to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

15:16 | 22.12.2013

Πολιτική

Γ. Σταθάκης: Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη όπου οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων τελούν υπό καθεστώς ομηρίας

Ομιλία του Γ. Σταθάκη συντονιστή του τομέα Ανάπτυξης της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο περί πλειστηριασμών


Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,

επιτρέψτε μου να ξεκινήσω λέγοντας το ιστορικό του θέματος που συζητάμε για να καταδείξω το πρώτο και βασικό συμπέρασμα: Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη όπου οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων τελούν υπό καθεστώς ομηρίας επί τέσσερα συνεχή χρόνια. Ας ξεκινήσω με το ποιο είναι το πρόβλημα. Στην Ελλάδα τα στεγαστικά δάνεια ξεκίνησαν μετά το 2000 και είναι λίγα, τα μικρότερα σε ποσοστό στην Ευρώπη. Στην Ιρλανδία τα στεγαστικά δάνεια ήταν 300% του ΑΕΠ. Εδώ, είναι περίπου 40% του ΑΕΠ. Μιλάμε για τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες νοικοκυριά, τα οποία δανείστηκαν εβδομήντα δύο δισεκατομμύρια. Κι άλλα τριακόσιες χιλιάδες νοικοκυριά έχουν υποθηκεύσει το σπίτι τους για εμπορικούς ή άλλους σκοπούς. Αυτό είναι το θέμα.

Μετά την κρίση, μετά το 2009 έχουμε αδυναμία πληρωμής καταγεγραμμένη για το 30% των δανείων αυτών. Πιθανόν να έχουν αυξηθεί στο 33% ή στο 34% σήμερα. Άρα, γνωρίζουμε και την έκταση των κόκκινων δανείων. Υπενθυμίζω ότι αυτό το μείζον οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα ετέθη από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή που συζητήθηκε το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Στο σημείο αυτό υπενθυμίζω ότι το τραπεζικό μας σύστημα είναι πολύ απλό. Έχει εκατό δισεκατομμύρια ομόλογα του δημοσίου, εκατό δισεκατομμύρια επιχειρηματικά δάνεια κι εκατό δισεκατομμύρια στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια. Προφανώς, στη φάση ανακεφαλαιοποίησης μετά το PSI, προκειμένου να σταθεροποιηθεί το τραπεζικό σύστημα, έπρεπε να ληφθούν υπόψη και τα τρία στοιχεία με ό,τι αυτό συνεπαγόταν. Πιθανόν να συνεπαγόταν περισσότερα χρήματα ανακεφαλαιοποίησης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να ξαναξεκινήσει κουβαλώντας ζημιές και την έλλειψη αναδιάρθρωσης των στεγαστικών και των επιχειρηματικών δανείων. Άρα, από την αρχή επιμέναμε για ανακεφαλαιοποίηση με διακανονισμό των κόκκινων δανείων.

Μέχρι στιγμής τι έχει συμβεί; Πρώτον, έχουμε νόμους προστασίας κατά της κατάσχεσης της πρώτης κατοικίας και πλειστηριασμών. Έχουμε νόμους, όμως, μόνο προστασίας. Δεν έχουμε ρυθμίσεις, κανονιστικό πλαίσιο. Κι επαναλαμβάνω ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν διαμόρφωσε κανονιστικό πλαίσιο τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Ποιοι είναι οι νόμοι αυτοί. Πρώτον, είναι ο νόμος Κατσέλη. Ο νόμος Κατσέλη προστατεύει το δανειολήπτη με ένα πολύ υψηλό ποσοστό, το οποίο φτάνει μέχρι τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες ευρώ αξία του ακινήτου –δηλαδή τους καλύπτει όλους πρακτικά- κι έχει διακόσιες χιλιάδες ευρώ το ελάχιστο. Αυτό, όμως, είναι για ένα άτομο. Μετά προσθέτει 50% κι άρα γίνεται τριακόσιες κ.ο.κ.. Άρα, τι έκανε ο νόμος Κατσέλη; Λέει ότι σε περίπτωση που έχουμε σύγκρουση κι απαίτηση της τράπεζας έναντι του δανειολήπτη, ο δανειολήπτης προσφεύγει. Για όλο το διάστημα που ο δανειολήπτης είναι σε προσφυγή δεν πληρώνει τίποτα και το δικαστήριο αποφασίζει. Αυτός είναι ο νόμος Κατσέλη, ο οποίος είναι αποτρεπτικός σε μια πρακτική. Ταυτόχρονα, όμως, ο νόμος αυτός έκανε κάτι, το οποίο είναι στην καρδιά του προβλήματος: Προέτρεπε τις τράπεζες να κάνουν εξωδικαστικούς συμβιβασμούς με τους δανειολήπτες. Αυτό ήταν το δεύτερο στοιχείο του νόμου. Το αποτέλεσμα της εφαρμογής του νόμου ήταν, πρώτον, οι τράπεζες να μην κάνουν κανέναν εξωδικαστικό συμβιβασμό. Είναι εντυπωσιακό αυτό. Απείχαν από οποιαδήποτε εξωδικαστική διαδικασία. Δεύτερον, οι υποθέσεις που πήγαν στα δικαστήρια και αποφάσισαν απέρριψαν το 30%, ευνόησαν το 70% -το θεώρησαν δίκαιο- και προχώρησαν σε μεσοσταθμικό κούρεμα 30% με 40%. Άρα, ξέρουμε κι έχουμε δεδομένα.

Δεύτερη πρωτοβουλία της Κυβέρνησης μετά το νόμο Κατσέλη είναι ο ν. 4161 που συζητούσαμε εδώ πριν από έξι μήνες. Τι έκανε αυτός ο νόμος; Έκανε δύο πράγματα: Πρώτον, έρχεται και λέει «για αυτούς που είναι ενήμεροι, το 70%, μπορώ να διαμορφώσω ένα σύστημα προκειμένου να ελαφρυνθεί το βάρος που φέρουν». Διότι όλοι αναγνωρίζουν ότι πέρα από κόκκινα δάνεια, υπάρχει το γεγονός όπου ο ένας στους δύο δανειολήπτες καλύπτει μεν τις ανάγκες του, αλλά είναι μέχρι εδώ. Παίρνει από τον μπαμπά, από τη μαμά, από την οικογένεια, από τους φίλους, κάτι κάνει για να παραμείνει έξω από αυτό. Το πρώτο, λοιπόν, που έκανε ο νόμος ήταν να διευκολύνει με έναν τρόπο αυτοί να ελαφρύνουν τη δόση τους. Έβαλε περίπου τα ίδια κριτήρια που φέρνει και σήμερα με το νόμο η Κυβέρνηση. Το δεύτερο που έκανε ήταν να τροποποιήσει το νόμο Κατσέλη, ούτως ώστε αυτοί που μπαίνουν στη δικαστική διαδικασία να πληρώνουν ένα ελάχιστο ποσό, σαράντα ευρώ –ή παραπάνω- ανάλογα με το εισόδημά τους. Από χθες καλούμε την Κυβέρνηση να μας φέρει τα αποτελέσματα της ρύθμισης του Ιουνίου. Δεν τα φέρνει. Τους καλούμε να μας πούνε πόσες ρυθμίσεις έγιναν από τις τράπεζες με τους ενήμερους δανειολήπτες. Πόσες ρυθμίσεις διευκόλυνε το συγκεκριμένο σύστημα στο νόμο Κατσέλη; Δεν μας έφερε κανένα στοιχείο. Άρα, το δεύτερο θέμα, όταν πλησίαζε η ιστορία εδώ, ποιο ήταν; Ήταν αυτό που τους είπαμε και τότε: Φέρτε κανονιστικό νόμο. Φέρτε ρυθμιστικό πλαίσιο. Φέρτε έναν τρόπο να αντιμετωπίζει το πρόβλημα και των κόκκινων δανείων και να θέτει τους όρους αναδιάρθρωσης για τους ενήμερους δανειλήπτες, όπως έχει γίνει παντού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε τρία πράγματα στο συγκεκριμένο θέμα και θα τα υπενθυμίσω, γιατί η δημαγωγία χθες ήταν αδιανόητη ενάντια στο ΣΥΡΙΖΑ. Το πρώτο που πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα σύστημα κανονιστικής σεισάχθειας με σαφή κοινωνικά κριτήρια, με τα οποία θα αντιμετωπιζόταν το σύνολο των στεγαστικών δανείων. Σε αυτήν την ιδέα προστέθηκαν άλλες δύο ιδέες. Η πρώτη ιδέα είναι απλή και εύληπτη και την είχε πει κι ο Τσίπρας: Τα κόκκινα δάνεια που υπάρχουν να μεταφερθούν σε ένα δημόσιο φορέα διαχείρισης των κόκκινων δανείων. Με τον τρόπο αυτό δεν θα πάνε στα distress funds και ταυτόχρονα θα υπάρξει ένας μηχανισμός διαχείρισης να κάνει αυτό το πράγμα που αρνούνται οι τράπεζες.

Η δεύτερη ιδέα είναι η εισαγωγή ενός συστήματος το οποίο θα όριζε ένα ανώτατο όριο πληρωμής με βάση το εισόδημα και την πρόβλεψη για το εισόδημα, θα λάμβανε υπόψη τη μείωση των ακινήτων, τη μείωση του εισοδήματος και μερικές άλλες σταθερές παραμέτρους και θα αποφαινόταν για την αναδιάρθρωση των δανείων. Ελλείψει αυτών και λίγο πριν φτάσουμε στη σημερινή μας συζήτηση, πρότεινε και μια τρίτη ιδέα: Πρώτον, να απαγορευτεί η πώληση κόκκινων δανείων στα distress funds. Δεύτερον, να ανασταλεί οποιαδήποτε συζήτηση για ένα χρόνο, προκειμένου να φτιαχτεί το κανονιστικό πλαίσιο. Αυτές ήταν οι δύο προτάσεις που καταθέσαμε πριν από δύο εβδομάδες.

Η Κυβέρνηση σήμερα κάνει το δεύτερο: Φέρνει μία διαδικασία –όχι κανονιστικό πλαίσιο- για το πώς θα φτιάξουμε το κανονιστικό πλαίσιο και αναστέλλει με τον τρόπο που θα δείξω στη συνέχεια τη διαδικασία κατάσχεσης με έναν τρόπο που δεν διατηρεί ως είχε το σύστημα, αλλά το μετατοπίζει κατάτι. Θα δείξω στη συνέχεια τι αλλαγές κάνει. Δεν φέρνει, όμως, την απαγόρευση των κόκκινων δανείων για το Μπαίνουμε στη σημερινή πρόταση της Κυβέρνησης: Να υπάρχει ένας χρόνος μεταβατικό στάδιο. Τι προτείνει σε αυτό; Προτείνει δύο πράγματα. Πρώτον, προτείνει ποιος θα φτιάξει το κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο δεν φτιάξαμε τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια και το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ λέει ότι έπρεπε να φτιάξουμε από την πρώτη ημέρα, προκειμένου να μπορούμε να διαχειριστούμε το σύστημα. Ποιος θα φτιάξει αυτό το σύστημα; Αυτό μας λέει σήμερα η Κυβέρνηση. Τρεις φορείς θα φτιάξουν αυτό το κανονιστικό πλαίσιο: Πρώτον, μια διυπουργική επιτροπή. Αυτή η εμμονή της Κυβέρνησης να λύνει σύνθετα οικονομικά, κοινωνικά και τεχνικά θέματα με υπουργικές αποφάσεις είναι ασύλληπτη. Σας υπενθυμίζω ότι ο Υπουργός Υγείας είναι υπεύθυνος για την μείωση των τιμών των φαρμάκων. Δηλαδή, ο Υπουργός παίρνει τις λίστες τριών χιλιάδων φαρμάκων και λέει «θα μειωθούν έτσι».

Εδώ λοιπόν έχουμε το πρόβλημα της διαχείρισης στεγαστικών δανείων, το οποίο θα λύσει το μισό Υπουργικό Συμβούλιο, μαζί με τους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς και κάποιους ειδήμονες που θα Επαναλαμβάνω: Καταθέστε μας μια ευρωπαϊκή χώρα, της οποίας το ρυθμιστικό πλαίσιο να εκπορεύεται από διυπουργικές επιτροπές. Προφανώς, ο καθ’ ύλην αρμόδιος Υπουργός έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία, για να πει πώς και τι και με ποιους όρους και τι θα κάνει. Άλλος τα κάνει αυτά. Δεύτερον πρόταση της Κυβέρνησης σήμερα: Ποιος θα κάνει επί της ουσίας το κανονιστικό πλαίσιο; Η Τράπεζα της Ελλάδος. Αυτή θα βγάλει τον Κώδικα Δεοντολογίας, που θα έχει μέσα όλες τις κρίσιμες παραμέτρους για το μείζον αυτό θέμα. Είναι κατάλληλη η Τράπεζα της Ελλάδος για να λύσει αυτό το πρόβλημα; Σας Η Τράπεζα της Ελλάδος κάνει καλά τη δουλειά της σε διάφορα άλλα θέματα; Επιβλέπει το πλαίσιο εφαρμογής; Αυτή θα βγάλει το κανονιστικό πλαίσιο για ένα θέμα στο οποίο εμπλέκονται μείζονα κοινωνικά και άλλα δεδομένα; Έχει τέτοια εμπειρία η Τράπεζα της Ελλάδος; Είναι δηλαδή ένας οργανισμός, που όταν έρχεται ένα μείζον κοινωνικό πρόβλημα έρχεται αμέσως στο μυαλό μας εκεί να πάμε; Τρίτον, ο Συνήγορος του Καταναλωτή, ο οποίος θα παίξει το ρόλο του διαμεσολαβητή. Τι δουλειά κάνει μέχρι στιγμής ο Συνήγορος του Καταναλωτή; Έχει μια εμπειρία. Αυτό όμως το μείζον θέμα της διαμεσολάβησης μεταξύ τραπεζών που έχουν αρνηθεί ήδη μια φορά να εφαρμόσουν το νόμο και δανειοληπτών που βρίσκονται σε απόγνωση, θα το αναλάβει ο Συνήγορος του Καταναλωτή;

Η πρότασή μας είναι ο φορέας ο οποίος θα αναλάβει όλο αυτό το σύνθετο σύστημα, πρέπει να είναι ένας φορέας δημόσιου συμφέροντος, που να διασφαλίζει την ικανότητά του να χειριστεί ένα τόσο σημαντικό θέμα. Ονομάστε τον όπως θέλετε. Σώστε το σπίτι μας. Κάντε ό,τι θέλετε. Βάλτε του τον πιο ωραίο τίτλο. Πρέπει να βρεθεί ένας αξιόπιστος τρόπος για να μεριμνήσει για αυτά τα δύο στοιχεία. Το δεύτερο που κάνει το παρόν νομοσχέδιο σήμερα είναι ότι λέει «βεβαίως, έχετε την ύψιστη προστασία, αλλά όλοι που έχετε «κόκκινα» δάνεια πρέπει να μπείτε σε μια διαδικασία τώρα. Όλοι πρέπει να μπείτε σε μια διαδικασία μέχρι τέλος Ιανουαρίου. Όλοι εσείς που είστε «κόκκινοι» δανειολήπτες θα μπείτε σε μια διαδικασία που ορίζει ο παρών νόμος». Και λέει ο παρών νόμος γι’ αυτά τα τρία κριτήρια. Δεν μπαίνω στην ουσία, γιατί θα μας κατηγορήσει πάλι ο κύριος Υπουργός ότι αν ελαστικοποιήσουμε τα κριτήρια, εκπροσωπούμε τους πλούσιους στην Ελλάδα.

Αφήστε λοιπόν τα κριτήρια. Θα μπω στην ουσία του νόμου. Ο νόμος λέει ότι εντός του επόμενου μήνα ή των επόμενων τριών μηνών όλοι οι «κόκκινοι» δανειολήπτες πρέπει να μπουν σε μια συγκεκριμένη διαδικασία συμφωνίας για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων τους. Αυτό έχει δύο συνέπειες. Εισάγει για πρώτη φορά το κριτήριο της συνολικής περιουσίας και πολλά άλλα, άρα λέει ότι «πρέπει να προσκομίσετε στις τράπεζες το σύνολο των χαρτιών που έχετε». Ταυτόχρονα, εισάγει μια διαδικασία πολύ στενότερη από το νόμο Κατσέλη ως ασφαλιστική διαδικασία, η οποία διοχετεύει το σύστημα σε μια κατάληξη. Και η κατάληξη είναι η 31η Η 1/1/2015 πια είναι η ημέρα!

Μέχρι στιγμής, ακούμε ενδιαφέρουσες εξαγγελίες. Ο Υπουργός κ. Χατζηδάκης ανέφερε το ιρλανδικό μοντέλο. Ρωτάω λοιπόν την Κυβέρνηση: Έχετε συμφωνήσει με την τρόικα για το ποιο είναι το μοντέλο; Αν έχετε συμφωνήσει, να μας το πείτε, για να το ξέρουμε κι εμείς και να κάνουμε μια συζήτηση επί της ουσίας. Αν είναι το ιρλανδικό μοντέλο, μπορούμε να κάνουμε τη συζήτηση και σήμερα. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Η ουσία όμως του επιχειρήματος παραμένει. Η Κυβέρνηση για μια ακόμη φορά μεταφέρει το πρόβλημα, κρατάει σε ομηρία το σύνολο των δανειοληπτών στεγαστικών δανείων, όπως έκανε τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια και εισάγει μια διαδικασία με την οποία διαφωνούμε επί της ουσίας. Γι’ αυτό, καταψηφίζουμε το νομοσχέδιο.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)