Σε μια προσπάθεια να αυξηθεί η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, τα κράτη μέλη κατέληξαν σήμερα σε πολιτική συμφωνία για εθελοντική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15% αυτόν τον χειμώνα αναφέρει η ανακοίνωση του Συμβουλίου. Ο κανονισμός του Συμβουλίου προβλέπει επίσης τη δυνατότητα ενεργοποίησης «ενωσιακής προειδοποίησης» σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, οπότε η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου θα καταστεί υποχρεωτική.
Στόχος της μείωσης είναι να εξοικονομηθούν πόροι ενόψει του χειμώνα και να περιοριστεί η εξάρτηση από τη Ρωσία, που χρησιμοποιεί συχνά τον ενεργειακό εφοδιασμό ως όπλο.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15% σε σύγκριση με τη μέση κατανάλωσή τους τα τελευταία πέντε χρόνια, μεταξύ 1ης Αυγούστου 2022 και 31ης Μαρτίου 2023, με μέτρα δικής τους επιλογής.
Για την επίτευξη συμφωνίας χρειάστηκε να μετριαστούν αρκετοί από τους αυστηρότερους όρους του αρχικού σχεδίου και να θεσπιστούν αρκετές ρήτρες εξαίρεσης, ενώ η οροφή των δεσμευτικών ορίων εξοικονόμησης ανέβηκε. Οι εξαιρέσεις αφορούν ως επί το πλείστον χώρες που το σύστημά τους δεν είναι διασυνδεδεμένο με δίκτυα φυσικού αερίου άλλων χωρών ή τα κράτη μέλη των οποίων τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι συγχρονισμένα με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κρίσης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια.
Δυνάμει των όρων της τροποποιημένης συμφωνίας, οι δεσμευτικοί στόχοι για την εξοικονόμηση αερίου θα επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όχι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να αυξήσουν τον ρόλο του Συμβουλίου για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης». Η ειδοποίηση θα ενεργοποιηθεί με εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής. Η Επιτροπή υποβάλλει πρόταση για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης» σε περίπτωση σημαντικού κινδύνου σοβαρής έλλειψης αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης αερίου ή εάν πέντε ή περισσότερα κράτη μέλη που έχουν κηρύξει συναγερμό σε εθνικό επίπεδο ζητήσουν από την Επιτροπή να το κάνεις.
Κατά την επιλογή μέτρων μείωσης της ζήτησης, τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε μέτρα που δεν επηρεάζουν προστατευμένους πελάτες, όπως νοικοκυριά και βασικές υπηρεσίες για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως κρίσιμες οντότητες, υγειονομική περίθαλψη και άμυνα. Πιθανά μέτρα περιλαμβάνουν τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, μέτρα για την ενθάρρυνση της αλλαγής καυσίμου στη βιομηχανία, εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης, στοχευμένες υποχρεώσεις για μείωση της θέρμανσης και ψύξης και μέτρα που βασίζονται στην αγορά, όπως οι πλειστηριασμοί μεταξύ εταιρειών.
Το κείμενο που συμφωνήθηκε σήμερα θα εγκριθεί επίσημα μέσω γραπτής διαδικασίας. Η γραπτή διαδικασία θα κινηθεί και θα ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες, μετά από τεχνικές αναθεωρήσεις του κειμένου.
Η δήλωση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
«Η ΕΕ έκανε ένα αποφασιστικό βήμα για να αντιμετωπίσει την απειλή πλήρους διακοπής του αερίου από τον Πούτιν. Χαιρετίζω θερμά την έγκριση από το Συμβούλιο του κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τα συντονισμένα μέτρα μείωσης της ζήτησης για φυσικό αέριο» τονίζει η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας για τη μείωση της ζήτησης στην ενέργεια.
Προσθέτει ότι «η πολιτική συμφωνία που επετεύχθη από το Συμβούλιο σε χρόνο ρεκόρ, με βάση την πρόταση της Επιτροπής "Εξοικονομήστε φυσικό αέριο για έναν ασφαλή χειμώνα" που κατατέθηκε την περασμένη εβδομάδα, θα εξασφαλίσει μια ομαλή και συντονισμένη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ για την προετοιμασία για τον ερχόμενο χειμώνα. Συμπληρώνει όλες τις άλλες ενέργειες που έχουν αναληφθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του REPowerEU, ιδίως για τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού με φυσικό αέριο, την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση».
Επιπροσθέτως, η Πρόεδρος της Επιτροπής αναφέρει ότι «η συλλογική δέσμευση για μείωση κατά 15% είναι πολύ σημαντική και θα συμβάλει στην κάλυψη των αποθηκευτικών μας αναγκών ενόψει του χειμώνα».
«Επιπλέον, η δυνατότητα κήρυξης κατάστασης συναγερμού στην ΕΕ που προκαλεί υποχρεωτικές μειώσεις κατανάλωσης φυσικού αερίου στα κράτη μέλη παρέχει ένα ισχυρό μήνυμα ότι η ΕΕ θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να διασφαλίσει την ασφάλεια του εφοδιασμού της και να προστατεύσει τους καταναλωτές της, είτε πρόκειται για νοικοκυριά είτε για βιομηχανία» σημειώνει.
«Ενεργώντας από κοινού για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές εθνικές ιδιαιτερότητες, η ΕΕ έχει εξασφαλίσει τα ισχυρά θεμέλια για την απαραίτητη αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών απέναντι στον ενεργειακό εκβιασμό του Πούτιν. Η ανακοίνωση της Gazprom ότι μειώνει περαιτέρω τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του Nord Stream 1, χωρίς δικαιολογημένο τεχνικό λόγο, καταδεικνύει περαιτέρω την αναξιόπιστη φύση της Ρωσίας ως προμηθευτή ενέργειας. Χάρη στη σημερινή απόφαση, είμαστε πλέον έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια σε ευρωπαϊκή κλίμακα, ως Ένωση» καταλήγει η κ. Φον ντερ Λάιεν.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
