Προς τον κ. Υπουργό  Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

ΘΕΜΑ: «Θανάτωση των δύο ιαγουάρων στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο στα Σπάτα».

   Αρχές Δεκεμβρίου του 2018, στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, δύο ιαγουάροι (τζάγκουαρ), που ονομάζονταν Jenny και Spotty, διέφυγαν από το χώρο φύλαξής τους, όταν μια αντιλόπη ξέφυγε και έπεσε με ταχύτητα στην τζαμαρία ασφαλείας που τον οριοθετεί. Ο ιδιοκτήτης του Πάρκου ανέφερε πως έσπασε ένα πολύ μικρό τζάμι με τις οπλές της, ωστόσο οι ιαγουάροι (τζάγκουαρ) διεύρυναν την τρύπα που είχε δημιουργηθεί και έτσι, κατόρθωσαν να δραπετεύσουν στο χώρο του Πάρκου, όπου υπήρχαν 25 -30 άνθρωποι.

Αμέσως ενεργοποιήθηκε το «πρωτόκολλο ασφαλείας», που σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη, δεν προβλέπει αναισθητοποίηση, αλλά θανάτωση των ζώων. Σύμφωνα με τις εξηγήσεις που έδωσε, η αναισθησία θα επενεργούσε μετά από μερικά λεπτά, γεγονός που σημαίνει ότι θα υπήρχε ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα ζώα θα μπορούσαν να επιτεθούν στους ανθρώπους. Συγκεκριμένα, ο ιδιοκτήτης δήλωσε το εξής: «Σε τέτοιες περιπτώσεις προέχει η ασφάλεια των ανθρώπων και παρότι λυπηθήκαμε ιδιαίτερα, ήταν απολύτως αναγκαίο να θανατωθούν».

   Σχετικά με το περιστατικό αυτό, το Αττικό  Ζωολογικό Πάρκο, εξέδωσε την παρακάτω  ανακοίνωση  με τίτλο «Αντίο Jenny και Spotty»:

«Αντίο Jenny και Spotty:

Σήμερα το μεσημέρι περί την ώρα 14:00 οι φροντιστές διαπίστωσαν έξοδο ζώων του Πάρκου μας από τον ελεγχόμενο χώρο φύλαξης τους.
Αμέσως τέθηκε σε εφαρμογή το πρωτόκολλο ασφαλείας που προβλέπεται για τέτοιες περιπτώσεις. Σύμφωνα με αυτό, απομονώθηκε ο χώρος και τα εν λόγω ζώα εξουδετερώθηκαν όπως προβλέπεται από τις διαδικασίες, από τους φροντιστές του Πάρκου.
Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης αυτής, που ολοκληρώθηκε σε περίπου πέντε λεπτά, δεν κινδύνεψε κανένα μέλος του προσωπικού ή των επισκεπτών που βρίσκονταν στο Πάρκο.

Δυστυχώς, οι δύο μας ιαγουάροι, η Jenny και ο Spotty, δεν είναι πια μαζί μας, καθότι για τέτοιου είδους ζώα δεν προβλέπεται η τακτική της αναισθησίας».

 Από το συμβάν αυτό προκύπτουν πολλά ερωτήματα.

   Αρχικά, αυτό που αναφέρεται στην τελευταία πρόταση, ότι «για τέτοιου είδους ζώα δεν προβλέπεται η τακτική της αναισθησίας», δεν ισχύει ούτε στην Ελλάδα ούτε σε χώρες της ΕΕ ούτε πουθενά. Χαρακτηριστικό είναι το περιστατικό που έλαβε χώρα τον Ιούλιο του 2018 στη Νέα Ορλεάνη, όταν ένας ιαγουάρος δραπέτευσε από το χώρο φύλαξής του, σκότωσε εννέα ζώα, αλλά δεν εξοντώθηκε από το αντίστοιχο πρωτόκολλο. Αντίθετα, τον αναισθητοποίησαν.    Δεν τραυματίστηκε κανείς και ο ιδιοκτήτης του Ζωολογικού Κήπου είπε ότι αν το συμβάν είχε γίνει ώρα που υπήρχαν επισκέπτες, και πάλι θα είχαν αναισθητοποιήσει το ζώο, οδηγώντας τους ανθρώπους σε ασφαλές κτίριο.

Οι υπεύθυνοι των περισσότερων Ζωολογικών Κήπων και Πάρκων χρησιμοποιούν την πρακτική της εξόντωσης, όταν σημάνει ο «κόκκινος συναγερμός», δηλαδή όταν ένα επικίνδυνο ζώο εξέλθει από το χώρο φύλαξής του και βγει εκτός Ζωολογικού Πάρκου ή Κήπου,  σε κατοικημένη περιοχή.

Σε μια τέτοια περίπτωση αυτό θεωρείται «αναμενόμενη λύση» (περιστατικό στο Ζωολογικό Κήπο του Κόλτσεστερ, όταν δραπέτευσαν λύκοι).

Επομένως, προκύπτει ένα βασικό σημείο διαφοροποίησης: Η πρακτική εξόντωσης θεωρείται αναμενόμενη, όταν τα επικίνδυνα ζώα βγαίνουν εκτός των ορίων του Ζωολογικού Κήπου ή Πάρκου. Δεδομένου όμως ότι στην περίπτωση του Αττικού με τους ιαγουάρους δε συνέβη αυτό, η επιλογή να θανατωθούν τα ζώα, καθίσταται εντελώς αβάσιμη.  

Εννοείται ότι κανένα ζώο δε θα έπρεπε να θανατώνεται, καθώς το ζώο έχει ένστικτα, ανήκει στη φύση –και δη στην άγρια- και δεν νοείται να αντιμετωπίζεται προϊοντικά, ως αντικείμενο εκμετάλλευσης.

Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο: στις 11 Ιουνίου 2006, ένα τσιτάχ είχε δραπετεύσει από το χώρο φύλαξης, και μάλιστα βρέθηκε εκτός του Πάρκου, σε κατοικημένη περιοχή γεγονός για το οποίο είχε υποβληθεί και σχετική μήνυση. Τότε, το ζώο, με τη βοήθεια υπαλλήλων του Πάρκου, εγκλωβίστηκε και οδηγήθηκε εντός του χώρου του. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αττικής πραγματοποίησε αυτοψία κατόπιν προφορικής εντολής και εν συνεχεία κατέθεσε κτηνιατρική έκθεση ελέγχου, στην οποία –μεταξύ άλλων- αναφέρεται ότι:

1. «Περιφερειακά, το πάρκο οριοθετείται από περίφραξη που αποτελείται στο κάτω τμήμα από τοιχίο και στο άνω από λαμαρίνα. Εσωτερικά, οι επιμέρους χώροι των ζώων στην περιοχή των αιλουροειδών, διαχωρίζονται με μεταλλικά πλέγματα. Το ύψος των πλεγμάτων έχει καθοριστεί ανά ύψος ζώου, σύμφωνα - (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Ζωολογικών Κήπων κι Ενυδρείων), κατά δήλωση του κου Λεσουέρ. Επίσης, εκτός από το ύψος, και το είδος της περίφραξης ορίζεται από το είδος του ζώου (π.χ. ιαγουάροι, λεοπάρδαλη χιονιού, λυνξ, ocelot, ευρωπαϊκή αγριόγατα, βρίσκονται σε χώρους που φέρουν επιπλέον και οροφή από μεταλλικό πλέγμα».

2. «Το γενικότερο μειονέκτημα της εξωτερικής περίφραξης (των τσιτάχ) (ύπαρξη ζώνης στον τοίχο, πλάτους 4 cm περίπου, στο επίπεδο της ένωσης με τη λαμαρίνα) ξεπεράστηκε με την προσθήκη «επιστροφής» (δηλ. συμπληρωματικής ζώνης πλέγματος περίφραξης, πλάτους 0,5 cm, σε αμβλεία γωνία με την κατακόρυφη επιφάνεια προς το εσωτερικό».

Ένα πρώτο ερώτημα που τίθεται είναι, εάν όντως έχει εφαρμοστεί αυτό το πρόσθετο μέτρο περίφραξης σε όλα τα άγρια ζώα που υπάρχουν στο πάρκο.

Ένα δεύτερο ερώτημα, είναι εάν έχουν πραγματοποιηθεί έλεγχοι, καθώς αυτά που αναφέρονται στην παραπάνω έκθεση σχετικά με τις περιφράξεις, ότι  ήταν δηλαδή  οι προβλεπόμενες από την ΕΑΖΑ,  βασίζονται αποκλειστικά στα λεγόμενα του ιδιοκτήτη του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου.

Να σημειωθεί επίσης, ότι πρόβλημα με τις περιφράξεις στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο έχει παρουσιαστεί και με τα κουνέλια. Συγκεκριμένα, η περίφραξη στην «Κουνελοχώρα», τον προβλεπόμενο χώρο όπου φυλάσσονταν τα κουνέλια, ήταν ελαττωματική, με αποτέλεσμα (το 2010) να γίνουν καταγγελίες σχετικά με τη διαφυγή των κουνελιών, όχι λόγω της επικινδυνότητάς τους, αλλά λόγω των πιθανοτήτων να βλαφθεί η υγεία άλλων ζώων.

Επίσης, υπάρχει μια ασάφεια στο γιατί κανείς από τους επισκέπτες δεν κατάλαβε/ άκουσε/ είδε τί συνέβη;

Άλλο ερώτημα που προκύπτει είναι ποιο ακριβώς είναι αυτό το «Πρωτόκολλο», το οποίο επικαλείται ο ιδιοκτήτης του Πάρκου.

Τέλος, από την περιγραφή του ίδιου του ιδιοκτήτη σχετικά με το τζάμι, φαίνεται ότι ο χώρος φύλαξης δεν ήταν ο προβλεπόμενος, καθώς το τζάμι δεν ενδείκνυται και δεν υπάρχει πουθενά στις προτάσεις του ΕΑΖΑ.

Γενικότερα, απ’ όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι η θανάτωση των ιαγουάρων ήταν αναίτια και μπορούσε πολύ άνετα να αποφευχθεί, καθώς και ότι η φύλαξη στο Αττικό Πάρκο είναι ελλιπής, μιας και δεν είναι η πρώτη φορά που ζώα ξεφεύγουν από το χώρο φύλαξής τους. Επίσης, επισημαίνεται ότι στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο έχουν πεθάνει συνολικά έξι δελφίνια. 

- Επειδή τέτοια περιστατικά είναι ανεπίτρεπτα.

- Επειδή πρέπει να σεβόμαστε τη ζωή και να μην την εκμεταλλευόμαστε ούτε να την σπαταλάμε.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

• Προτίθεται να προβεί σε ελέγχους στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, ως προς την τήρηση των μεθόδων φύλαξης που έχει θεσπίσει η ΕΑΖΑ;
• Προτίθεται να διερευνήσει σε βάθος τις συνθήκες θανάτωσης των δύο αυτών ιαγουάρων στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Κυρίτσης Γιώργος

 Ιγγλέζη Κατερίνα

Kαββαδία Αννέτα

Καρά Γιουσούφ Αϊχάν

Καραγιαννίδης Χρήστος

Καρακώστα Εύη

Λιβανίου Ζωή

Μπαλαούρας Μάκης

Μπαλτάς Αριστείδης

Σταματάκη Ελένη

Τσιρώνης Γιάννης