to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Φυσικά φαινόμενα, καταστροφές και κρατικές ευθύνες

Ο σεισμός από μόνος του είναι ένα φυσικό φαινόμενο γιατί είναι αναπόφευκτος.


 Οι καταστροφές που προκαλεί όμως στο δομημένο περιβάλλον, όπως η κατάρρευση κτιρίων και συχνά και η απώλεια ανθρώπινων ζωών μπορούν να αποφευχθούν, αν έχουν εφαρμοστεί εγκαίρως προγράμματα αντισεισμικής προστασίας και κατάλληλης θωράκισης των κατασκευών.

Το να αποδίδονται λοιπόν οι καταστροφές σε μια σεισμογενή περιοχή στο Θεό ή στη φύση και όχι στο κράτος που δεν προνόησε εγκαίρως να προστατεύσει τις πόλεις και τους οικισμούς από τις σεισμικές συνέπειες, είναι μια πρακτική ενοχική, πίσω από την οποία κρύβεται προσπάθεια συγκάλυψης ευθυνών.

Τα ίδια και με τις δασικές πυρκαγιές. Οι οποίες είναι φυσικά φαινόμενα που σε συνθήκες καύσωνα και ξηρασίας συνιστούν έναν σοβαρό φυσικό κίνδυνο. Οι εκτεταμένες καταστροφές όμως που προκαλούνται από τις δασικές πυρκαγιές στο οικοσύστημα, αλλά και στο δομημένο περιβάλλον, με συνέπεια την απώλεια περιουσιών, αλλά και συχνά και ανθρώπινων ζωών, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως «φυσικές» καταστροφές. Γιατί απλούστατα υπάρχει τρόπος και να περιοριστούν και να εκλείψουν.

Αρκεί να συμβούν δύο προϋποθέσεις, που και στις δύο την ευθύνη την έχει το κράτος.

Πρώτα να έχει σχεδιαστεί και εφαρμοστεί εγκαίρως μια κατάλληλη πολιτική πρόληψης των δασικών πυρκαγιών. Η πολιτική αυτή συνίσταται σε εφαρμογή προγραμμάτων αντιπυρικής προστασίας, καθαρισμού δηλαδή των δασών από την εύφλεκτη ύλη, καθώς και διάνοιξης δασικών δρόμων και ζωνών αντιπυρικής προστασίας.

Η δεύτερη προϋπόθεση για να περιοριστούν οι καταστροφές από τις δασικές πυρκαγιές είναι η κατάλληλη προετοιμασία του κρατικού μηχανισμού, ώστε να βρίσκονται σε ετοιμότητα τόσο το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό για τη δασοπυρόσβεση, όσο και τα επίγεια και εναέρια πυροσβεστικά μέσα.
Αντίστοιχα είναι και τα πράγματα με τις πλημμύρες. Οι οποίες δεν είναι «φυσικά» φαινόμενα, γιατί δεν αποτελούν οι ίδιες από μόνες τους τη φυσική αιτία. Αντίθετα, οι πλημμύρες είναι το αποτέλεσμα των φυσικών φαινομένων της βροχής, της καταιγίδας ή της νεροποντής.

Γι’ αυτό και οι πλημμύρες, ως συνέπειες του φυσικού φαινομένου των ραγδαίων βροχοπτώσεων μπορούν να αποφευχθούν ή και να περιοριστούν. Αρκεί να έχουν σχεδιαστεί και εκτελεστεί εγκαίρως από τις αρμόδιες αρχές τα κατάλληλα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής.

Στοχευμένα αντιδιαβρωτικά και μικρά αντιπλημμυρικά έργα στα ανάντη, στην ενδιάμεση ζώνη φράγματα αντιπλημμυρικής προστασίας και λεκάνες εκτόνωσης, ανάλογα με την τοπογραφία και τις εκάστοτε συνθήκες και τέλος στα κατάντη έργα διάνοιξης των ρεμάτων, των χειμάρρων και των εν γένει υδατορευμάτων που έχουν μπαζωθεί, καθώς και έργα καθαρισμού των αποχετευτικών δικτύων των πόλεων.

Τα φυσικά φαινόμενα και οι καταστροφές που αυτά προκαλούν έχουν μεταξύ τους σχέση αιτίου – αιτιατού. Ο διαχωρισμός μεταξύ τους γίνεται απαντώντας στο ερώτημα αν το φαινόμενο μπορεί ή όχι να αποφευχθεί. Ό,τι δεν μπορεί να αποφευχθεί ή να περιοριστεί είναι «φυσικό» φαινόμενο. Ό,τι είναι διαχειρίσιμο από πλευράς ανθρώπινου παράγοντα είναι καταστροφή που μπορεί να αποφευχθεί ή να περιοριστεί.

Ο σεισμός, η φωτιά σε συνθήκες καύσωνα και ξηρασίας και οι βροχοπτώσεις, ραγδαίες ή μη, είναι φυσικά φαινόμενα και φυσικοί κίνδυνοι, γιατί δεν είναι διαχειρίσιμα ως φαινόμενα και δεν μπορούν να περιοριστούν, ούτε κατά μείζονα λόγο να αποφευχθούν.

Ενώ οι καταστροφικές συνέπειες των φυσικών κινδύνων, όπως η κατάρρευση σπιτιών και κατασκευών, οι εκτεταμένες οικολογικές καταστροφές, οι καταστροφές των περιουσιών και οι απώλειες ανθρώπινων ζωών από πυρκαγιές ή από ραγδαίες βροχοπτώσεις, δεν είναι «φυσικά» φαινόμενα. Γιατί απλά είναι διαχειρίσιμα και μπορούν είτε να περιοριστούν, είτε και να αποφευχθούν εντελώς, αν υπάρχει η κατάλληλη κρατική πρόνοια, φροντίδα και επέμβαση.
Παλιότερα οι σεισμοί, οι δασικές πυρκαγιές και οι ισχυρές νεροποντές χαρακτηρίζονταν ως θεομηνίες. Ήταν τα χρόνια που οι άνθρωποι πίστευαν ότι τις προκαλούσε η οργή του Θεού για τις ανθρώπινες αμαρτίες.

Δεν μπορεί να χαρακτηριστεί σαν φυσική καταστροφή ή σαν θεομηνία όμως μια εκτεταμένη οικολογική καταστροφή, η οποία συνέβη με απόλυτη ευθύνη του ανθρώπινου παράγοντα. Κατά την οποία δεν υπήρξε ούτε αντιπυρική προστασία, ούτε και αποτελεσματική επιχειρησιακή δράση πυρόσβεσης, αφού δεν υπήρχαν ούτε επαρκείς δυνάμεις δασοπυρόσβεσης, ούτε και επαρκή εναέρια πυροσβεστικά μέσα. Με αποτέλεσμα η φωτιά να καίει ανεξέλεγκτη επί μέρες ή και βδομάδες.

Απόδειξη οι εξαιρετικά περιορισμένες καταστροφές που τα ίδια ακριβώς καιρικά φαινόμενα προκάλεσαν το καλοκαίρι σε γειτονικές μας χώρες.
Όπως επίσης δεν μπορεί να χαρακτηριστεί σαν φυσική καταστροφή και θεομηνία μια αναμενόμενη πλημμύρα, η οποία συμβαίνει στα κατάντη μιας λεκάνης απορροής το φθινόπωρο, αμέσως μετά μια εκτεταμένη δασική πυρκαγιά πριν δυο μήνες στα ανάντη.

Και τέλος, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν σαν φυσική καταστροφή ή σαν θεομηνία οι συνέπειες ενός προαναγγελθέντος και αναμενόμενου στο πλαίσιο της κλιματικής κρίσης καιρικού φαινομένου, του Μπάλλου, όχι και τόσο ακραίου, όπως διαβεβαιώνουν οι ειδικοί. Όπου μια ισχυρή και παρατεταμένη φθινοπωρινή βροχόπτωση παρέλυσε το κράτος, κατάστρεψε περιουσίες και έκανε να κινδυνεύσουν χιλιάδες άνθρωποι, σε πόλεις με μπαζωμένα ρέματα, κακά συντηρημένα αποχετευτικά δίκτυα και κλειστές όλες τις φυσικές διαφυγές του νερού.

Αυτές οι καταστροφές σε καμιά περίπτωση δεν είναι φυσικές και δεν προδίδουν καμία οργή κανενός Θεού. Το μόνο που προδίδουν είναι οργή της φύσης για την κρατική αδράνεια, τις χονδροειδείς παραλείψεις, τα λάθη των αρμόδιων, καθώς και την υποκριτκή πολιτική της κυβέρνησης που έχει εγκαταλείψει τη χώρα στο έλεος των σε κάθε περίπτωση αναμενόμενων φυσικών κινδύνων, σε εποχή κλιματικής αλλαγής.

Γιατί όλες αυτές οι καταστροφές που συνέβησαν το καλοκαίρι και τώρα το φθινόπωρο μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί. Και συνεπώς μπορούσε να έχει υπάρξει η κατάλληλη προετοιμασία και να έχουν αναληφθεί οι κατάλληλες δράσεις και να έχουν εκτελεστεί τα στοχευμένα έργα ώστε είτε να έχουν αποφευχθεί, είτε και να έχουν περιοριστεί σημαντικά οι καταστροφικές συνέπειες.

Η επίκληση συνεπώς του Θεού από πλευράς του κυβερνητικού εκπροσώπου Οικονόμου, η άγνοια του νόμου της βαρύτητας από πλευράς του αρμόδιου αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών Πέτσα και οι παιδαριώδεις οδηγίες του πολλαπλά διαφημισμένου νέου υπουργού Πολιτικής Προστασίας Στυλιανίδη, να ανεβαίνουν, λέει, οι πολίτες στους πάνω ορόφους των σπιτιών για να μη πνιγούν, αν δεν είναι δείκτης άγνοιας και συνεπώς ανεπάρκειας, είναι σίγουρα το αποτέλεσμα μιας υποκριτικής πολιτικής που πετώντας το μπαλάκι της ευθύνης στους ίδιους του πολίτες, προσπαθεί να συγκαλύψει τις αυτονόητες και προφανείς ευθύνες της κυβέρνησης.

Η θεωρία της ατομικής ευθύνης, είτε πρόκειται για την πανδημία, είτε για φυσικά φαινόμενα και καταστροφές, προδίδει ότι η κυβέρνηση έχει εγκαταλείψει τις ευθύνες της απέναντι στους πολίτες και τη χώρα και ασχολείται με άλλες, πιο προσοδοφόρες, φαίνεται, δραστηριότητες.
Όμως πολιτικές, τουλάχιστον, ευθύνες για όσα συμβαίνουν υπάρχουν και είναι βέβαιο ότι κάποτε θα αποδοθούν.

tags: άρθρα

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)