Παρ’ ότι η Ευρώπη υφίσταται εξαιρετικά έντονες οικονομικές και πολιτικές πιέσεις αυτή την περίοδο, οι ενεργειακές αναγκαιότητες, τόσο στην Ελλάδα όσο και συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συνιστούν μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Ανεξάρτητα από αυτές τις μεγάλες προκλήσεις, η σημερινή μεταβατική περίοδος στον ενεργειακό τομέα δεν μπορεί να παραταθεί περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται. Ταυτόχρονα, οι αποφάσεις που απαιτούνται είναι ανάγκη να ξεπεράσουν τον χαρακτήρα μιας τυπικής εναρμόνισης με το κοινοτικό ενεργειακό πλαίσιο κανόνων.
Αυτή η αναγκαία πρόοδος οφείλει βεβαίως, για να λειτουργήσει ορθότερα, να καθορίσει τον ρυθμό της συνεκτιμώντας τις απαιτήσεις προσαρμογής χωρών που οι ενεργειακές αγορές τους δεν έχουν τον ίδιο βαθμό ωρίμανσης, διαφέρουν ως προς τα δομικά στοιχεία τους και διακρίνονται από ιδιαίτερα μορφολογικά, ακόμη και γεωπολιτικά χαρακτηριστικά.
Μέσα σε αυτό το σύνθετο και απαιτητικό περιβάλλον, τα προτάγματα της ενεργειακής πολιτικής της ελληνικής Κυβέρνησης συνδέονται άρρηκτα με τις πραγματικές ανάγκες και τις δυνατότητες των πολιτών, για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η ενεργειακή φτώχεια, να μειωθεί το κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, να επιτευχθεί ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια.
Εντός της συνολικότερης ευρωπαϊκής στρατηγικής για την Ενέργεια, η Ελλάδα κινείται δυναμικά και ισορροπημένα επιθυμώντας να δημιουργήσει μια πολύ γερή και ασφαλή βάση για την παραγωγική ανασυγκρότηση, την ανάπτυξη, τις κάθε είδους επενδύσεις που θα προσελκύσει τα επόμενα χρόνια.
Οι ενέργειές μας είναι πολυεπίπεδες, με θεσμικές παρεμβάσεις, ενίσχυση των ενεργειακών υποδομών, σύνδεση των παραγωγικών στόχων με το ενεργειακό δυναμικό, ενθάρρυνση της επιχειρηματικής καινοτομίας και τέλος, προώθηση των διεθνών διασυνδέσεων και συνεργασιών.
Πολυδιάστατη πολιτική
Στρατηγική μας επιλογή είναι η άσκηση μιας πολυδιάστατης ενεργειακής πολιτικής, η οποία φιλοδοξεί - και ήδη έχει αποφέρει τα πρώτα αποτελέσματα προς αυτή την κατεύθυνση- να υπηρετήσει τους γενικότερους στόχους της Ε.Ε. εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τις προτεραιότητες της Ελλάδας και να μεγιστοποιήσει, βεβαίως, τα οφέλη από την μετατροπή της χώρας σε έναν ισχυρό περιφερειακό ενεργειακό κόμβο. Ο πλεονασμός, σε στόχους και εξαγγελίες, δεν μας χαρακτηρίζει. Οι αγωγοί και οι διασυνδέσεις δεν είναι πανάκεια, αλλά μπορούν να είναι ένα σημαντικό εργαλείο άσκησης πολιτικής, ανάμεσα σε άλλα, ενώ εκ των πραγμάτων δημιουργούν θετικές προσδοκίες εντός και εκτός Ελλάδας, εμπλουτίζοντας την οικονομική δραστηριότητα. Η έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων αποτελεί επιδίωξη που υπηρετείται με σταθερές κινήσεις και ψυχραιμία.
Τα πρώτα αποτελέσματα είναι θετικά και υποσχόμενα. Η έναρξη εργασιών στον αγωγό φυσικού αερίου TAP συνιστά μια νέα πραγματικότητα για την επόμενη ημέρα. Πάνω και δίπλα από τον TAP μπορούν να αναπτυχθούν περισσότερα ενεργειακά σχέδια, όπως ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός φυσικού αερίου IGB, ο πλωτός σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη, που μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στον αναβαθμιζόμενο σταθμό της Ρεβυθούσας, ενδεχόμενες νέες συνδέσεις προς τα Βαλκάνια.
Επιπρόσθετα, η αναζήτηση εναλλακτικού δρόμου διέλευσης του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ελλάδας, προς την Ιταλία, μπορεί να επιδράσει ενισχυτικά στο επίμαχο ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας στην Ευρώπη, μέσω της πολλαπλότητας των οδεύσεων. Η μεταφορά φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας από το Ισραήλ και την Κύπρο, είναι από μόνη της ένα εξαιρετικά σημαντικό θέμα.
Ζητούμενο για την ελληνική κυβέρνηση είναι η επίτευξη συνθέσεων και η προσέγγιση των αλληλεπιδράσεων με τρόπο αμοιβαία επωφελή για όλες τις πλευρές. Δεν είναι δεδομένο, ούτε εύκολο στο διαρκώς μεταβαλλόμενο ενεργειακό περιβάλλον, με την πολιτική ρευστότητα και την γεωπολιτική αναταραχή της εποχής μας. Η Ελλάδα όμως, έχει κι αυτή ιδιαίτερα πλεονεκτήματα, όπως οι πολύ καλές σχέσεις με χώρες υψηλού ενεργειακού ενδιαφέροντος και η γενικότερη σταθερότητα που έχει πετύχει ακόμη και υπό ακραίες οικονομικές συνθήκες, στη «σκιά» της προσφυγικής κρίσης, αλλά και εν μέσω της εύλογης πολιτικής έντασης η οποία αποτυπώθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2015.
Κοινωνικό πρόσημο
Η Ελλάδα αντέχει, όπως και ο κόσμος της, παρά τις δυσκολίες και τις καθυστερήσεις. Η Ελλάδα μπορεί να επανακάμψει και μπορεί να το κάνει με την κοινωνία όρθια. Σ’ αυτό αποσκοπεί η ασκούμενη κυβερνητική πολιτική με το κοινωνικό πρόσημο, που επιδιώκει να στηρίξει και τα πιο ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού, αυτά που λίγο - πολύ είχαν αντιμετωπιστεί ως αμετάκλητα καταδικασμένα και χαμένα.
Η ενίσχυση του ενεργειακού δυναμικού της χώρας είναι συστατικό μέρος αυτής της προσπάθειας, η οποία – παράλληλα- απαιτεί τον δημόσιο έλεγχο στη ΔΕΗ και στα ηλεκτρικά δίκτυα. Γι’ αυτό και δίνουμε μεγάλη σημασία στη διατήρηση του 51% του ΑΔΜΗΕ στο Δημόσιο, βάσει του σχεδίου που παρουσίασε το ΥΠΕΝ στη διαπραγμάτευση και έγινε αποδεκτό.
Παράλληλα, υποστηρίζουμε την στρατηγική των συμπράξεων από τη ΔΕΗ, στον αντίποδα της ιδιωτικοποίησής της, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι θα διατηρήσει την ισχυρή θέση της και στη νέα ενεργειακή περίοδο που δρομολογείται. Η εξωστρέφεια και οι συνεργασίες μπορούν να ενισχύσουν τη δραστηριότητα της ΔΕΗ, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα, την εναρμόνισή της με το νέο ρυθμιστικό περιβάλλον.
Ρυθμιστικό πλαίσιο
Το επόμενο χρονικό διάστημα πρόκειται να υλοποιηθούν μια σειρά από σημαντικές παρεμβάσεις που θα ενισχύσουν το ρυθμιστικό πλαίσιο της ενεργειακής αγοράς στο σύνολό της, αλλά και στους επιμέρους τομείς της. Μελετώνται οι μεταρρυθμίσεις για την εναρμόνιση της λειτουργίας της ελληνικής αγοράς με το Ενιαίο Μοντέλο Ευρωπαϊκής Αγοράς Ενέργειας, (Target Model).
Η ισότιμη πρόσβαση των παραγωγών και των προμηθευτών στην αγορά, με την ταυτόχρονη υπεράσπιση των δημόσιων επιχειρήσεων είναι ένα βασικό ζητούμενο.
Παρεμβάσεις όμως, θα γίνουν και στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), έτσι ώστε με έναν ακόμη πιο αξιόπιστο τρόπο, να λειτουργήσει ως πραγματικά ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή, προστατευμένη από κάθε κυβερνητική ή επιχειρηματική επιρροή. Αυτό το σκέλος των αλλαγών θα ολοκληρωθεί με την εναρμόνιση του ελληνικού συστήματος στο ευρωπαϊκό μοντέλο, ώστε το 2017 η χώρα μας να προωθήσει την ένταξή της στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά.
ΑΠΕ
Άμεση όμως, είναι η προσπάθεια αλλαγής των όρων εισαγωγής των ΑΠΕ στο Εθνικό Ενεργειακό Σύστημα, πάνω σε μια πιο ορθολογική βάση. Η συζήτηση ολοκληρώνεται και σύντομα θα έχουμε απτά αποτελέσματα.
Το πεδίο των ΑΠΕ είναι τεράστιο, με νέες δυνατότητες να αναδεικνύονται και για τα Μη Διασυνδεδεμένα νησιά που, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αυτόνομα ενεργειακά περιβάλλοντα, με την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων τους.
Φυσικό αέριο
Συγκεκριμένα βήματα γίνονται και στον τομέα του φυσικού αερίου, με τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις να δείχνουν το δρόμο, αλλά και με σημαντικά σχέδια για την επέκταση της χρήσης του αερίου σε περισσότερες περιοχές της χώρας, που αλλάζουν τα δεδομένα προς το καλύτερο.
Οι ανάγκες των πολλών
Η συζήτηση δεν εξαντλείται με αυτές τις γραμμές και τα ανοιχτά θέματα είναι ακόμη περισσότερα. Το επόμενο χρονικό διάστημα θα επιδιώξουμε θετικές παρεμβάσεις στην τιμολογιακή πολιτική και στον τομέα των επιμέρους χρεώσεων του ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς κανενός είδους ανάπτυξη δεν μπορεί να πραγματοποιείται χωρίς να περιλαμβάνει χειροπιαστά αποτελέσματα για το σύνολο των πολιτών και τον κόσμο της εργασίας. Η ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης φιλοδοξεί να αλλάξει τα δεδομένα και να «γυρίσει σελίδα», έχοντας πάντα στο επίκεντρό της τις ανάγκες των πολλών και του τόπου.
----------------------
(Το άρθρο του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνου Σκουρλέτη περιλαμβάνεται στην έκδοση GREEK ENERGY 2016 του energypress)
