Πρέπει να συγκροτηθεί ένα μαζικό κίνημα του Νότου που μαζί με τους εργαζόμενους του Βορρά θα αποτρέψει τις καπιταλιστικές επιθέσεις, υπογραμμίζει στην "Αυγή" ο Ερίκ Τουσέν. Ο Βέλγος καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ελλάδα από τη δράση του για τη διαγραφή του χρέους του Τρίτου Κόσμου, σύμβουλος της κυβέρνησης του Ισημερινού, εξηγεί γιατί η Αριστερά πρέπει να παραμείνει ριζοσπαστική και γιατί το κούρεμα του ελληνικού χρέους πρέπει να γίνει άνευ όρων.

 

* Υπάρχει πλέον μια σαφής διαχωριστική γραμμή μεταξύ Βορρά και Νότου στην Ευρώπη καθώς όλες οι χώρες του Νότου βρίσκονται σε διάφορα στάδια «ελληνοποίησης». Πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθεί η κατάσταση;

Η Ευρώπη χωρίζεται στον πυρήνα και την περιφέρεια. Στο κέντρο έχουμε τη Γερμανία, τη Δανία, την Αυστρία, τη Φινλανδία και το Βέλγιο και όλες τελούν υπό την κηδεμονία της οικονομικής ισχύος της Γερμανίας. Μετά έχουμε την περιφέρεια, δεν πρόκειται μόνο για τις χώρες του Νότου: η Ουγγαρία και η Ιρλανδία ανήκουν στον Βορρά, αλλά είναι περιφερειακές χώρες. Είναι σαφές πως η κατάσταση είναι χειρότερη από ό,τι ήταν πριν 3 χρόνια. Όταν οι χώρες του Νότου πάνε χάλια, τότε είναι καλύτερα για τις χώρες του Βορρά, στις οποίες δίνεται η ευκαιρία να χρηματοδοτήσουν το χρέος... διότι κεφάλαιο από την περιφέρεια μετακινείται προς το κέντρο και έτσι δίνεται η ευκαιρία στη Γερμανία και τη Γαλλία να εκδώσουν ομόλογα για δύο χρόνια διαμορφώνοντας ανάλογα τα επιτόκια.

Σ' αυτό το επίπεδο η παρούσα κρίση αυξάνει τις διαφορές ανάμεσα στον πυρήνα και την περιφέρεια. Την ίδια ώρα το κατεστημένο διαμορφώνει την κοινή γνώμη ώστε να πιστέψει πως οι χώρες του Νότου βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση ως αποτέλεσμα κακής διακυβέρνησης, ενώ η κατάσταση στον πυρήνα βελτιώνεται. Είναι όμως μονάχα μέρος της πραγματικότητας.

 

* Μήπως η γραμμή Βορράς - Νότος καμουφλάρει τον διαχωρισμό ελίτ - υποτελείς τάξεις στο εσωτερικό των ίδιων των χωρών;

Η κατάσταση και το βιοτικό επίπεδο της εργατικής τάξης στις χώρες του πυρήνα χειροτερεύει. Στις χώρες του Βορρά η αστική τάξη χρησιμοποιεί την κρίση του ευρώ και της Ε.Ε. για να επιτεθεί στα κεκτημένα της πλειοψηφίας. Είναι σαφές αυτό στη Γαλλία, το Βέλγιο και σε άλλες χώρες του πυρήνα. Στη Γερμανία η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη γιατί οι επιθέσεις στα εργασιακά και κοινωνικά κεκτημένα είχαν ήδη εφαρμοστεί αρκετά χρόνια πριν απ' το 2005, όταν οι Σοσιαλδημοκράτες του Σρέντερ επιτέθηκαν στα κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων και των ανέργων.

Συνοψίζοντας υπάρχουν οι εξής δύο αντιφατικές σχέσεις, η σχέση πυρήνα - περιφέρειας και βέβαια η ταξική διάσταση του πράγματος, με την μπουρζουαζία να εκμεταλλεύεται τις αντιφάσεις της κρίσης την ώρα που η μεσαία τάξη της Γερμανίας, της Δανίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας δεν βλέπει το βιοτικό επίπεδό της να βελτιώνεται. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο να επιτευχθεί η δημιουργία κινήματος του Νότου και των εργαζομένων του πυρήνα κατά των καπιταλιστικών επιθέσεων.

 

* Βλέπετε τάσεις «εθνικής αναδίπλωσης» και στο πλαίσιο της Αριστεράς;

Στην περιφέρεια (Ισπανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Πορτογαλία) η εθνική αναδίπλωση θα μπορούσε να αποτελέσει έναν τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης. Όταν μιλώ για εθνική αναδίπλωση, αναφέρομαι σε μια κυβέρνηση που θα δώσει προτεραιότητα στους αγρότες, στους παραγωγούς και στην εσωτερική αγορά ώστε να αναπτύξει την παραγωγή και την οικονομία. Όταν είσαι υποτελής στις χώρες του πυρήνα, ένα επίπεδο εθνικής αναδίπλωσης θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικό, κυρίως για μια αριστερή κυβέρνηση.

Είναι όμως περίπλοκο, μπορείς να λειτουργήσεις προστατευτικά και να μην προσφέρεις πραγματική λύση. Υπάρχουν σημάδια εθνικής αναδίπλωσης στην Αριστερά, πρακτική που δεν με βρίσκει αντίθετο. Το πρόβλημα είναι ο εθνικισμός στις χώρες του πυρήνα, όπως αναπτύσσεται π.χ. στην Ολλανδία. Και πάλι η κατάσταση διαφέρει στη Γερμανία... Στη Γαλλία το Εθνικό Μέτωπο επίσης διαφέρει, δεν είναι φασίστες, είναι δεξιοί ευρωσκεπτικιστές... Αυτός ο τύπος εθνικισμού είναι που πρέπει να προσέξουμε και να το αποφύγουμε.

 

* Ο τρόπος με τον οποίο οργανώνεται η επιχειρηματολογία της λιτότητας περιστρέφεται γύρω από το χρέος. Τι επιχείρημα μπορεί να αντιτάξει η Αριστερά;

Ξεκινάμε λέγοντας πως το επιχείρημα περί χρέους είναι προσχηματικό, οι κυβερνήσεις και η Κομισιόν ξέρουν πολύ καλά πως το δημόσιο χρέος αυξήθηκε μετά την κρίση του 2007-2008 ακριβώς λόγω της κρίσης και της αρχιτεκτονικής της ίδιας νομισματικής ένωσης και της σχέσης πυρήνα και περιφέρειας. Μετά τη δημιουργία της Ευρωζώνης, οι χώρες της περιφέρειας, ακριβώς λόγω της δομής, είχαν προβλήματα. Γνωρίζουν πως το βασικό πρόβλημα δεν είναι το δημόσιο αλλά το ιδιωτικό χρέος των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών.

Το χρέος δεν συνιστά πραγματικό πρόβλημα, αλλά μια πρόφαση ώστε να ισχυροποιηθεί το κεφάλαιο έναντι της εργατικής τάξης. Θέλουν να χρησιμοποιήσουν την κρίση για να ολοκληρώσουν το έργο που ξεκίνησαν η Θάτσερ και ο Ρίγκαν 30 χρόνια πρίν. Είναι προφανές πως μεγάλο μέρος του δημόσιου χρέους είναι είτε παράνομο, είτε απεχθές. Τα παράνομα χρέη δεν οφείλουμε να τα αποπληρώσουμε και πρέπει να καταργούνται. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ακύρωσης χρεών επειδή ακριβώς ήταν παράνομα.

Όλες οι οικονομίες που απειλούνται βλέπουν πως δεν είναι μόνο δικό τους το πρόβλημα. Πολλές κυβερνήσεις -ακόμη και αριστερές- μπαίνουν στην διαδικασία να συζητήσουν το χρέος, να ζητήσουν επαναδιαπραγμάτευση των όρων, του χρόνου αποπληρωμής ή μείωση του επιτοκίου. Πρέπει να πείσουμε την Αριστερά πως η απάντηση για το χρέος πρέπει να είναι ριζοσπαστική.

Για μία χώρα όπως η Ελλάδα μια τέτοια απάντηση είναι ζωτικής σημασίας. Για την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιρλανδία, ο τρόπος να αντιμετωπιστεί το ζήτημα του χρέους είναι λέγοντας πως μεγάλο μέρος του είναι παράνομο και πρέπει να διαγραφεί. Χρειάζεται να δείξουμε στον λαό πρώτα την σημασία συγκρότησης επιτροπής λογιστικού ελέγχου, μετά το ότι μεγάλο μέρος του είναι παράνομο και στη συνέχεια να κινητοποιήσουμε τον κόσμο γνωρίζοντας πως μια αριστερή κυβέρνηση δεν θα πρέπει να δεχθεί να την αψηφήσει η Κομισιόν. Μια ριζοσπαστική κυβέρνηση της Αριστεράς πρέπει να αρνηθεί αυτές τις πολιτικές και τα Μνημόνια, αλλάζοντας την κατάσταση υπέρ της πλειοψηφίας.

* Στην περίπτωση της Ελλάδας το χρέος έχει εκτοξευθεί και η σύνθεσή του έχει διαφοροποιηθεί. Θεωρείτε δεδομένο ένα νέο κούρεμα και, αν ναι, τι πρέπει να περιλαμβάνει;

Για να είναι συμφέρον για τον λαό ένα κούρεμα, θα πρέπει να είναι άνευ όρων. Αν το κούρεμα είναι άνευ όρων, θα μπορούσε να βελτιωθεί η κατάσταση. Έγραψα ένα άρθρο για το γερμανικό χρέος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκεί έκανα τη σύγκριση με την Ελλάδα. Τότε οι πιστωτές έδωσαν πραγματικά στη Γερμανία τη δυνατότητα να ενδυναμώσει την οικονομία της. Η Ελλάδα του σήμερα δεν είναι η Γερμανία του '40, είναι διαφορετική η συγκυρία, η Γερμανία λειτούργησε σταθεροποιητικά την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.

Το πρόβλημα με την Αριστερά στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες χρεωμένες χώρες, είναι πώς θα πρέπει να δημιουργήσει τους όρους με τους οποίους θα σταματήσει η εκμετάλλευση από τις πολιτικές που επιβάλλει η τρόικα. Πρέπει η ανατροπή να γίνει άμεσα. Αν το κούρεμα αποφασιστεί από την τρόικα, ναι, θα ελαφρυνθεί λίγο το χρέος, αλλά δεν θα υπάρχει ουσιαστική λύση για τους Έλληνες. Πρέπει να κινηθούμε ριζοσπαστικά αντιμετωπίζοντας την τρόικα και σώζοντας τον λαό.