Σε θρίλερ εξελίχθηκε, χθες Πέμπτη, για μια ακόμη φορά, η τηλεδιάσκεψη του Eurogroup. Oι διαπραγματεύσεις στο παρασκήνιο κράτησαν ώρες, με την ώρα έναρξης να αναβάλλεται διαρκώς, ως τις 10.30 το βράδυ που και τελικά άρχισε η τηλεδιάσκεψη. Σύμφωνα με τις αναφορές σε ΜΜΕ, η ολλανδική εμμονή σε μνημονιακούς ελέγχους και προγράμματα λιτότητας για να δοθούν χρηματοδοτήσεις στα κράτη μέλη κάμφθηκε μόνο όταν η γερμανική πλευρά αποδέχθηκε ένα πρόσκαιρο, τακτικό συμβιβασμό. Τα κορωνο-ομόλογα, πάντως, μπαίνουν προσωρινά στο ράφι.

Στο διά ταύτα, το Eurogroup αποφάσισε χθες να δανειοδοτηθεί η στήριξη των συστημάτων υγείας των κρατών μελών χωρίς «μνημονιακούς» όρους όσο διαρκεί η κρίση της πανδημίας, ωστόσο η δημοσιονομική στήριξη θα περάσει μέσα από την προληπτική πιστωτική γραμμή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας με τους αντίστοιχους όρους - στην Ελλάδα αντιστοιχούν 4 δισ. ευρώ περίπου (2% του ΑΕΠ), με το ερώτημα φυσικά να είναι τι θα συμβεί αν χρειαστεί περισσότερα.

Οι αποφάσεις βέβαια, θα κριθούν στην υλοποίηση. Και μπορεί ο Μ. Σεντένο να δήλωνε αμέσως μετά «σήμερα απαντήσαμε στο αίτημα των πολιτών μας για μια Ευρώπη που βοηθά»,  αλλά τα δεδομένα λένε πως τελικά η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει «too little too late!», όπως σχολίασε ο Δημ. Παπαδημούλης. Είναι ίσως χαρακτηριστικό, για να περιοριστούμε στις εγχώριες πρώτες αντιδράσεις, πως ενώ ο συμμετέχων στην τηλεδιάσκεψη έλληνας υπ.Οικ. Χρ. Σταϊκούρας μίλησε για « Ικανοποιητική συμφωνία μέσα από συμβιβασμούς», ήδη ο υπ. Περιβάλλοντος Κ. Χατζηδάκης έδειξε ήδη τη δυσαρέσκειά του μιλώντας για «στενόμυαλη αντιμετώπιση» της κρίσης λόγω πανδημίας από την ΕΕ. Από τη μεριά του, δε, το ΜέΡΑ 24 μιλά για «καταστροφική νέα λιτότητα» που θα φέρει η συμφωνία του Eurogroup.

«Χάθηκε η ευκαιρία να υψωθεί ισχυρή ασπίδα απέναντι στην κρίση», τονίζει από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας, που επισημαίνει πως «η χθεσινή απόφαση του Eurogroup είναι, δυστυχώς, κατώτερη των περιστάσεων. Τα 540 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της κρίσης, είναι ένα πακέτο που υπολείπεται κατά πολύ των πραγματικών αναγκών για άμεση στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας». Επισημαίνει δε, πως «σε αυτές τις συνθήκες, το μόνο ευτύχημα είναι η παρακαταθήκη των αποθεμάτων ρευστότητας, του μαξιλαριού ασφαλείας που άφησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, που μπορεί να αποδειχθεί η μεγάλη μας ασπίδα, αν αξιοποιηθούν άμεσα», ωστόσο τονίζει πως «το μεγάλο δυστύχημα είναι ότι αυτήν την παρακαταθήκη θα τη διαχειριστεί η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη. Που από ό,τι φαίνεται μέχρι στιγμής, δεν επιθυμεί να την αξιοποιήσει ως ασπίδα της κοινωνίας, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, αλλά ως ασπίδα των τραπεζών και της μεγάλης επιχειρηματικής ελίτ».

Τα εργαλεία

Το Eurogroup ενέκρινε τρία ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, που αναμένεται να «κινητοποιήσουν» περίπου 540 δισ. ευρώ, ενώ γίνεται αναφορά και στη σύσταση ενός ειδικού ταμείου ανασυγκρότησης της οικονομίας, για το οποίο [όμως...] τις τελικές αποφάσεις θα λάβουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες.

Οι υπουργοί συμφώνησαν συγκεκριμένα στην αξιοποίηση των δανείων ύψους 410 δισ. ευρώ, που έχει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕSM). Κάθε χώρα θα έχει πρόσβαση σε δάνεια μέχρι 2% του ΑΕΠ της (4 δισ. ευρώ περίπου για την Ελλάδα). Η πρόσβαση των χωρών της Ευρωζώνης στα δάνεια του ταμείου θα γίνεται χωρίς δημοσιονομικούς όρους, μνημόνια και ελέγχους, τα δάνεια θα είναι διαθέσιμα άμεσα και θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση άμεσων και έμμεσων δαπανών που σχετίζονται με την πανδημία του κορωνοϊού.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι Ολλανδοί που είχαν ζητήσει αυτά τα δάνεια να δοθούν με τους όρους που προβλέπει ο ESM, σε ομαλούς καιρούς, δηλαδή με την ανάληψη δημοσιονομικών δεσμεύσεων, τελικά υποχώρησαν ανοίγοντας τον δρόμο για την συμφωνία.

Το SURE για τις θέσεις απασχόλησης

Η δεύτερη απόφαση αφορά την υιοθέτηση ενός χρηματοδοτικού μέσου, που θα φέρει την ονομασία SURE και θα έχει ως στόχο τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης. Τα κράτη-μέλη συμφώνησαν να εκδώσουν εγγυήσεις χρέους ύψους 25 δισ. ευρώ, προκειμένου στη συνέχεια η Κομισιόν να αναλάβει μέσω μόχλευσης στις αγορές να συγκεντρώσει ένα ποσό μέχρι 100 δισ. ευρώ. Το SURE θα υποστηρίξει συστήματα μερικής ανεργίας και παρόμοια μέτρα για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να προστατεύσουν τις θέσεις εργασίας, τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους από τον κίνδυνο απόλυσης και απώλειας εισοδήματος.

Οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να μειώσουν προσωρινά τις ώρες εργασίας των εργαζομένων ή να αναστείλουν συνολικά την εργασία, με τη στήριξη του εισοδήματος που παρέχεται από το κράτος για τις ώρες που δεν εργάστηκαν. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα λάβουν αναπλήρωση εισοδήματος για την τρέχουσα κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Η τρίτη απόφαση προβλέπει την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), προκειμένου να στηρίξει με δάνεια τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, κυρίως τις ΜΜΕ. Στο πλαίσιο αυτό, οι υπουργοί ενέκριναν τη διάθεση κρατικών εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ, οι οποίες θα της επιτρέψουν να αντλήσει από τις αγορές περίπου 200 δισ. ευρώ.

Ταμείο ανασυγκρότησης αλλά όχι «κορωνοομόλογο»

Αναφορικά με το αίτημα χωρών της Ευρωζώνης για την έκδοση «κορωνοομολόγου» για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης της οικονομίας, στην συνεδρίαση του Eurogroup δεν έγινε συζήτηση, ωστόσο συμφωνήθηκε να προχωρήσουν οι εργασίες για μια συμφωνία για ένα ταμείο ανασυγκρότησης. Στη δήλωση που εκδόθηκε δεν γίνεται αναφορά σε ποσά, αλλά τονίζεται ότι θα χρησιμοποιηθούν «καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία». Οι πρώτες ανεπίσημες συζητήσεις που έχουν γίνει κάνουν λόγο σύμφωνα με κοινοτικές πηγές για ένα πόσο μεταξύ 400-500 δισ. ευρώ.

Τέλος, γίνεται αναφορά και στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027  ως εργαλείο για την προσπάθεια ανάκαμψης. Προς το παρόν η Κομισιόν επεξεργάζεται την τροποποίηση της αρχικής της πρότασης που προέβλεπε ένα ποσό της τάξης των 1.134 δισ. ευρώ, ώστε να την προσαρμόσει στις επενδυτικές ανάγκες που δημιουργεί η κρίση του κορωνοϊού

-> Διαβάστε ακόμα:

 Συμφωνία στο Eurogroup: Μισό τρισεκατομμύριο ευρώ στο τραπέζι, πολλές όμως οι «άγνωστες μεταβλητές»

Αποφάσεις Eurogroup: Πώς θα λειτουργήσουν τα τρία «χρηματοδοτικά εργαλεία»

«Ξανά πολύ λίγα, πολύ αργά»: Ο Δημ. Παπαδημούλης για την απόφαση του Eurogroup

«Το όχι στα κορωνο-ομόλογα καλύπτεται από μια υπόσχεση για ένα Ταμείο ανασυγκρότησης, για το οποίο συμφώνησαν ότι διαφωνούν. Για άλλη μία φορά too little too late!», το πρώτο σχόλιο του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ

Η απόφαση του #Eurogroup έχει γαλλικό άρωμα αλλά γερμανική σφραγίδα. Τα μέτρα που αποφασίστηκαν είναι εντελώς ανεπαρκή. Το όχι στα #Coronabonds καλύπτεται από μια υπόσχεση για ένα Ταμείο ανασυγκρότησης, για το οποίο συμφώνησαν ότι διαφωνούν. Για άλλη μία φορά too little too late!

— Dim. Papadimoulis (@papadimoulis) April 9, 2020