Πριν δυο μήνες στην επιφάνεια των πραγμάτων όλα έδειχναν ήρεμα. Οι κυβερνητικές πολιτικές δυνάμεις στις δυο χώρες είχαν δημοσκοπική πολιτική υπεροχή, ο Μακρόν ετοιμαζόταν για μια άνετη επικράτηση και ο Μητσοτάκης δεχόταν εισηγήσεις για εκλογές το συντομότερο δυνατό. Κάποιοι βέβαια παρακολουθούσαν και τους ποιοτικούς δείκτες των μετρήσεων που κατέγραφαν - προ του πολέμου στην Ουκρανία- μεγάλη συσσώρευση δυσφορίας. Ακρίβεια, πανδημία, ανασφάλεια, αυταρχισμός, απροκάλυπτη αλαζονεία της εξουσίας ήταν τα κοινά στοιχεία προαναγγελίας της κρίσης στις δυο χώρες. Ήρθε ο πόλεμος και η κοινωνική δυσφορία ήρθε εκρηκτικά στην επιφάνεια.
Το ερώτημα ήταν - ιδιαίτερα στην Γαλλία που είχε μπροστά της προεδρικές και βουλευτικές εκλογές- ποια πολιτική διέξοδο θα αναζητήσει η λαϊκή αντίδραση. Τώρα , μετά το αποτέλεσμα και των δυο γύρων των προεδρικών εκλογών , ξέρουμε ότι μεγάλο μέρος της δυσαρέσκειας κατευθύνθηκε στην Αριστερά και αναγκαστικά - λόγω χρήσιμης ψήφου- στο πρόσωπο του Μελανσόν. Η Αριστερά κατά κύριο λόγο απέτρεψε την επικράτηση της Ακροδεξιάς. Από το 22% του Μελανσόν , το 2,3% του κομμουνιστή υποψηφίου ( πριν την επικράτηση της χρήσιμης ψήφου είχε προσεγγίσει το 5%) και το 4,6% του υποψήφιου των Πρασίνων ήρθε η νίκη του Μακρόν κατά της Λεπέν .
Νίκη ανακούφισης χωρίς ίχνος ενθουσιασμού. Και όπως φαίνεται δεν είναι εύκολο για τον εκλεγμένο Πρόεδρο να κινητοποιήσει δυνάμεις εν όψει βουλευτικών εκλογών . Αυτή την στιγμή οι μετρήσεις καταγράφουν διάθεση των πολιτών να προκύψουν από την κάλπη ισχυρά αντίβαρα σε ένα Πρόεδρο ο οποίος ψηφίστηκε από πολλούς ως το μικρότερο κακό. Επίσης ο Μακρόν ουσιαστικά δεν έχει κόμμα, Το κόμμα του δεν έχει ούτε τις κοινωνικές ρίζες ούτε τις ιδεολογικές αναφορές ούτε τα οργανωτικά χαρακτηριστικά , ούτε τις προσωπικότητες που είχαν ως συνεκτικό υλικό το πάλαι ποτέ ισχυρό Σοσιαλιστικό Κόμμα ή η κραταιά γκωλική δεξιά παράταξη. Το κόμμα του συγκροτήθηκε γύρω από την δική του ακτινοβολία -εξασθενημένη πλέον σε μεγάλο βαθμό - και ο αδιαμφισβήτητος ευρωπαϊσμός του , δεν αντισταθμίζει το τεράστιο έλλειμμα κοινωνικής πολιτικής που του καταλογίζουν τα λαϊκά στρώματα και η χαμηλή μεσαία τάξη. Κοντολογίς το σκόρπιο 35% του κέντρου, δύσκολα συγκεντρώνεται . Θα δούμε αν επιβεβαιωθεί η ρήση ότι οι εκλογές κερδίζονται στο κέντρο, όχι όμως από το κέντρο .
Η άκρα δεξιά , Λεπέν και Ζεμούρ, αθροίζουν ένα 32% με 33%. Πολιτικά όμως δεν φαίνεται εύκολο να συνεργαστούν αποδοτικά Η Λεπέν παρά το υψηλό ποσοστό της, φαίνεται σαν να έχει περάσει η στιγμή της, ο « αντισυστημισμός» της δεν πουλάει πια όπως στο παρελθόν , ενώ και το γαλλικό εκλογικό σύστημα δεν την ευνοεί.
Αντιθέτως ούριος άνεμος φαίνεται να φυσάει στην Αριστερά του υπόλοιπου 32% με 33%. Υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα τα θαλασσώσει τελευταία στιγμή και θα ενώσει τις δυνάμεις της και ότι ο μέχρι χτες απρόβλεπτος και ολίγον αλαζόνας Μελανσόν θα παραμείνει μετρημένος όπως στις προεδρικές εκλογές. Σε ένα τριχοτομημένο εκλογικό σώμα , η υπόθεση « Μελανσόν για πρωθυπουργός» χωρίς να είναι εύκολη, δεν είναι πλέον στην σφαίρα του αδύνατου. Η «Ανυπότακτη Γαλλία»,το κόμμα του Μελανσόν, επίσης έχει συγκροτηθεί γύρω από το πρόσωπο του παλιού τροτσκιστή, παλιού Σοσιαλιστή και αδιαμφισβήτητου ηγέτη σήμερα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Δεν έχει ρίζες ούτε μεγάλες οργανωτικές δυνατότητες. Αν όμως γίνει η συνεργασία θα αξιοποιήσει την οργανωτική δομή του Γαλλικού ΚΚ και την επιρροή της οργανωμένης παραδοσιακής Αριστεράς στους δήμους και τα συνδικάτα. Και σε αντίθεση με τους άλλους δυο διεκδικητές της πρωθυπουργίας φαίνεται ότι « τώρα είναι η στιγμή του». Σε κάθε περίπτωση ενωμένη η πληθυντική Αριστερά της Γαλλίας, μετά από χρόνια ξηρασίας, δείχνει ότι μπορεί να πιει νερό . Το αν θα ξεδιψάσει εξαρτάται και από την ίδια.
Οι εξελίξεις στην Γαλλία πάντα σε ένα βαθμό έχουν αντίκτυπο στα καθ’ ημάς. Μια επιτυχία της αριστερής αντεπίθεσης στην Γαλλία αντικειμενικά θα λειτουργήσει θετικά για τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία , αλλά και το σύνολο της προοδευτικής παράταξης. Εδώ τα πράγματα είναι πιο καθαρά από ότι στην Γαλλία. Οι αντίπαλοι που πρέπει να ηττηθούν είναι η δεξιά, η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Και μαζί τους όσοι δυνητικά θα μπορούσαν να συνεργαστούν με την δεξιά, αρνούμενοι να αποκλείσουν την συνεργασία μαζί της. Αν γίνει το δεύτερο, όλα τα άλλα θα πάρουν τον δρόμο τους και από την κάλπη της απλής αναλογικής θα προκύψει σταθερή προοδευτική κυβέρνηση συνεργασίας. Το τελευταίο που χρειαζόμαστε τώρα είναι αψιμαχίες και μικροεμφυλίους για το ιδιαίτερο μήνυμα των Γαλλικών εκλογών ή την ξεχασμένη συνεργασία με τον Καμμένο. Εξάλλου το βασικό και χρήσιμο μήνυμα που προκύπτει από τις Γαλλικές εκλογές είναι ότι ενωμένη η προοδευτική παράταξη κάθε χώρας μπορεί να αντιμετωπίσει την δεξιά, την Ακροδεξιά και την δεξιά πολιτική. Ας αφιερωθούμε σε αυτό το έργο, ξεπερνώντας το παρελθόν.
*Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία.
