Διάγραμμα 1: Διόρ­θω­ση των με­τα­βο­λών των τι­μών με την ε­πί­πτω­ση των έμ­με­σων φό­ρων, των διοι­κη­τι­κά κα­θο­ρι­ζό­με­νων τι­μών και των τι­μών του πε­τρε­λαίου και των τρο­φί­μων.

Διά­γραμ­μα 2: Κό­στος ερ­γα­σίας α­νά μο­νά­δα προϊό­ντος και τι­μές κα­τα­να­λω­τή
(σε σύ­γκρι­ση με τις α­ντα­γω­νί­στριες χώ­ρες)

Διά­γραμ­μα 3: Εξαγωγικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας

Small-time crooks: Επι­τυ­χη­μέ­νη η ε­σω­τε­ρι­κή υ­πο­τί­μη­ση

«Η Ισπα­νία, η Ελλά­δα και η Πορ­το­γα­λία θα πρέ­πει μα­κρο­πρό­θε­σμα να γί­νουν κα­τά 30% φθη­νό­τε­ρες σε σχέ­ση με τον μέ­σο ό­ρο της ευ­ρω­ζώ­νης προ­κει­μέ­νου να ξα­να­γί­νουν α­ντα­γω­νι­στι­κές. Ακό­μη και η Γαλ­λία θα πρέ­πει να πέ­σει κα­τά 20%», ε­πι­ση­μαί­νει ο Χα­νς-Βέρ­νερ Ζιν. Ο πρό­ε­δρος του ιν­στι­τού­του IfO εν­νο­εί ό­τι οι τι­μές των προϊό­ντων που πα­ρά­γο­νται στην Ελλά­δα και α­ντι­με­τω­πί­ζουν το διε­θνή α­ντα­γω­νι­σμό πρέ­πει να γί­νουν κα­τά 30% χα­μη­λό­τε­ρες σε σχέ­ση με τις μέ­σες τι­μές της ευ­ρω­ζώ­νης.

Στην Ελλά­δα, ό­μως, η α­σκού­με­νη οι­κο­νο­μι­κή και διαρ­θρω­τι­κή πο­λι­τι­κή δεν ε­πι­τυγ­χά­νει τη μείω­ση των τι­μών, πα­ρό­λο που οι μι­σθω­τοί ό­λοι μα­ζί, ως σύ­νο­λο, θα έ­χουν χά­σει στο τέ­λος του 2013 το ή­μι­συ των δα­πα­νών συ­ντή­ρη­σης και α­να­πα­ρα­γω­γής τους έ­να­ντι του 2009 (βλ. Ενη­με­ρω­τι­κό Δελ­τίο του Σύ­ρι­ζα Νο 23) και το κό­στος ερ­γα­σίας α­νά μο­νά­δα προϊό­ντος ή­ταν ή­δη τον Σε­πτέμ­βριο του 2012 κα­τά 14% χα­μη­λό­τε­ρο έ­να­ντι των α­ντα­γω­νι­στριών χω­ρών.

Αυ­τό α­πο­τε­λεί πα­τα­γώ­δη α­πο­τυ­χία της πο­λι­τι­κής της ε­σω­τε­ρι­κής υ­πο­τί­μη­σης. Ο Τόμ­σεν και τα άλ­λα παι­διά του ΔΝΤ, ό­μως, προ­σπα­θούν να συ­γκα­λύ­ψουν την α­πο­τυ­χία τους. Γρά­φουν στην τε­λευ­ταία τους έκ­θε­ση για την Ελλά­δα (21/12/2012), ό­τι η «ε­ντο­νό­τε­ρη ε­σω­τε­ρι­κή υ­πο­τί­μη­ση βρί­σκε­ται σε ε­ξέ­λι­ξη», ως α­πο­τέ­λε­σμα της αλ­λη­λε­πί­δρα­σης της α­πε­λευ­θέ­ρω­σης της α­γο­ράς ερ­γα­σίας και του υ­ψη­λού πο­σο­στού α­νερ­γίας. Ακο­λου­θεί μια σύ­ντο­μη και πε­ριε­κτι­κή πε­ρι­γρα­φή της μείω­σης των μι­σθών, με την ο­ποία δεν θα μπο­ρού­σε κά­ποιος να δια­φω­νή­σει. Με­τά ό­μως αρ­χί­ζουν οι μι­κρο-α­πα­τεω­νιές: «Οι τι­μές προ­σαρ­μό­ζο­νται, αν και ό­χι τό­σο γρή­γο­ρα ό­σο οι μι­σθοί». Πό­σο, δη­λα­δή, προ­σαρ­μό­στη­καν οι τι­μές; Το α­πο­δει­κτι­κό στοι­χείο που προ­σκο­μί­ζουν οι υ­πάλ­λη­λοι του ΔΝΤ εί­ναι το Διά­γραμ­μα 1, στο ο­ποίο φαί­νε­ται ό­τι εάν α­φαι­ρέ­σου­με α­πό τις τι­μές την ε­πί­πτω­ση των έμ­με­σων φό­ρων, των διοι­κη­τι­κά κα­θο­ρι­ζό­με­νων τι­μών και των τι­μών του πε­τρε­λαίου και των τρο­φί­μων, τό­τε πράγ­μα­τι α­πό το 2011 έ­χου­με μείω­ση των τι­μών. Αυ­τή εί­ναι η μι­σή α­λή­θεια.

Η άλ­λη μι­σή α­λή­θεια, στην ο­ποία δεν γί­νε­ται α­να­φο­ρά στην τε­λευ­ταία έκ­θε­ση του ΔΝΤ, εί­ναι ό­τι η μείω­ση των τι­μών, με­τά την πα­ρα­πά­νω διόρ­θω­ση, α­νερ­χό­ταν σε πε­ρί­που 0,5% το 2011 και 1% το 2012. Εν τω με­τα­ξύ, το κό­στος ερ­γα­σίας α­νά μο­νά­δα προϊό­ντος α­νερ­χό­ταν τον Σε­πτέμ­βριο του 2012, με ση­μείο εκ­κί­νη­σης την ε­φαρ­μο­γή του προ­γράμ­μα­τος, κα­τά 14%. Μια ι­δα­νι­κή ε­σω­τε­ρι­κή υ­πο­τί­μη­ση, σαν και αυ­τήν που πε­ρι­γρά­φε­ται στη βι­βλιο­γρα­φία, θα έ­πρε­πε να εί­χε ε­πι­τύ­χει μείω­ση των τι­μών κα­τά 14%. Μία ε­πι­τυ­χη­μέ­νη ε­σω­τε­ρι­κή υ­πο­τί­μη­ση θα έ­πρε­πε να εί­χε ε­πι­τύ­χει μείω­ση των τι­μών έ­στω 12% ή 10% ή 8%, ό­χι ό­μως 1%! (Βλ. διάγραμμα 1, 2).

 Εξάλ­λου, εί­ναι κα­τα­νο­η­τό ό­τι για να υ­πο­λο­γί­σου­με την ε­ξέ­λι­ξη των τι­μών που προ­κύ­πτει α­πό την πο­λι­τι­κή της ε­σω­τε­ρι­κής υ­πο­τί­μη­σης πρέ­πει να α­φαι­ρέ­σου­με την ε­πί­πτω­ση των τι­μών της ε­νέρ­γειας και των α­κα­τέρ­γα­στων τρο­φί­μων α­φού πρό­κει­ται για τι­μές που κα­θο­ρί­ζο­νται ε­ξω­γε­νώς, δη­λα­δή α­νε­ξάρ­τη­τα α­πό την πο­λι­τι­κή της ε­σω­τε­ρι­κής υ­πο­τί­μη­σης. Δεν εί­ναι, ό­μως, κα­τα­νο­η­τό για­τί πρέ­πει να α­φαι­ρέ­σου­με -ό­πως κά­νουν οι οι­κο­νο­μο­λό­γοι του ΔΝΤ- την ε­πί­πτω­ση της αύ­ξη­σης των εμ­μέ­σων φό­ρων α­φού πρό­κει­ται για ε­πι­βα­ρύν­σεις που προήλ­θαν α­πό την ί­δια την πο­λι­τι­κή της ε­σω­τε­ρι­κής υ­πο­τί­μη­σης. Εάν γί­νει ο ορ­θός υ­πο­λο­γι­σμός (α­φαι­ρώ­ντας μό­νο την ε­πί­πτω­ση του πε­τρε­λαίου και των α­κα­τέρ­γα­στων τρο­φί­μων) τό­τε η διορ­θω­μέ­νη μείω­ση των τι­μών δεν εί­ναι 1%, αλ­λά 0%.

Στη συ­νέ­χεια, η έκ­θε­ση του ΔΝΤ α­πο­σιω­πά τη ση­μα­σία της δια­φο­ράς με­τα­ξύ της μείω­σης των τι­μών κα­τά 1% και της μείω­σης του κό­στους ερ­γα­σίας α­νά μο­νά­δα προϊό­ντος κα­τά 14%. Η δια­φο­ρά αυ­τή α­ντα­να­κλά την αύ­ξη­ση των πε­ρι­θω­ρίων κέρ­δους των ε­πι­χει­ρή­σεων. Με άλ­λα λό­για, α­ντί να χρη­σι­μο­ποιή­σουν τη μείω­ση του κό­στους ερ­γα­σίας για να μειώ­σουν τις τι­μές τους και την α­ντα­γω­νι­στι­κό­τη­τά τους, οι ε­πι­χει­ρή­σεις προ­τί­μη­σαν να αυ­ξή­σουν τα κέρ­δη τους. Έχει εν­δια­φέ­ρον ό­τι η ί­δια η έκ­θε­ση του ΔΝΤ πε­ριέ­χει το Διά­γραμ­μα 2 που δεί­χνει με γλα­φυ­ρό τρό­πο ό­τι οι χα­μη­λό­τε­ροι μι­σθοί με­τα­τρά­πη­καν εξ ο­λο­κλή­ρου σε αύ­ξη­ση των κερ­δών χω­ρίς να υ­πάρ­χει κα­νέ­να σχε­τι­κό σχό­λιο στο κεί­με­νο της έκ­θε­σης.

Τα οι­κο­νο­μι­κά του βο­σκού: Η α­νά­καμ­ψη προ των πυ­λών το 2014

Ο πρω­θυ­πουρ­γός, ο υ­πουρ­γός οι­κο­νο­μι­κών, ο διοι­κη­τής της Τρά­πε­ζας της Ελλά­δας και η κυ­βερ­νώ­σα τά­ξη προ­σπα­θούν να εμ­φυ­σή­σουν πνεύ­μα αι­σιο­δο­ξίας σχε­τι­κά με την πο­ρεία της η­μι­θα­νούς οι­κο­νο­μίας. Ο υ­πουρ­γός Οι­κο­νο­μι­κών Γ. Στουρ­νά­ρας υ­πο­στη­ρί­ζει ό­τι υ­πάρ­χει φως στο βά­θος του τού­νελ «δια­βά­ζο­ντας τα ση­μά­δια», σαν τον γεί­το­νά μου τον βο­σκό που προ­βλέ­πει αν αύ­ριο θα βρέ­ξει: α­φού η Ευ­ρώ­πη μάς βλέ­πει τώ­ρα με με­γα­λύ­τε­ρη συ­μπά­θεια και η πι­θα­νό­τη­τα η Ελλά­δα να πα­ρα­μεί­νει στην ευ­ρω­ζώ­νη φαί­νε­ται αυ­ξη­μέ­νη, α­φού οι κα­τα­θέ­σεις ε­πι­στρέ­φουν συ­γκρα­τη­μέ­να στις ελ­λη­νι­κές τρά­πε­ζες, και η κυ­βέρ­νη­ση «ρί­χνει ζε­στό χρή­μα στην α­γο­ρά» πλη­ρώ­νο­ντας κά­ποια χρέη της στους ι­διώ­τες, θα υ­πάρ­ξει α­νά­καμ­ψη το 2014.

Προ­φα­νώς δεν α­να­ρω­τιέ­ται ο υ­πουρ­γός ποια θα εί­ναι η ε­πί­πτω­ση που θα έ­χουν τα νέα μέ­τρα λι­τό­τη­τας και η συ­νε­χι­ζό­με­νη δρα­μα­τι­κή πτώ­ση των μι­σθών στην ι­διω­τι­κή κα­τα­νά­λω­ση και στις ε­πεν­δύ­σεις πα­γίου κε­φα­λαίου. Όσο υ­ψη­λή και αν εί­ναι η προσ­δο­κώ­με­νη κερ­δο­φο­ρία ε­νός ε­πεν­δυ­τι­κού σχε­δίου, ό­σο χα­μη­λά και αν εί­ναι τα ε­πι­τό­κια, οι ι­διω­τι­κές ε­πεν­δύ­σεις πα­γίου κε­φα­λαίου υ­λο­ποιού­νται ό­ταν η ε­πι­χεί­ρη­ση ε­κτι­μά ό­τι θα υ­πάρ­χει ζή­τη­ση που θα α­γο­ρά­σει τα προϊό­ντα. Η ε­σω­τε­ρι­κή α­γο­ρά ό­μως βρί­σκε­ται σε μα­ρα­σμό, ό­σο για τις ε­ξα­γω­γι­κές α­γο­ρές φαί­νε­ται ό­τι εί­ναι μάλ­λον δυσ­πρό­σι­τες στο «ελ­λη­νι­κό ε­πι­χει­ρη­μα­τι­κό δαι­μό­νιο». Αυ­τό δεν ε­μπό­δι­σε τον διοι­κη­τή της Τρά­πε­ζας της Ελλά­δος να υ­πο­στη­ρί­ξει σε πρό­σφα­τη συ­νέ­ντευ­ξή του στους «Financial Times», με­τα­ξύ άλ­λων, ό­τι η α­ντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα στην Ελλά­δα βελ­τιώ­νε­ται. Προ­φα­νώς δεν έ­χει δει την κα­μπύ­λη των ε­ξα­γω­γι­κών ε­πι­δό­σεων της Ελλά­δας (Διά­γραμ­μα 3).

Θα μπο­ρού­σε α­κό­μη να α­να­ρω­τη­θεί ο υ­πουρ­γός αν θα αυ­ξη­θεί το 2013-2014 η χο­ρή­γη­ση δα­νείων προς τα νοι­κο­κυ­ριά α­πό τις τρά­πε­ζες για να κα­τα­να­λώ­σουν. Ό,τι δά­νεια λά­βουν τα νοι­κο­κυ­ριά με­σαίου και χα­μη­λού ει­σο­δή­μα­τος θα εί­ναι για να ρυθ­μί­σουν τις ο­φει­λές τους κα­θώς α­ντι­με­τω­πί­ζουν με­γά­λη αύ­ξη­ση των δα­νεια­κών τους υ­πο­χρεώ­σεων ως πο­σο­στό του μειω­μέ­νου ει­σο­δή­μα­τός τους (ό­σο για το 20% των πιο εύ­πο­ρων νοι­κο­κυ­ριών εί­ναι οι με­γά­λοι κα­τα­να­λω­τές ει­σα­γο­μέ­νων προϊό­ντων). Επο­μέ­νως α­πό τα δά­νεια ας μην πε­ρι­μέ­νου­με αυ­ξή­σεις της ζή­τη­σης. Θα μπο­ρού­σε α­κό­μη ο υ­πουρ­γός Οι­κο­νο­μι­κών να α­να­ρω­τη­θεί εάν η πο­λι­τι­κή του μειώ­νει τους μι­σθούς μό­νο για το 2013. Γνω­ρί­ζου­με ό­τι οι μι­σθοί δεν α­πο­κρί­νο­νται σε μια ά­νο­δο της α­νερ­γίας ή σε αλ­λα­γές στους θε­σμούς στην α­γο­ρά ερ­γα­σίας, στη βρα­χυ­χρό­νια διάρ­κεια αλ­λά στη με­σο­πρό­θε­σμη. Οι μι­σθοί θα συ­νε­χί­σουν να μειώ­νο­νται (να «προ­σαρ­μό­ζο­νται», στην ο­λι­σθη­ρή γλώσ­σα των κα­θε­στω­τι­κών οι­κο­νο­μο­λό­γων), του­λά­χι­στον και το 2014, με τις γνω­στές ε­πι­πτώ­σεις στη ζή­τη­ση.

Οι ευ­νοϊκές προ­βλέ­ψεις για α­νά­καμ­ψη της ελ­λη­νι­κής οι­κο­νο­μίας α­γνοούν ε­πί­σης ό­τι η πα­γκό­σμια οι­κο­νο­μία βρί­σκε­ται σε ύ­φε­ση και μειώ­νε­ται α­κό­μη πε­ρισ­σό­τε­ρο η ζή­τη­ση για ελ­λη­νι­κές ε­ξα­γω­γές που θα υ­πο­φέ­ρουν και α­πό την α­να­τί­μη­ση του ευ­ρώ (σε α­ντί­θε­ση με αυ­τά που πι­στεύει ο υ­πουρ­γός, οι ελ­λη­νι­κές ε­ξα­γω­γές δεν κα­τευ­θύ­νο­νται κυ­ρίως στην ευ­ρω­ζώ­νη, αλ­λά σε τρί­τες χώ­ρες).

Αντί για αυ­τά, η κυ­βερ­νώ­σα τά­ξη της χώ­ρας, η άρ­χου­σα κε­φα­λαιο­κρα­τι­κή τά­ξη και τα στε­λέ­χη των ε­πι­χει­ρή­σεών τους, οι κα­θε­στω­τι­κοί οι­κο­νο­μο­λό­γοι και οι με­γα­λο-δη­μο­σιο­γρά­φοι, «δια­βά­ζουν τα ση­μά­δια» του βο­σκού. Προ­φα­νώς μας θεω­ρούν τε­λείως πρό­βα­τα. Απο­μέ­νει να δού­με αν έ­χουν δί­καιο.