Φωτογραφίες: Άγγελος Καλοδούκας, κείμενο: Τάσος Γιαννόπουλος
(εδώ το φωτορεπορτάζ από το κλείσμο του Συνεδρίου)
Συμμαχία των προοδευτικών δυνάμεων (το πρώτο βήμα έγινε ήδη στη Μασσαλία πριν λίγες ημέρες) και (συν)διαμόρφωση ενός νέου ηγεμονικού σχεδίου για την δημοκρατική ανασυγκρότηση της Ευρώπης, κόντρα στην ασυδοσία της Αγοράς αλλά και στην εθνική περιχαράκωση, την οποία προτάσσει η ξενοφοβική ακροδεξιά: η συντονίστρια Μαρία Καραμεσίνη αλλά και οι συμμετέχοντες στο τελευταίο στρογγυλό τραπέζι του Συνεδρίου για τις Ανισότητες έθεσαν το πολιτικό πλαίσιο σε μία διόλου εύκολη συγκυρία για την Γηραιά Ήπειρο και τον πλανήτη.
Είναι, όμως, αυτή ακριβώς η «περίεργη ρευστότητα» (και αστάθεια) που ανοίγει τον δρόμο στην Αριστερά και τις υπόλοιπες δυνάμεις που αντιτίθενται στο νεοφιλελευθερισμό ώστε να καταστρώσουν, όπως τόνισε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, το σχέδιο αυτό που «θα ηγεμονεύσει για τα επόμενα 20 με 30 χρόνια».
Σε οικονομικό επίπεδο, οι προτάσεις έχουν ήδη πέσει στο τραπέζι: «Να μεγαλώσει ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός για τις κοινωνικές υποδομές, να αυξηθούν οι δημόσιες επενδύσεις», το μήνυμα της Σκα Κέλλερ που έστειλε βιντεοσκοπημένη την τοποθέτησή της καθώς οι εσωκομματικές διαβουλεύσεις των Πρασίνων για το σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία δεν της επέτρεψαν να βρεθεί στην Αθήνα.
«Να δουλέψουμε όλοι μαζί, να συνενώσουμε δυνάμεις προκειμένου να υπερασπιστούμε την δυνατότητα άσκησης πολιτικής από τα κράτη (σ.σ.: χωρίς την αυστηρή επιτροπεία και τη σιδηρά πειθαρχία των υψηλών πλεονασμάτων) και την ανάπτυξη μίας κουλτούρας αλληλεγγύης μεταξύ των λαών της Ευρώπης»: Αυτό υπογράμμισε από την πλευρά της η Γκάμπι Τσίμερ, ευρωβουλεύτρια του Die Linke και πρόεδρος της ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE/NGL), θέτοντας ως προτεραιότητα ενόψει του χειμώνα για τα αριστερά και προοδευτικά κόμματα, σωματεία και οργανώσεις την προστασία των αστέγων, ιδιαίτερα στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, αλλά και την αξιοπρεπή διαβίωση των προσφύγων και μεταναστών σε θερμαινόμενα σπίτια αντί για τα Κέντρα Υποδοχής, όπως αυτά των ελληνικών νησιών.
Ο Βάλτερ Μπάιερ, πολιτικός συντονιστής του Δικτύου «transform!europe», σημείωσε ότι η νέα ριζοσπαστικότητα που καλείται να προτάξει η Αριστερά σε όλη την Ευρώπη πρέπει να έχει ως προμετωπίδα την ενίσχυση της δημοκρατίας, με πρώτο βήμα την ενίσχυση του ρόλου του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου καθώς η υπάρχουσα αρχιτεκτονική της Ε.Ε., σε συνδυασμό με τις κοινωνικές ανισότητες, έριξαν νερό στο μύλο της λαϊκιστικής ακροδεξιάς η οποία προκρίνει την εθνική περιχαράκωση.
«Όποιες αλλαγές και αν περιλαμβάνει η ατζέντα Μακρόν - Μέρκελ (και κάποιες είναι προς τη σωστή κατεύθυνση ή μπορούν να γίνουν αντικείμενο συζήτησης από την Αριστερά) δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να συνοδευτούν από λιγότερη λογοδοσία, λιγότερη δημοκρατία, καθώς το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, δεν είναι μόνο οι ανισότητες αλλά το ότι ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης αισθάνεται ότι δεν μπορεί να επηρεάσει τη λήψη των αποφάσεων», πρόσθεσε ο Ευ. Τσακαλώτος.
Καθώς η συζήτηση δεν διεξάγεται σε πολιτικό κενό, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών πρόκρινε τη συμμετοχή των Σοσιαλδημοκρατών του SPD στην επόμενη γερμανική κυβέρνηση: «Καταλαβαίνω τους δισταγμούς αλλά αν η Ευρώπη δεν έχει τώρα ένα θετικό μομέντουμ, αργότερα θα είναι πιο δύσκολα τα πράγματα. Σήμερα ειδικά πρέπει οι προοδευτικές δυνάμεις να παρεμβαίνουν σε όλα τα επίπεδα και να έχουν ρόλο, για να στρέφουν τα πράγματα σε θετική κατεύθυνση, ώστε να ηγεμονεύσουν την επόμενη περίοδο», υπογράμμισε.
Ο δισταγμός, όπως αναμενόταν, εκφράστηκε από την Γκάμπι Τσίμερ: «Ένας μεγάλος συνασπισμός (σ.σ.: των Χριστιανοδημοκρατών της Μέρκελ με το SPD, όπως έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν) δεν σταθεροποιεί αυτόματα την κατάσταση. Εξαρτάται από τις πολιτικές θέσεις που θα μπουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
«Εμείς οι σοσιαλιστές αγωνιστήκαμε για τα κοινωνικά δικαιώματα, την ψήφο σε όλους, τα δικαιώματα των γυναικών, την κοινωνική ασφάλιση και επιδιώκουμε ένα υψηλότερο επίπεδο συνύπαρξης. Αυτός ο προσανατολισμός έχει χαθεί με την πάροδο των ετών και πρέπει να τον επανιδρύσουμε για να αντιμετωπίσουμε την άνοδο της άκρας δεξιάς», το έμμεσο μήνυμα του Μπάιερ προς το SPD αλλά και συνολικά την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία η οποία καλείται να συμβάλει στη διαμόρφωση εναλλακτικών πολιτικών, με έμφαση στην κοινωνική συνοχή, ενάντια στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο που τείνει, μάλιστα, να γίνει αυταρχικότερο.
Χρειάζεται γενικευμένος μετασχηματισμός της οικονομίας και ποιοτικές θέσεις εργασίας, σημείωσε επίσης η Σκα Κέλερ χαρακτηρίζοντας θετικά τα αποτελέσματα της πρόσφατης Συνόδου στο Γκέντεμποργκ.
Και μπορεί ο Ευ. Τσακαλώτος να πρόσθεσε ότι η εναλλακτική αυτή ατζέντα κόντρα στη λιτότητα πρέπει να περιλαμβάνει πολιτικές σύγκλισης μεταξύ των ευρωπαϊκών οικονομιών (και την αναγνώριση κοινωνικών δεικτών, όπως αυτός της ανεργίας, ως εξίσου σημαντικούς με τους οικονομικούς) γενναία διευθέτηση του χρέους, καταπολέμηση του φορολογικού και μισθολογικού «ντάμπινγκ ωστόσο», επικαλούμενος τον Καρλ Πολάνυι, κάλεσε το κοινό και τους συνομιλητές του «να αρνηθούν τον οικονομισμό»: η Αριστερά, ειδικά τώρα που ο αντίπαλος δεν έχει (επανα)συγκροτηθεί, «οφείλει να θέσει συνολικά το ζήτημα του τρόπου ζωής, (της αξίας) του ελεύθερου χρόνου, της ευτυχίας των ανθρώπων και πώς αυτή ορίζεται. Και όλα αυτά, απαντώντας ξεκάθαρα στο πώς βλέπει την παγκοσμιοποίηση και τη θέση της Ευρώπης στις εξελίξεις».
Μόνο έτσι η Αριστερά «θα ξανακερδίσει τη μάχη των ιδεών ως αντισυστημική δύναμη», όπως το έθεσε ο Β. Μπάιερ αναλύοντας τη σχέση μεταξύ της αβεβαιότητας που έφερε η κρίση (ειδικά για μεγάλα τμήματα της μεσαίας τάξης) και της ανόδου της ακροδεξιάς, ελλείψει συνεκτικού αριστερού σχεδίου που να μιλάει με «θάρρος» στις καρδιές των ανθρώπων.
Αυτό ακριβώς το σχέδιο, ώστε οι δυνάμεις που αντιμάχονται τη λιτότητα να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη των λαϊκών τάξεων, όπως τονίστηκε, επεξεργάζεται ήδη ο ΣΥΡΙΖΑ, κουβαλώντας και την πολύτιμη κυβερνητική εμπειρία, μαζί με μεγάλο κομμάτι των προοδευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη (Πράσινοι, τμήματα της Σοσιαλδημοκρατίας που απεγκλωβίζονται από το «άρμα» του νεοφιλελευθερισμού, συνδικάτα, σωματεία, κινήματα, συλλογικότητες, φορείς της αυτοδιοίκησης, διανοούμενοι κ.α.).
Το Συνέδριο της Αθήνας, το οποίο, ολοκληρώθηκε το βράδυ του Σαββάτου στο Μέγαρο Μουσικής πρόσθεσε ακόμα ένα λιθαράκι για την παγίωση μιας, κατά Τσίμερ, νέας «δημοκρατικής κουλτούρας διαλόγου», μεταξύ αυτών των πολιτικών και κοινωνικών φορέων.
