Την εκτίμηση ότι πολύ σύντομα θα γίνουν αισθητές εξελίξεις και στο οικονομικό πεδίο των διμερών σχέσεων Ελλάδας- Βόρειας Μακεδονίας, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής της Συμφωνίας τον Πρεσπών, διατύπωσε ο διευθυντής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού Γιώργος Τσίπρας, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού - Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 FM».
Ο κ. Τσίπρας υπενθύμισε ότι η Ελλάδα ήταν ένας σημαντικός οικονομικός εταίρος για τη γειτονική μας χώρα, ήδη από τη δεκαετία του '90, «αλλά πλέον ανοίγονται δυνατότητες για να έχουμε πολύ περισσότερες σχέσεις».
«Η συμφωνία αυτή», προέβλεψε, «θα έχει αποτέλεσμα και επίπτωση κυρίως στον χώρο του εμπορίου και των επενδύσεων, της ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στις δύο χώρες, στις μεταφορές, στις υποδομές, στην ενέργεια, στην τεχνολογία και την καινοτομία και βεβαίως στον τουρισμό, που ήταν ήδη πολύ αναπτυγμένος».
Σε ό,τι αφορά την προοπτική βελτίωσης των δικτύων μεταφορών επισήμανε πως πρέπει να ανοίξει και να συνδέσει και πάλι το Βελιγράδι με την Αθήνα, μέσω της Βόρειας Μακεδονίας η σιδηροδρομική αρτηρία, «μια πολύ σημαντική διασύνδεση ειδικά σε ό,τι αφορά τη ροή εμπορικών προϊόντων από και προς την Ασία, δηλαδή από Ευρώπη και Ασία και αντίστροφα».
Σχετικά με τα ενεργειακά δίκτυα, ο κ.Τσίπρας εκτίμησε ότι «μπορεί να υπάρξει πολύ μεγαλύτερη διασύνδεση ανάμεσα στις δύο χώρες, μπορούν να υπάρξουν μεγάλα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αίτηση για κοινά χρηματοδοτούμενα έργα από την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Παράλληλα, ο διευθυντής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού εξήγησε πως μέσα από την άρση του αρνητικού φορτίου που υπήρχε σε διμερές επίπεδο «η Ελλάδα μπορεί να επανέλθει στον βαλκανικό χώρο, μετά από μια περίοδο κρίσης και κυρίως τραπεζικής αποβαλκανοποίησης για τις δικές μας επιχειρήσεις».
Αναφορικά με τις πρωτοβουλίες, που θα μπορούσαν να είναι ευεργετικές για τη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και την περαιτέρω σύσφιξη των διμερών οικονομικών σχέσεων, σημείωσε ότι «μέχρι τώρα έλειπαν μια σειρά από συμβάσεις που διέπουν τις διμερείς οικονομικές μας σχέσεις σχεδόν με το σύνολο των ευρωπαϊκών και βαλκανικών χωρών. Για παράδειγμα, δεν έχουμε σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας, το οποίο είναι παράλογο», προαναγγέλλοντας «μια σειρά από άλλες τέτοιες συμβάσεις, οι οποίες αναμένεται να υπογραφούν το επόμενο διάστημα και να ανοίξουν πολύ περισσότερο χώρο για ελληνικές επενδύσεις εκεί».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Γιώργου Τσίπρα στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στη Σοφία Παπαδοπούλου
Ερ.: Τι προοπτικές διανοίγονται για την οικονομία μετά την επίλυση της εκκρεμότητας της ονομασίας με την -πλέον- Βόρεια Μακεδονία;
Απ.: Θα υπάρξουν και στο οικονομικό πεδίο εξελίξεις στις διμερείς σχέσεις. Προφανώς δεν θα έχουν τον ρυθμό, με τον οποίο συντελείται η αλλαγή της ονομασίας στη γειτονική χώρα, αλλά πιστεύω πως πολύ σύντομα θα το νιώσουμε και αυτό. Κατ' αρχάς να πω ότι η Ελλάδα, ήδη από τη δεκαετία του '90, ήταν μία χώρα με την οποία είχε σημαντικές σχέσεις η -πλέον- Βόρεια Μακεδονία, δηλαδή η χώρα μας ήταν η τρίτη μεγαλύτερη προμηθεύτρια χώρα και εμπορικός εταίρος και είχε την τρίτη θέση στις σωρευτικές Άμεσες Ξένες Επενδύσεις. Συνεπώς ήταν ένας σημαντικός οικονομικός εταίρος για τη γειτονική μας χώρα, αλλά πλέον ανοίγονται δυνατότητες για να έχουμε πολύ περισσότερες σχέσεις. Σε σχέση με άλλες βαλκανικές χώρες ή γειτονικές μας, από μελέτες που έχουν γίνει, φαίνεται ότι μπορούμε να λειτουργήσουμε συμπληρωματικά η μία προς την άλλη οικονομία και άρα να υπάρξουν πολύ μεγαλύτεροι δεσμοί και ότι η συμφωνία αυτή θα έχει αποτέλεσμα και επίπτωση κυρίως στον χώρο του εμπορίου και των επενδύσεων, της ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στις δύο χώρες , στις μεταφορές, στις υποδομές, στην ενέργεια, στην τεχνολογία και την καινοτομία και βεβαίως στον τουρισμό, που ήταν ήδη πολύ αναπτυγμένος. Αυτά σ' ένα γενικό πλαίσιο.
Ερ.: Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τις μεταφορές, θα υπάρξουν προσπάθειες βελτίωσης του προβληματικού σιδηροδρομικού δικτύου που ενώνει τις δύο χώρες;
Απ.: Το 2018, μετά και από συναντήσεις κορυφής που είχε τεθεί το θέμα, υπήρξε επίσκεψη του υπουργού κ. Σπίρτζη στο Βελιγράδι με αντικείμενο τη σιδηροδρομική διασύνδεση, με διπλή γραμμή από τη Θεσσαλονίκη στο Βελιγράδι, όπου το κομμάτι που πρέπει να δούμε είναι ακριβώς το κομμάτι μέσα στη Βόρεια Μακεδονία. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική διασύνδεση ειδικά σε ό,τι αφορά τη ροή εμπορικών προϊόντων από και προς την Ασία, δηλαδή από Ευρώπη και Ασία και αντίστροφα. Υπάρχει και το σχετικό κινεζικό ενδιαφέρον που έχει εκφραστεί. Όσο αυξάνεται, δηλαδή, η ροή των εμπορευμάτων προς το λιμάνι του Πειραιά και προς το λιμάνι της Θεσσαλονίκης τόσο η γραμμή αυτή, που είναι απαρχαιωμένη, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες. Συνεπώς ένα θέμα είναι αυτό, αλλά υπάρχει και το θέμα της σιδηροδρομικής αρτηρίας, που πρέπει να ανοίξει και να συνδέσει και πάλι το Βελιγράδι με την Αθήνα, μέσω της Βόρειας Μακεδονίας.
Ερ.: Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, στο οποίο αναφερθήκατε νωρίτερα, θα μπορέσει να καταστεί μεταφορικός κόμβος για όλα τα Βαλκάνια; Και πόσο βοηθάει αυτή η νέα φάση στις πολιτικές σχέσεις Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας;
Απ.: Είναι μια περίκλειστη χώρα η Βόρεια Μακεδονία και είναι φυσιολογικό πολύ μεγάλο μέρος της διακίνησης των εμπορευμάτων της να γίνεται μέσω του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Με εξαίρεση τον τουρισμό, οι διμερείς οικονομικές σχέσεις αφορούσαν κυρίως τις ελληνικές επενδύσεις προς τη Βόρεια -πλέον- Μακεδονία και η χρήση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης ως διαμετακομιστικού κόμβου από τις επιχειρήσεις της γειτονικής χώρας. Αυτό αναμένεται να μεγαλώσει κι άλλο, αλλά δεν έχει να κάνει μόνο με τις δικές μας διμερείς οικονομικές σχέσεις. Θα σας έλεγα πως το γεγονός ότι αποκαθίσταται μια κανονικότητα στις διμερείς σχέσεις έχει δύο καλά: Το ένα είναι ότι μπορούμε να έχουμε κανονικές και άρα συμπληρωματικές σχέσεις, στον βαθμό που μπορούν να υπάρξουν, το κυριότερο όμως είναι ότι αίρεται ένα αρνητικό φορτίο που υπήρχε όχι μόνο σε διμερές επίπεδο αλλά και λίγο γενικότερα. Μπορεί, δηλαδή, η Ελλάδα οικονομικά να επανέλθει στον βαλκανικό χώρο, μετά από μια περίοδο κρίσης και κυρίως τραπεζικής αποβαλκανοποίησης για τις δικές μας επιχειρήσεις. Γνωρίζετε ότι οι τράπεζες έπαιζαν πολύ μεγάλο ρόλο στην ύπαρξη ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια. Αυτή η τραπεζική παρουσία σήμερα έχει υποχωρήσει, δεν είναι καλό αυτό και βρισκόμαστε σε ένα σημείο ισορροπίας και στροφής, που πρέπει να αντισταθμίσουμε με κάποιες πρωτοβουλίες και ενέργειες από την πλευρά του επιχειρηματικού κόσμου και σ' αυτό το επίπεδο, συνολικά για τα Βαλκάνια και όχι μόνο για τη Βόρεια Μακεδονία, θα παίξει σημαντικό ρόλο. Αυτό μαζί με την αλλαγή της κατάστασης στον χώρο των μεταφορών και της ενέργειας μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο και για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Ερ.: Ένα σημαντικό κομμάτι των διμερών σχέσεων αφορά την ενέργεια και τα ορυκτά. Τι προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης υπάρχουν;
Απ.: Υπάρχουν τρεις τομείς στους οποίους υπάρχουν σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία στο συγκεκριμένο πεδίο. Είναι το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, όπου προωθούνται διασυνδέσεις και είναι και ο χώρος της ηλεκτρικής ενέργειας. Για το μεν αέριο είναι σε εξέλιξη η κατασκευή αγωγού, υπάρχει το θέμα της επαναλειτουργίας του αγωγού σε ό,τι αφορά τα καύσιμα του πετρελαίου, αλλά το κυριότερο έχει να κάνει με τον χώρο του ηλεκτρισμού. Μπορεί να υπάρξει πολύ μεγαλύτερη διασύνδεση ανάμεσα στις δύο χώρες, μπορούν να υπάρξουν μεγάλα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αίτηση για κοινά χρηματοδοτούμενα έργα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρα, στον χώρο αυτό νομίζω ότι ανοίγει ένα πεδίο αρκετά ελπιδοφόρο τα αμέσως επόμενα χρόνια. Και σ' αυτό μας καθυστερούσε η μη επίλυση -έως πρότινος- του ονοματολογικού.
Ερ.: Εκτιμάτε πως θα αυξηθούν οι επενδύσεις στη Βόρεια Μακεδονία το επόμενο διάστημα; Θα μπορούσαν να υπάρξουν, μελλοντικά, κάποιες επενδύσεις από τη γειτονική χώρα στην Ελλάδα;
Απ.: Αυτό θα ήταν το καλύτερο αλλά εξαρτάται από τι μπορεί να κάνει οικονομικά αν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο η γειτονική μας χώρα. Μακάρι να το κάνει! Θέλω να υπενθυμίσω ότι ανάμεσα στις δύο χώρες μέχρι τώρα έλειπαν μια σειρά από συμβάσεις που διέπουν τις διμερείς οικονομικές μας σχέσεις σχεδόν με το σύνολο των ευρωπαϊκών και βαλκανικών χωρών. Για παράδειγμα, δεν έχουμε σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας, το οποίο είναι παράλογο. Και μια σειρά από άλλες τέτοιες συμβάσεις, οι οποίες αναμένεται να υπογραφούν το επόμενο διάστημα και να ανοίξουν πολύ περισσότερο χώρο για ελληνικές επενδύσεις εκεί. Αλλά επειδή πρόκειται για μία γειτονική μας χώρα εκτιμώ πως αυτό θα δράσει πολλαπλασιαστικά για την ελληνική οικονομία ευρύτερα, με την έννοια ότι είναι ένας γειτονικός χώρος συμπληρωματικός. Δεν είναι ότι φεύγουν κάποιες επιχειρήσεις να πάνε μακριά και παύει κάθε οικονομική δραστηριότητα. Δεν είναι αυτός ο χαρακτήρας της σχέσης μας με τη Βόρεια Μακεδονία.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
