to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Εντεκα μεταρρυθμίσεις στην κρατική διοίκηση που δεν έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά που πρέπει απαραιτήτως να κάνουμε την επόμενη φορά

Δεν προχωρήσαμε στον συνολικό χωρικό μετασχηματισμό της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης, παρά μόνο σημειακά, αφήνοντας άθικτο το πιο συγκεντρωτικό αυτοδιοικητικό σύστημα σε όλη την Ευρώπη.


«Αυτό που μας πονεί, πρέπει και να το ομιλούμε»

Μιχαήλ Χουρμούζης

Η Ν.Δ. με το «επιτελικό κράτος» έχει δείξει ανάγλυφα την επιθετική στρατηγική της για μια κρατική διοίκηση προσανατολισμένη στο ιδιωτικό συμφέρον και τα πελατειακά δίχτυα της παραδοσιακής Δεξιάς.

Ο ΣΥΡΙΖΑ από τη μεριά του –και η Προοδευτική Συμμαχία που συσπειρώνεται γύρω του– επιβάλλεται να αποτυπώσει μια στρατηγική βαθιάς δημοκρατικής τομής στην κρατική διοίκηση. Η στρατηγική αυτή παραπέμπει σε αυτό που ο Γκράμσι έχει ονομάσει «πόλεμο θέσεων», δηλαδή σε έναν συντεταγμένο σχεδιασμό ώστε να οικοδομηθούν θεσμοί και λειτουργίες μιας αντίπαλης ηγεμονίας και όχι απλώς μια διαχείριση της κρατικής εξουσίας με άλλα πρόσωπα (κυβερνητισμός).

Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε ορισμένες σοβαρές αλλαγές στην κρατική διοίκηση, τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο διαδικασιών και λειτουργιών, άφησε πολλές ώριμες δημοκρατικές αλλαγές ανολοκλήρωτες ή και «ορφανές».

Διάλογος: Αριστερά & Κεντροαριστερά

Αν επομένως θέλουμε μεγάλες αλλαγές στο κράτος και τη διοίκηση, ειδικά σήμερα που ο αντίπαλός μας δείχνει γυμνό τον καθεστωτικό του εαυτό, πρέπει να ξεκινήσουμε από όσα ΔΕΝ κάναμε έτσι ώστε να φτιάξουμε ένα συνεκτικό πρόγραμμα βαθιών δημοκρατικών αλλαγών:

1. Δεν προχωρήσαμε σε ένα σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο για τις Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές, με ενιαίους λειτουργικούς κανόνες για όλες, με προσδιορισμό των ασυμβιβάστων των μελών τους, με περιχαράκωση των αρμοδιοτήτων τους, με προβλέψεις για τη «σύγκρουση συμφερόντων» των μελών τους, με λειτουργικές συγχωνεύσεις, με πλαίσιο λογοδοσίας των πεπραγμένων τους, με αυστηρό πλαίσιο των όρων για τη δημιουργία τους.

2. Δεν προχωρήσαμε στην απαραίτητη ενοποίηση των ελεγκτικών σωμάτων και οργανισμών, με αντικειμενική και αμερόληπτη επιλογή ηγεσίας. Τη δική μας διστακτικότητα εκμεταλλεύτηκε η Ν.Δ., προχωρώντας μεν στην αναγκαία ενοποίηση, αλλά με επιλογή ηγεσίας που παραπέμπει σε πλήρη κομματικό έλεγχο της λειτουργίας και στη συντεταγμένη παρακώλυση των ερευνών για τις μεγάλες υποθέσεις διαφθοράς.

3. Δεν προχωρήσαμε, όπως είχαμε δεσμευτεί, στη νομοθεσία για τους whistleblowers, τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, ακολουθώντας τις πρακτικές που ακολουθούνται πλέον σε πολλές αναπτυγμένες χώρες.

4. Δεν περιφρουρήσαμε τους νέους Οργανισμούς (οργανογράμματα) στην κατεύθυνση της κατάργησης μορφών εμφανούς ή αφανούς ιδιωτικοποίησης. Αφήσαμε την κρατική γραφειοκρατία κάθε υπουργείου να φτιάξει νέα οργανογράμματα, τα οποία πολλές φορές τα προσάρμοσε στα δικά της ιδιοτελή συμφέροντα. Στην πλειονότητα των εποπτευόμενων φορέων ή οργανισμών τα νέα οργανογράμματα παρέμειναν μακρινή προσδοκία.

5. Δεν προχωρήσαμε στη βαθιά μεταρρύθμιση για νέο κλαδολόγιο στο Δημόσιο, αφήνοντας το κατακερματισμένο τοπίο περίπου 1.400 κλάδων και τον συντεχνιασμό να υπονομεύει αντικειμενικά κάθε σοβαρή αλλαγή της λειτουργίας της διοίκησης.

6. Δεν φτάσαμε μέχρι την ψήφιση της δομής και λειτουργίας της Εθνικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Κρίσεων, την αναβάθμιση δηλαδή της σημερινής Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας σε έναν νέο, πλήρη οργανισμό διαχείρισης των σύγχρονων κινδύνων. Επρόκειτο για μια κρίσιμη μεταρρύθμιση, αφού ενσωμάτωνε στη διοικητική κρατική λειτουργία ευρύτερες λειτουργίες και πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και της τρωτότητας των σύγχρονων πόλεων από τις «ασύμμετρες» καιρικές απειλές.

7. Δεν προχωρήσαμε στον συνολικό χωρικό μετασχηματισμό της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης, παρά μόνο σημειακά, αφήνοντας άθικτο το πιο συγκεντρωτικό αυτοδιοικητικό σύστημα σε όλη την Ευρώπη.

8. Δεν προχωρήσαμε σε μια συνολική αναδιάρθρωση των αρμοδιοτήτων μεταξύ Κεντρικής Διοίκησης, Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης. Δεν προχωρήσαμε στην κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, με αποτέλεσμα να διαιωνίσουμε έναν σκληρό πυρήνα διοικητικού ανορθολογισμού και, σε πλείστες περιπτώσεις, διαφθοράς.

9. Δεν προχωρήσαμε έγκαιρα στην καθολική ενεργοποίηση του Μητρώου Επιτελικών Στελεχών. Η δική μας διστακτικότητα στη μείζονα αυτή μεταρρύθμιση επέτρεψε στο σημερινό «επιτελικό κράτος» της Ν.Δ. να επιβάλει τον πιο ασφυκτικό κομματικό έλεγχο στο κράτος. Αντιθέτως, όπου η δική μας πολιτική εφαρμόστηκε (π.χ. στην περίπτωση επιλογής γενικών διευθυντών και διευθυντών) η Ν.Δ. δεν τόλμησε να την αγγίξει, γνωρίζοντας την καθολική αντίδραση που θα συναντούσε η κατάργηση του συστήματος επιλογής στελεχών που είχαμε θεσμοθετήσει.

10. Δεν καταφέραμε να λειτουργήσουμε ένα κεντρικό όργανο ελέγχου της εφαρμογής των πολιτικών κατευθύνσεων του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης. Το αποτέλεσμα ήταν πράγματι η αναπαραγωγή φαινομένων «υπουργείων-φέουδων», όπου οργανωμένα διοικητικά συμφέροντα κατάφερναν συχνά να υπερκεράσουν την πολιτική ηγεσία και να την ενσωματώνουν στις επιδιώξεις τους. Είναι ίσως το πιο απτό παράδειγμα «κυβερνητισμού» που αντιμετώπισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Τα παραδείγματα είναι πάμπολλα. Θα επισημάνω χάριν παραδείγματος την περίπτωση των πρώην στρατοπέδων που θα έπρεπε να αποδοθούν σε δημόσια χρήση και να καταστούν αναπτυξιακό εργαλείο και για τα οποία υπήρξε συστηματική παρεμπόδιση και εν τέλει ακύρωση της κυβερνητικής πολιτικής.

11. Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο. Παρά το γεγονός ότι έγιναν τεράστια βήματα στον εργασιακό τομέα (αποκατάσταση χρόνιων αδικιών, μόνιμες θέσεις εργασίας στην καθαριότητα των δήμων, μονιμοποίηση των εργαζομένων στη Βοήθεια στο Σπίτι, αποκατάσταση εργολαβικών εργαζομένων), παρέμειναν εκκρεμότητες συμβασιούχων και εργολαβικών εργαζομένων, κυρίως στις επιχειρήσεις και στους εποπτευόμενους οργανισμούς του Δημοσίου.

Από αυτό το τελευταίο –και πιο αυτονόητο για την Αριστερά– σημείο πρέπει να ξεκινήσουμε το πρόγραμμα της νέας διακυβέρνησης.

* Ο Χριστόφορος Βερναρδάκης είναι βουλευτής Α’ Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ

tags: άρθρα

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)