Το 2018 ξεκινά με καλούς οιωνούς. Η οικονομία κινείται πλέον σε ρυθμούς ανάπτυξης και όλοι οι μακροοικονομικοί δείκτες καταγράφουν σημαντική βελτίωση. Την ίδια στιγμή βαίνουμε σταθερά προς την έξοδο από τα μνημόνια και την επιτροπεία ανακτώντας σημαντικούς βαθμούς οικονομικής και δημοσιονομικής ελευθερίας.Το κρίσιμο τώρα είναι να διασφαλίσουμε ότι η κοινωνία δεν θα ξαναζήσει καταστάσεις σαν και αυτές των προηγούμενων ετών. Να θέσουμε τις βάσεις για βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη.
Η κρίση αποκάλυψε τα σαθρά θεμέλια πάνω στα οποία είχε δομηθεί η ελληνική οικονομία τις προηγούμενες δεκαετίες. Στηριγμένη στην εσωτερική κατανάλωση και τον υπερδανεισμό, στάθηκε ανίκανη να παρακολουθήσει τις τεχνολογικές εξελίξεις που σήμανε η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση. Εσωστρεφής και με κατακερματισμένο παραγωγικό δυναμικό δεν μπόρεσε να απαντήσει στις προκλήσεις που έθεσαν η παγκοσμιοποίηση και οι αναδυόμενες διεθνείς αλυσίδες αξίας.
Ακόμα χειρότερα, οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν την περίοδο 2010 – 2014,αντί να περιορίσουν, βάθυναν την κρίση, προκαλώντας κυριολεκτικά μία κοινωνική και οικονομική καταστροφή. Η χώρα έχασε το ένα τέταρτο του εισοδήματός της, η ανεργία εκτοξεύτηκε σε πρωτόγνωρα επίπεδα και ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας φτωχοποιήθηκε βίαια. Η νεοφιλελεύθερη αυτή «θεραπεία σοκ» ουδέποτε αντιμετώπισε τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας, παρατείνοντας έτσι την κρίση και την απαξίωση πολύτιμου παραγωγικού δυναμικού.
Η ανάταξη της οικονομίας και η αποκατάσταση της κοινωνικής συνοχήςαπαιτούν την οριστική ρήξη με αυτές τις πολιτικές. Η μακροπρόθεσμη δημοσιονομική ισορροπία δεν θα έρθει μέσα από τη διαρκή συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους αλλά μέσα από τη μείωση της ανεργίας, την πάταξη της φοροδιαφυγής των ελίτ και την εξυγίανση του κράτους.Και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας δεν θα προκύψει μέσα από τη διαρκή μείωση των μισθών, αλλά μέσα από την επένδυση στους εργαζόμενους ώστε να βελτιωθεί η παραγωγικότητα και να αυξηθεί η προστιθέμενη αξία των ελληνικών προϊόντων.
Απαιτείται ταυτόχρονα η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Πρώτα απ’ όλα χρειάζεται να στηριχθεί η βιομηχανία και η μεταποίηση οι οποίες είχαν αφεθεί στην τύχη τους πολύ πριν την έναρξη της κρίσης. Η αποβιομηχάνιση οδήγησε στην υποχώρηση της συνολικής παραγωγικότητας της οικονομίας, στην εκτόξευση του εμπορικού ελλείμματος και στην απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ποιοτικών θέσεων εργασίας.
Η δική μας πολιτική στο υπουργείο Οικονομίας επικεντρώνει ακριβώς εκεί, στην ανακατεύθυνση των επενδύσεων προς τη βιομηχανία με κίνητρα τόσο μέσα από τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο όσο και από το ΕΣΠΑ, στη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος με νέες νομοθετικές παρεμβάσεις, ώστε να μειωθεί το κόστος και να βελτιωθεί η παραγωγικότητα στην ελληνική μεταποίηση. Στην αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων που σχετίζονται με το υψηλό ενεργειακό κόστος και την απουσία ολοκληρωμένων δικτύων στις μεταφορές και στην εφοδιαστική αλυσίδα που δυσκολεύουν τη διάθεση των βιομηχανικών προϊόντων στις αγορές.
Η παραγωγική ανασυγκρότηση προϋποθέτει επίσης τη διάχυση των ψηφιακών τεχνολογιών και την ενσωμάτωση της καινοτομίας σε όλο το εύρος της οικονομίας. Προς αυτή την κατεύθυνση, αυξήσαμεουσιαστικά τη χρηματοδότηση για την έρευνα και την καινοτομία που πλέον για πρώτη φορά, προσεγγίζει το 1% του ΑΕΠ.Δημιουργήσαμεστοχευμένα προγράμματα για την παραγωγική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων αλλά και σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων.
Οι προσπάθειες μας αυτές συμβαδίζουν με δύο πολύ κρίσιμες συζητήσεις που έχουν ανοίξει στην Ευρώπη. Η μία αφορά τη βιομηχανική στρατηγική που καλείται να υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τα επόμενα χρόνια και η οποία εστιάζει στις προκλήσεις που θέτει η ψηφιοποίηση της οικονομίας και η κλιματική αλλαγή. Η δεύτερη σχετίζεται με το μέλλον της πολιτικής συνοχής, όπου με αφορμή τοBrexit, υψώνονται ισχυρές φωνές που θέλουν τον περιορισμό των ευρωπαϊκών πόρων που διατίθενται για τη σύγκλιση των κρατών - μελών και την υιοθέτηση μίας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων.
Για μας οι δύο αυτές συζητήσεις συνδέονται άμεσα. Η ενίσχυση και η διεύρυνση της πολιτικής συνοχής αλλά και η ενεργής στήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας είναι όροι ύπαρξης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η έξοδος από τα μνημόνια μας επιτρέπει να συμμετέχουμε πιο ουσιαστικά, να προσθέσουμε το δικό μας στίγμα στη σχεδιαζόμενη ευρωπαϊκή στρατηγική, να διεκδικήσουμε, σε συμμαχία και με άλλες χώρες, την επαρκή χρηματοδότηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ολοκληρωμένων πολιτικών στήριξης των παραγωγικών κλάδων αλλά και πρωτοβουλιών για τη μείωση των περιφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων.
Σημασία όμως δεν έχει μόνο το πώς αλλά και το με ποιους. Ποιο είναι το κοινωνικό υποκείμενο που θα ηγηθεί της προσπάθειας για την παραγωγική ανασυγκρότηση. Για μας η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Είναι οι δυνάμεις της εργασίας και τα νέα παραγωγικά στρώματα.
Σε ρήξη με την κυρίαρχη στρατηγική της εσωτερικής υποτίμησης και της «κούρσας προς τα κάτω» στη μείωση των μισθών και τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, προτάσσουμε τη δημιουργία σταθερών και ποιοτικών θέσεων εργασίας. Στηρίζουμε τις επενδύσεις και τις επιχειρήσεις εκείνες που σέβονται την εργατική νομοθεσία, επανεπενδύουν τα κέρδη τους αντί να τα «παρκάρουν» σε φορολογικούς παραδείσους και δημιουργούν γύρω τους ένα παραγωγικό οικοσύστημα που αναβαθμίζει συνολικά τις τοπικές οικονομικές δυνατότητες, χωρίς να επιβαρύνει το περιβάλλον.
Τις τελευταίες δεκαετίες κυριάρχησε παγκόσμια η νεοφιλελεύθερηδοξασία που υποτάσσεικάθε ανθρώπινη και κοινωνική ανάγκη στον στόχο της μεγιστοποίησης του κέρδους. Βασικά της όπλα υπήρξαν η κατεδάφιση των εργασιακών δικαιωμάτων, η απορρύθμιση των αγορών και η κατίσχυση του ανταγωνισμού σε όλα τα πεδία της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Η πολιτική αυτή υποσχέθηκε ταχύρυθμη οικονομική ανάπτυξη και ατομική ευημερία. Αντ’ αυτού έφερε απανωτές κρίσεις και εκρηκτικές κοινωνικές ανισότητες. Η αλλαγή της είναι πλέον όρος επιβίωσης για τις κοινωνίες.
Αυτό ήταν το μεγάλο στοίχημα που θέσαμε το 2015 όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας. Απέναντι στον εξαιρετικά δυσμενή διεθνή συσχετισμό αναγκαστήκαμε να κάνουμε σημαντικές υποχωρήσεις. Δεν εγκαταλείψαμε ποτέ όμως τον στόχο για μία δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη. Το 2018 ξαναπιάνουμε το νήμα σε συνθήκες αρκετά πιο
