Αγαπητοί κύριοι συνάδελφοι,
όσο συνεχίζεται η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η αγριότητα του πολέμου θα γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Δυστυχώς, οι πρωτοβουλίες ειρήνευσης από πλευράς Δύσης και ειδικότερα από την Ευρώπη είναι περίπου ανύπαρκτες. Τί έχει απομείνει; Το εμπάργκο και στο ενεργειακό πεδίο που μέχρι στιγμής, κατά το μεγαλύτερο μέρος, έχει μείνει εκτός κυρώσεων, το εμπάργκο σε όλες τις υπόλοιπες εισαγωγές από Ρωσία πρώτων υλών και προϊόντων επισιτισμού. Και τί μένει μετά; Μένει η πλήρης διακοπή διπλωματικών σχέσεων και αμέσως μετά η άμεση εμπλοκή στον πόλεμο, που ελπίζουμε να μην φτάσουμε.
Στο μεταξύ, όμως, κι αυτό έχει σημασία σήμερα, δεν υπάρχει από πλευράς Ευρώπης η παραμικρή διπλωματική πρωτοβουλία και πρωτοβουλία ειρήνευσης. Κι όσο συνεχίζεται η παρούσα πολιτική, αυξάνονται οι πιθανότητες να ερχόμαστε όλο και πιο κοντά σε κάποιο ατυχές περιστατικό. Αλλά πόσο ατυχές, όμως, είναι ένα περιστατικό όσο πλησιάζει όλο και πιο κοντά; Η Ευρώπη μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται πού οδεύουν τα πράγματα και τι κίνδυνοι εγκυμονούνται αν συνεχίσει να πορεύεται στη σημερινή κατεύθυνση. Αν η Ευρώπη ήταν μία φορά ανύπαρκτη πολιτικά και γεωπολιτικά πριν την εισβολή, είναι δύο φορές ανύπαρκτη σήμερα.
Η ελληνική Κυβέρνηση επέλεξε από την πρώτη στιγμή να γίνει χρήσιμη σε τρίτους. Όχι χρήσιμη στον εαυτό της, όχι χρήσιμη υπέρ της ειρήνης και της διαμεσολάβησης, όχι χρήσιμη για τους Έλληνες ομογενείς της Μαριούπολης, για τους οποίους δεν έπραξε ούτε τα στοιχειώδη, αλλά χρήσιμη σε τρίτους. Εκεί εξαντλείται η εξωτερική της πολιτική. Η Ελλάδα δεν είναι χώρα της Βαλτικής ούτε από την άλλη πλευρά είναι χώρα όπως η Ουγγαρία. Αλλά, ακόμη κι αυτές οι περιπτώσεις ακολουθούν μια πολιτική με βάση αυτό που κρίνουν ως εθνικό συμφέρον, με βάση την ιδιαιτερότητά τους. Το μόνο που μοιάζει να απασχολεί την εξωτερική πολιτική της ελληνικής Κυβέρνησης είναι όχι τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της χώρας, αλλά να γίνει χρήσιμη σε τρίτους. Κι όσο περισσότερο χρήσιμη, τόσο το καλύτερο, ακόμη κι αν βλάπτονται τα συμφέροντα της χώρας.
Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδεικνύεται στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής μία κυβέρνηση μειωμένης αντίληψης και μειωμένης ευθύνης. Το τι πράττει η Τουρκία και πώς αντιμετωπίζει τον πόλεμο και τις κυρώσεις είναι δικό της θέμα και δεν έχουμε κανέναν λόγο να ακολουθήσουμε ή να αντιγράψουμε, αλλά και δεν βλέπουμε ποια είναι τα αποτελέσματα της σημερινής δικής μας πολιτικής.
Μόλις χθες η Αμερικανίδα Υφυπουργός Εξωτερικών, η κ. Νούλαντ, κατά την επίσκεψή της στην Τουρκία, επί λέξει, καλωσόρισε τις προσπάθειες της Άγκυρας να διευκολύνει μια δίκαιη διπλωματική λύση για τον τερματισμό του πολέμου. Είναι εξαιρετικά πιθανό πως η Άγκυρα θα βρεθεί στο τέλος των εξελίξεων με λιγότερα βαρίδια στην πλάτη της από την πλευρά της Δύσης, χωρίς να έχει μεταβάλει στο ελάχιστο όσα έκανε μέχρι τώρα. Και ταυτόχρονα εισπράττει τα εύσημα της Μόσχας για ανεξάρτητη πολιτική κτλ.
Εμείς, ως δεδομένος και προβλέψιμος σύμμαχος σε κάθε περίσταση, όπως θα έλεγε ο Πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης, τί ακριβώς εισπράττουμε; Δεν γνωρίζω ούτε ενδιαφέρει τον ελληνικό λαό αν εισπράττει προσωπικά ο κ. Μητσοτάκης, αλλά ως χώρα τί ακριβώς εισπράττουμε και σήμερα και στο μέλλον;
Κι έρχομαι στο θέμα της Θράκης. Θέλω να ξεκινήσω από κάτι γενικότερο. Υπάρχουν πράγματα που υποσχέθηκε η Νέα Δημοκρατία προεκλογικά και δεν έκανε γιατί δεν είχε σκοπό να το κάνει, όπως οι πολλές και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Και υπάρχουν πράγματα που υποσχέθηκε γιατί πίστευε, αφελώς, ότι με την ιδεοληψία παράγει αποτέλεσμα.
Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι πιστεύατε στην υπόσχεση για ανάπτυξη, στο 4% το οποίο λέγατε. Πιστεύατε ότι με τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, αλλά ακόμη ακόμη με τη μείωση –άκουσον, άκουσον- της φορολογίας των μερισμάτων και πολλές άλλες χαριστικές φορολογικές ρυθμίσεις στοχευμένες σε μία πολύ μικρή μειοψηφία, με την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, με την απορρύθμιση της περιβαλλοντικής προστασίας, θα έρχονταν επενδύσεις και ανάπτυξη.
Δεν φταίει η πανδημία που δεν ήρθε για ανάπτυξη. Γιατί ήδη το τελευταίο τρίμηνο του 2019 και το πρώτο τρίμηνο του 2020, την πρώτη περίοδο που αποτυπώθηκαν δηλαδή τα αποτελέσματα της δικής σας πολιτικής, επί δύο συνεχόμενα τρίμηνα είχαμε ύφεση στην ελληνική οικονομία. Είχαμε να δούμε δύο συνεχόμενα τρίμηνα ύφεσης από τα πρώτα δύο τρίμηνα του 2016. Και μετά ήρθε η πανδημία. «Ήταν στραβό το κλήμα, το έφαγε κι ο γάιδαρος».
Επιλέξατε, λοιπόν, να αντιμετωπίσετε το θέμα της Θράκης με κύριο γνώμονα κι εδώ την επικοινωνία και την παντελή έλλειψη οποιουδήποτε σοβαρού σχεδιασμού. Το πόρισμα της Νέας Δημοκρατίας στο σύνολό του είναι εξαιρετικά προβληματικό. Δεν αποτελεί ούτε πρόγραμμα ούτε στρατηγικό σχέδιο, όπως δεν υπήρχε σχέδιο επί της ουσίας και για την οικονομία. Είναι ένας κατάλογος έργων χωρίς ξεκάθαρες στοχεύσεις, χωρίς προτεραιότητες, χωρίς συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Δημιουργεί προσδοκίες ότι κάποια έργα θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, χωρίς όμως να τα προσδιορίσει. Άλλωστε, γενικότερα από το Ταμείο Ανάκαμψης δεν υπάρχει απολύτως καμία πρόβλεψη για κατά προτεραιοποίηση ενίσχυση συγκεκριμένων κλάδων της ελληνικής οικονομίας και βέβαια για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.
Περιέχει πολλές σελίδες στο πόρισμα για τη Θράκη με γενικολογίες, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός, οι χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και κάποιες προτάσεις-ευχολόγια, όπως να δοθεί η χρηματοδότηση από τις τράπεζες, όταν γνωρίζουμε πολύ καλά ποια είναι τα κριτήρια των χρηματοδοτήσεων αυτών μέχρι σήμερα μέσα στην κρίση.
Το δικό μας πόρισμα, του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, στηρίζεται σε τέσσερις βασικές παραδοχές: Πρώτον ότι η Θράκη είναι από τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας, με χρόνια προβλήματα. Δεν πρόκειται για κάποιο φυσικό φαινόμενο, αλλά είναι αποτέλεσμα πολιτικών που ακολουθήθηκαν σε όλες τις προηγούμενες δεκαετίες στο παρελθόν. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να αλλάξει σήμερα με κάποιον μαγικό τρόπο, ούτε αυτόματα από τους μηχανισμούς της αγοράς, αλλά ούτε και με ημίμετρα και επιμέρους παρεμβάσεις ή με μία ισχυρότερη επιδοματική πολιτική.
Επειδή το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Θράκης είναι πολύ κάτω από το εθνικό μέσο όρο, όπως και άλλες καθυστερημένες περιφέρειες της Ελλάδας, ο μόνος τρόπος αυτής για να συγκλίνουν με την υπόλοιπη χώρα είναι να αναπτυχθούν με πολύ μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης από τον μέσο όρο. Αυτό λέει η απλή αριθμητική. Χρειάζεται, λοιπόν, πολιτικές που θα οδηγήσουν την περιοχή σε ένα αναπτυξιακό άλμα, με κάποια έργα στοχευμένα, που δεν θα γίνονται εδώ κι εκεί για να πούμε ότι κάτι γίνεται, γιατί αλλιώς δεν πρόκειται να βελτιωθεί η κατάσταση της περιοχής.
Δεύτερο στοιχείο. Το ανθρώπινο δυναμικό πρέπει να είναι ο βασικός παράγοντας της αναπτυξιακής διαδικασίας. Η ύπαρξη ανθρώπινου δυναμικού υψηλής ποιότητας είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις αποφάσεις εγκατάστασης επιχειρήσεων σε μια περιοχή.
Τρίτον, σύμφωνα και με την ίδια την εντολή της Βουλής το πόρισμα δεν μπορεί να είναι άλλο ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα, όπως αυτά που έτσι κι αλλιώς υπάρχουν είτε σε επίπεδο Κεντρικής Κυβέρνησης, είτε σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δεν προβλέπεται συγκεκριμένος προϋπολογισμός ούτε τέθηκε συγκεκριμένος χρονικός ορίζοντας που είναι και το ζητούμενο.
Τέταρτον, για να μπορέσει το πόρισμα να λειτουργήσει αποτελεσματικά θα έπρεπε οι στόχοι του να αποτελέσουν αιρεσιμότητα, κριτήριο δηλαδή, για όλες τις χρηματοδοτήσεις στην περιοχή και βέβαια να υλοποιηθούν όλα τα εμβληματικά έργα, μέτρα και δράσεις που προτείνονται. Αλλά, αν κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει ούτε καν για αλλά γενικότερα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης για όλη την ελληνική οικονομία, θα ήταν βέβαια πολύ να το περιμένει κανείς με βάση τις απόψεις σας και τις προτάσεις σας για τη Θράκη. Για να διασφαλιστεί κάτι τέτοιο, δηλαδή η αιρεσιμότητα, θα πρέπει να προβλεφθεί ένας συγκεκριμένος μηχανισμός εποπτείας και ελέγχου της υλοποίησης του πορίσματος της Βουλής.
Εν κατακλείδι, ο μόνος τρόπος για να αναπτυχθεί δραστικά η Θράκη είναι να υπάρξει μία στρατηγική μακράς πνοής, αλλά στρατηγική με συγκεκριμένα κριτήρια, και η ανάπτυξη της περιοχής να στηρίζεται σε μία λογική ενισχυόμενης, αλλά και κύριο λόγο αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης. Τα κίνητρα από μόνα τους δεν μπορούν να είναι αποτελεσματικά αν δεν συνοδεύονται από βελτίωση των υποδομών και των γενικότερων συνθηκών διαβίωσης και επιχειρηματικότητας.
Χρειάζεται εν ολίγοις ένα νέο όραμα για τη Θράκη που να διατυπωθεί σε στρατηγικό σχέδιο με συγκεκριμένους στόχους και κατά κύριο λόγο τη βελτίωση της ελκυστικότητας της Θράκης ως ικανοποιητικού προορισμού για κατοίκηση και τη βελτίωση της ελκυστικότητας της Θράκης ως τόπου άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Για να επιτευχθούν αυτά τα δύο πρέπει πρώτα να δρομολογηθεί η μετάβαση σε ένα παράδειγμα οικονομικής ανάπτυξης της Θράκης που να στηρίζεται στην οικονομία της γνώσης και, δεύτερον, να αξιοποιηθεί η διασυνοριακότητα και η διαπολιτισμικότητα της περιοχής. Θα πρέπει να μετατρέψουμε το μειονέκτημα σε πλεονέκτημα, κάτι που έχει ειπωθεί και από άλλους συναδέλφους.
Με αυτήν την έννοια, η ενσωμάτωση της μειονότητας θα είναι καθοριστική για την ανάπτυξη της περιοχής. Προτείναμε, πρώτον, ενδεικτικά τη βελτίωση των υποδομών με συγκεκριμένες προτάσεις για δημιουργία κάθετων αξόνων και την ενθάρρυνση της διασυνοριακότητας, αλλά και την καλύτερη σιδηροδρομική σύνδεση με τη Θεσσαλονίκη.
Δεύτερον, προτείναμε τη δημιουργία τεχνολογικού κάμπους στο «Δημοκρίτειο» που θα συνδράμει την τεχνολογική εξέλιξη των επιχειρήσεων της περιοχής και τη μετάβασή τους στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.
Τρίτον, προτείναμε -και ίσως αυτό να είναι το πιο σημαντικό- την πιλοτική εφαρμογή στη Θράκη της δομής στήριξης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, η οποία είχε συσταθεί το 2019 επί ημερών μας σε πανελλήνιο επίπεδο με τη σύμπραξη του Υπουργείου Οικονομίας, της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ, αλλά η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, η σημερινή Κυβέρνηση που κόπτεται για τη Θράκη, το «πάγωσε».
Τέλος, προτείναμε τη δημιουργία οργανισμού ανάπτυξης και ενίσχυσης της συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με έδρα τη Θράκη με στόχο την ανάπτυξη μεγαλύτερου βαθμού συνεργασίας σε μια λογική συνανάπτυξης.
Ο στόχος πρέπει να είναι σε ορίζοντα έξι ετών, να έχει αυξηθεί η προστιθέμενη παραγόμενη αξία στη Θράκη και να έχει βελτιωθεί η τομεακή σύνθεση του παραγόμενου προϊόντος με ενίσχυση της βιομηχανίας.
Ο βασικός στόχος πρέπει να είναι να βελτιωθούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως το επίπεδο εκπαίδευσης των κατοίκων της και βέβαια να έχει αρχίσει να γίνεται ελκυστικός προορισμός τόσο για να κατοικήσει κανείς όσο και για να αναπτυχθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα.
