to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Ερμηνεία μιας υστερικής αντιπολίτευσης

Αν πιστέψουμε τις εξ αριστερών κριτικές –πολεμικές προς την κυβέρνηση (ή αν ακούσουμε τις βαθιά καταχωνιασμένες τύψεις, που αναπηδούν σε κάθε ευκαιρία και βασανίζουν κάθε αριστερό υποστηρικτή της), έχουν γίνει τόσες υποχωρήσεις εκ μέρους της –έστω, «με το πιστόλι στον κρόταφο»– που οι δυνάμεις της βαθιάς πολιτικο-οικονομικής εξουσίας δεν θα έπρεπε να ανησυχούν. Το νεαρό θηρίο, θα μπορούσαν να υποθέσουν, έχει δαμαστεί.


Παρ’ όλα αυτά, και σε αντίθεση με το πιο πάνω σκεπτικό, η πολεμική εναντίον τής κυβέρνησης εντείνεται, σκληραίνει και οξύνεται όλο και περισσότερο. Με μεθόδους και επιχειρήματα που έχουν χρησιμοποιήσει οι κατεστημένες πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις κατά καιρούς μόνο σε περιόδους που ένιωθαν να απειλείται σοβαρά η κυριαρχία τους. Όπως λίγο μετά τον τελευταίο πόλεμο ή λίγο πριν τη δικτατορία.

Καλύτερα εμείς

Είναι, βέβαια, αναμενόμενο, ιδιαίτερα από δυνάμεις που έχουν συνηθίσει να κατέχουν επί δεκαετίες την κυβερνητική εξουσία, να διεκδικούν ως εν αναστολή αποκλειστικό δικαίωμα τη φυσική παρουσία τους, σε κυρίαρχη θέση μάλιστα, στους θώκους της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας. Δεν τους χρειάζονται διαμεσολαβητές. Γιατί να μπλέκονται άλλοι στα πόδια τους, ακόμα κι αν σε γενικές γραμμές κινούνται σε καταναγκαστικά δεδομένα πλαίσια. Θυμηθείτε πως ένα από τα βασικά επιχειρήματα κατά της κυβέρνησης από την αξιωματική αντιπολίτευση είναι ότι δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει τα προγράμματα, παρότι τα υπογράφει.

Ο προσεκτικός αναγνώστης θα σκεφτεί πιθανότατα εδώ ότι και σε μια άλλη, σχετικά πρόσφατη, περίπτωση, η πολεμική των συντηρητικών δυνάμεων ήταν εξίσου μηδενιστική εναντίον του νεαρού –τότε– ΠΑΣΟΚ, που αμφισβητούσε τις αποδεκτές και δεδομένες ισορροπίες δυνάμεων. Μόνο που εδώ χρειάζεται, εκτός από την προσοχή, και φρεσκάρισμα της μνήμης. Το ΠΑΣΟΚ τα πρώτα χρόνια, ακόμα και ως κυβέρνηση, δέχτηκε παρόμοια πολεμική ως παρείσακτο, σχετικά σύντομα όμως έγινε αποδεκτό ως αντικαταστάτης της Ένωσης Κέντρου με πιο ριζοσπαστικό προφίλ. Η μηδενιστική πολεμική επανήλθε, κυρίως από μη αμιγώς πολιτικά κέντρα, και μάλιστα με θανατηφόρα βέλη, όταν απειλήθηκε όχι απλώς η κυριαρχία ενός ισορροπημένου πολιτικού συστήματος, αλλά ενός ευρύτερου συμπλέγματος συμφερόντων. Με λίγα λόγια, όταν φάνηκε να γίνεται απειλητικός γι’ αυτό το σύμπλεγμα ο τυχοδιωκτικά φιλόδοξος Κοσκωτάς με την ανοχή του ΠΑΣΟΚ.

Αυτό το συμπέρασμα, αν έχει κάποια βάση, καλό είναι να το κρατήσουμε, γιατί δίνει μια εξήγηση για τη σκληρότητα της επίθεσης, ιδίως της επικοινωνιακής, που δέχεται η σημερινή κυβέρνηση. Παρόμοιες δυνάμεις του σύγχρονου συμπλέγματος φαίνεται ότι, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, νιώθουν ότι απειλείται, από παρείσακτους που χώνουν τη μύτη τους παντού, η με τόσους κόπους και τόσα κέρδη κεκτημένη ισορροπία.

Εκτός θεσμικού πλαισίου

Γι’ αυτό ένας από τους κοινούς παρονομαστές της υστερικής αντιπολίτευσης που παρακολουθούμε να ξετυλίγεται, είναι πως η κυβέρνηση αυτή αποτελεί εξαιρετική εκτός του κανονικού, περίσταση, ότι οφείλουμε να την αντιμετωπίζουμε σαν παρένθεση, σαν διάλειμμα και, κυρίως σαν απειλή για το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, το οποίο και υποβλέπει με στόχο να το αλλοιώσει και να το καταστρέψει. Όταν ονομάζουν αντιθεσμική μια δύναμη, εννοούν ότι είναι ενοχλητική γι’ αυτούς.

Ένας από τους λόγους, λοιπόν, που η πολεμική κατά της κυβέρνησης παίρνει υστερικό χαρακτήρα, είναι ότι τα συμπλεκόμενα συμφέροντα είναι πολύ πιο επιθετικά και αντίθετα με τον παραμικρό «πειραματισμό», απ’ ό,τι μια οποιαδήποτε πολιτική δύναμη στη θέση της αντιπολίτευσης, ακόμα και της αξιωματικής, που κυριαρχείται από άκρως νεοφιλελεύθερες συντηρητικές αντιλήψεις, όπως η σημερινή ΝΔ.

Οι «μικρές» απειλές

Υπάρχει, όμως, και κάτι άλλο, που εξηγεί το χαρακτήρα της συγκεκριμένης επιθετικότητας. Όσο κι αν μας στενοχωρεί και μας απογοητεύει αρκετές φορές η σημερινή κυβέρνηση στην πράξη, αρκετά από αυτά τα λίγα που καταφέρνει να κάνει και πολύ περισσότερο από αυτά που σχεδιάζει ή εξαγγέλλει, αποτελούν απειλητικά στοιχεία για μια νεοφιλελεύθερη κυριαρχία, που έχει συνηθίσει να ορίζει τη ζωή μας χωρίς αντίλογο ουσιαστικά επί αρκετές πια δεκαετίες. Και όχι μόνο στο οικονομικό ή πολιτικό πεδίο, αλλά και στο κοινωνικό, των δικαιωμάτων, των σχέσεων, των αντιλήψεων… Ξέρουν πολύ καλά πόσο απειλείται η χειραγώγηση των συνειδήσεων από κάτι τέτοια.

Η νεοφιλελεύθερη κυριαρχία αυτή την περίοδο δεν νιώθει κυρίως να απειλείται από βασικές ανατροπές, το ξέρει ότι δεν είναι τέτοιος ο συσχετισμός δυνάμεων. Νιώθει πιο πολύ να απειλείται από ενδεχόμενες διαταραχές κατεστημένων ισορροπιών και σε επί μέρους μέτωπα, ακόμα κι όταν φαίνονται αρχικά ανεπαίσθητες ή ασήμαντες.

Αριστερές συναναστροφές

Τέλος, ανησυχητικά μηνύματα έρχονται και εξ Εσπερίας. Στην ύπαρξη των οποίων κάποιο ρόλο έχει παίξει και η κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα το 2015. Η μονιμοποίηση και η παρουσία στο πολιτικό σκηνικό μιας ριζοσπαστικής δύναμης (στην Ελλάδα και αλλού), που διεκδικεί διακριτή θέση στα αριστερά του πολιτικού φάσματος, αμφισβητώντας τις υπάρχουσες διευθετήσεις και ισορροπίες, κάνει ορατό τον κίνδυνο να επηρεαστούν δυνάμεις της αριστερής πτέρυγας του κέντρου ή και το σύνολο του σοσιαλδημοκρατικού κέντρου προκαλώντας επικίνδυνες για τις κατεστημένες πολιτικές ισορροπίες μετατοπίσεις, με συνεπαγόμενες αστάθειες ή και ρωγμές στο σύστημα, πού, ως αυτή την ώρα, καλά κρατούσε. Δυνάμεις όπως ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, οι Ποδέμος στην Ισπανία, η Ντι Λίνκε στη Γερμανία, της συνεργασίας της αριστεράς στην Πορτογαλία, αλλά και άλλες, λιγότερο ορατές, αλλού αποτελούν κακό παράδειγμα προς μίμηση σε μια κατάσταση κυριαρχίας της δεξιάς επί του κέντρου εδώ και τρεις τουλάχιστον δεκαετίες.

Όσοι είδαμε σαν μια ελπίδα την ανάδειξη της αριστεράς στην κυβέρνηση, έστω και υπ’ αυτές τις συνθήκες, μια ελπίδα που κινδυνεύει κάθε μέρα να διαψευστεί και κάπου κάπου αναπτερώνεται, τις στιγμές που πραγματοποιούμε μικρού ή μέσου μήκους απολογισμούς, θα πέφτουμε έξω, αν δεν μετράμε όλα αυτά τα μεγέθη με ακρίβεια. Κι αυτό θα είναι κακό για την ευστοχία της κριτικής, που εμείς κυρίως οφείλουμε να κάνουμε σε κάθε βήμα της.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)