Λίγες ώρες πριν το κρίσιμο Eurogroup που θα κρίνει το ζήτημα του χρέους και τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, η Διεθνής Αμνηστία παρεμβαίνει υπέρ των ελληνικών θέσεων. Την επιστολή φέρνει στο φως της δημοσιότητας το Νewpost.gr.
Με επιστολή της στους επικεφαλής των δανειστών, η πλέον σημαντική διεθνώς οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπογραμμίζει τις επιπτώσεις που είχαν τα προγράμματα λιτότητας στον σεβασμό των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων των Ελλήνων. Επιπλέον, καλεί τους δανειστές να κινηθούν ώστε η όποια συμφωνία για το ελληνικό χρέος θα διασφαλίσει ότι:
- Το βάρος της αποπληρωμής δεν θα είναι τόσο μεγάλο ώστε να εμποδίζει τη διάθεση πόρων για ικανοποίηση των δικαιωμάτων των Ελλήνων.
- Δεν θα εμπεριέχει όρους που θα οδηγούν σε επιδείνωση της κατάστασης στην Ελλάδα.
- Θα παρασχεθεί βοήθεια στις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες.
Να σημειωθεί ότι η πρωτοβουλία για την επιστολή δεν είναι του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας στο οποίο προΐσταται ο κ. Γαβριήλ Σακελλαρίδης, αλλά της εδρεύουσας στο Λονδίνο διεθνούς διοίκηση της οργάνωσης.
Γι’ αυτό άλλωστε υπογράφεται από την Γκαούρι Βαν Γκούλικ, διευθύντρια Ευρώπης της ΔΑ. Η κίνηση αυτή αναμφίβολα συμβάλλει στη δημιουργία ευνοϊκότερου κλίματος στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη αναφορικά με τις ελληνικές θέσεις για το χρέος.
Ακολουθεί η επιστολή που εστάλη στον Πολ Τόμσεν σε πρόχειρη μετάφραση του Newpost.
Θέμα: Το μέλλον του χρέους της Ελλάδας υπό το πρίσμα των υποχρεώσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Αγαπητέ κύριε Τόμσεν,
Σας γράφω σχετικά με τις εκτυλισσόμενες διαπραγματεύσεις που αφορούν το μέλλον του χρέους της Ελλάδας. Οι επόμενες εβδομάδες αποτελούν μια σημαντική ευκαιρία για να διασφαλίσουμε ότι οι όροι της μελλοντικής συμφωνίας είναι σύμφωνοι με τις υποχρεώσεις και την ικανότητα της Ελλάδας να σέβεται, να προστατεύει και να εκπληρώνει τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα. Συγκεκριμένα, η συμφωνία θα πρέπει να διασφαλίζει την απαίτηση για μελλοντικές δημόσιες επενδύσεις σε πολιτικές και προγράμματα που εγγυώνται την απαραίτητη προστασία των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων για τους κατοίκους της Ελλάδας. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας οι υποχρεώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα να ληφθούν υπόψη στο αποτέλεσμα των συζητήσεων αυτών.
Μετά την οικονομική κρίση του 2008 και την συνεπακόλουθη επιβολή των μέτρων λιτότητας, τα όργανα παρακολούθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είχαν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τον αρνητικό αντίκτυπο αυτών των μέτρων στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα στην Ελλάδα, καθώς και τις δυσανάλογες επιπτώσεις τους στις περιθωριοποιημένες ή ευάλωτες ομάδες.
Οι μη κρατικοί δανειστές έχουν την υποχρέωση να διασφαλίσουν το γεγονός ότι οι δανειακές συμβάσεις στις οποίες είναι συμβαλλόμενα μέρη, ή οι συναφείς πολιτικές, σέβονται πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επιπλέον, τα κράτη μέλη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου έχουν επίσης υποχρεώσεις όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τόσο στην επικράτειά τους όσο και έξω από αυτή. Αυτό περιλαμβάνει την υποχρέωση να αποφεύγουν πράξεις που εμποδίζουν την άσκηση οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων ατόμων εκτός της επικράτειάς τους, καθώς και να συνεργάζονται για να ενεργοποιήσουν το μέγιστο των διαθέσιμων πόρων για την καθολική εκπλήρωση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων. Δεν μπορούν να παρακάμψουν αυτές τις υποχρεώσεις, ωθώντας τον οργανισμό στον οποίο είναι μέλη, να προχωράει σε πράξεις που εάν διαπράττονταν από ένα κράτος, θα αποτελούσαν παραβίαση της υποχρέωσης αυτής.
Επιπλέον, οι ανωτέρω υποχρεώσεις πρέπει να εξεταστούν υπό το φως των δεσμεύσεων της Ελλάδας για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Ελλάδα, επικύρωσε αρκετές διεθνείς και περιφερειακές συνθήκες δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα που απαιτούν να γίνεται σεβαστή, να προστατεύεται και αν εκπληρώνεται μια σειρά οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων για όλους τους κατοίκους της χώρας, χωρίς διακρίσεις. Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις αυτές, η Ελλάδα πρέπει να λάβει μέτρα στο μέγιστο βαθμό των διαθέσιμων πόρων της, για την σταδιακή υλοποίηση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων. Η υποχρέωση αυτή ισχύει ακόμη και κατά τη διάρκεια οικονομικής κρίσης: Υπάρχει ισχυρή πρόβλεψη κατά μέτρων που δυνητικά λειτουργούν βλαπτικά, καθώς και απαγόρευση των μέτρων που εισάγουν άμεσα ή έμμεσα διακρίσεις. Επιπλέον, η κυβέρνηση πρέπει πάντα να προστατεύει το ελάχιστο βασικό περιεχόμενο όλων των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων, πράγμα που σημαίνει ότι κανείς δεν θα πρέπει να στερηθεί την ικανοποίηση του βασικού μίνιμουμ δικαιωμάτων υγείας, επαρκούς στέγασης και βιοτικού επιπέδου. Συνεπώς, οποιαδήποτε συμφωνία σχετικά με το μέλλον του χρέους της Ελλάδας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη αυτές τις υποχρεώσεις οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, καλούμε να διασφαλιστεί ότι οι συνεχιζόμενες συζητήσεις για την αποπληρωμή του χρέους θα λάβουν υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις τους στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ειδικότερα, σα καλούμε ως μίνιμουμ:
1. Να διασφαλίσετε ότι οι όροι οποιασδήποτε συμφωνία για το χρέος θα είναι έτσι ώστε:
Α. Η χρηματοοικονομική επιβάρυνση της εξυπηρέτησης του χρέους δεν θα είναι υπερβολική ή δυσανάλογη με την χρηματοοικονομική δυνατότητα της κυβέρνησης, ούτως ώστε να επηρεάσει την ικανότητά της να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδιαίτερα την υποχρέωση της να εγγυάται τον μίνιμουμ σεβασμό σε όλα τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα του λαού της Ελλάδας.
Β. Να μην τίθεται ως όρος για τα δάνεια ή την ελάφρυνση του χρέους, η εφαρμογή πολιτικών που θέτουν εν αμφιβόλω την ικανότητα της Ελλάδας να διαθέτει τους αναγκαίους οικονομικούς και άλλους πόρους για να εγγυάται τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων οποιωνδήποτε μέτρων λιτότητας που έχουν ήδη σημαντική επίπτωση στον σεβασμό αυτών των δικαιωμάτων.
Γ. Να μην απαιτείται από την κυβέρνηση να υιοθετήσει μέτρα που θα επιδεινώσουν την κατάστασή ή θα δημιουργούν διακρίσεις άμεσα ή έμμεσα, προκειμένου να διαθέσει περισσότερους πόρους σε μελλοντικές πληρωμές του χρέους ή για να ανταποκριθεί σε άλλους όρους που συνδέονται με το μέλλον του χρέους,.
2. Να εκτιμήσετε την επίπτωση στα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε μελλοντικής συμφωνίας για το χρέος, όπως επίσης κάθε αλλαγής στα προγράμματα οικονομικών μεταρρυθμίσεων σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερα όταν αναμένονται σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό πρέπει να συμπεριλάβει επίσης μια εκτίμηση για πώς η συμφωνία για το ελληνικό χρέος θα επηρεάσει πιθανώς την ικανότητα της Ελλάδας να εγγυάται τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, το πώς θα επηρεάσει πιθανώς τον πληθυσμό, ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες· το ποιες εναλλακτικές δυνατότητες πολιτικής είναι διαθέσιμες, και ποια προληπτικά ή καταπραϋντικά μέτρα μπορούν να ληφθούν σε συνάρτηση με τα ευρήματα αυτής της ανάλυσης. Κάθε ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους πρέπει να συμπεριλάβει στην εκτίμησή της τις επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα και την κοινωνική βιωσιμότητα.
3. Να διασφαλίσετε ότι όλες οι αποφάσεις που αφορούν το μέλλον του ελληνικού χρέους θα σεβαστούν τις αρχές της διαφάνειας, καθώς και της συμμετοχής και διαβούλευσης όλων των πραγματικά επηρεαζόμενων ενδιαφερόμενων μερών.
4. Να κάνετε επείγοντα βήματα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που είχε η οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόστηκαν κατά την τελευταία δεκαετία, στην ικανότητα των ανθρώπων να ασκούν τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά τους δικαιώματα.
Συγκεκριμένα, σας ζητάμε:
Α. Να οδηγήσετε ή να υποστηρίξετε την κυβέρνηση της Ελλάδας, έτσι ώστε να διεξαγάγει αξιολόγηση των επιπτώσεων των μέτρων αυτών, στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Β. Να υποστηρίξετε συγκεκριμένες και στοχευμένες πολιτικές για να διασφαλιστεί ότι όλα τα άτομα, ιδίως εκείνα που ενδέχεται να είναι ευάλωτα ή περιθωριοποιημένα, μπορούν να απολαμβάνουν τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά τους δικαιώματα, καθώς και τους παρέχεται βοήθεια όταν η κυβέρνηση μπορεί να μην διαθέτει τους οικονομικούς και/ή τεχνικούς πόρους για να το πράξει αυτό.
Επιστολές με παρόμοιες ανησυχίες έχουν αποσταλεί σε εκπροσώπους της Ελληνικής κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Προσβλέπουμε στην ευκαιρία να ξεκινήσουμε διάλογο με περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτά τα κρίσιμα ζητήματα
Σας ευχαριστώ γα την προσοχή σας,
ειλικρινά δική σας
Γκαούρι Βαν Γκούλικ
Διευθύντρια Ευρώπης Διεθνούς Αμνηστίας
