Η δολοφονία του Ιρανού στρατηγού στο Ιράκ και η κυνική ανάληψη ευθύνης από πλευράς Τραμπ πυροδότησαν έναν νέο κύκλο έντασης στην περιοχή. Οι απειλές για εκδίκηση από πλευράς Ιράν δεν επέτρεψαν να γίνει πιστευτό το επιχείρημα του Αμερικανού Προέδρου, ότι δήθεν η δολοφονία έγινε για… φιλειρηνικούς σκοπούς.
Από την άλλη πλευρά, η αντίδραση του Ιράν να αποχωρήσει κι αυτό, μετά τις ΗΠΑ, από τις διαβουλεύσεις για περιορισμό των πυρηνικών όπλων σκόρπισε την ανησυχία στην παγκόσμια κοινότητα.
Η πυρηνική απειλή, όπως, άλλωστε, και οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης, δεν γνωρίζει σύνορα…
Η κατάσταση, λοιπόν, περιπλέκεται πολύ για την Ελλάδα, με δεδομένη την επιθετικότητα Ερντογάν και την επιμονή του να παραβιάζει τη διεθνή νομιμότητα για ίδιο όφελος, σε μια εποχή, μάλιστα, που διαδραματίζει έναν νέο, αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή με τις ευλογίες Τραμπ και την ανοχή Πούτιν.
Σε αυτή τη συγκυρία, η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ έκρυβε μεγάλες ευκαιρίες, ενείχε όμως και σοβαρές απειλές.
Τελικά, ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν κατάφερε να αδράξει τις ευκαιρίες ούτε όμως και να αποτρέψει τις απειλές, μετατρέποντας την επίσκεψη σε αποτυχία για την ελληνική εξωτερική πολιτική.
Καταρχάς, τα εθνικά μας θέματα δεν συζητήθηκαν καθόλου, καθώς το ενδιαφέρον της συνάντησης Τραμπ – Μητσοτάκη μονοπωλήθηκε από τη διένεξη με το Ιράν.
Από την άλλη, η στρατηγική συμμαχία Τραμπ – Ερντογάν και ο νέος, αναβαθμισμένος ρόλος της Τουρκίας εμπόδισαν τόσο τη ρητή καταδίκη της τουρκικής επιθετικότητας όσο και την υποστήριξη των δικών μας θέσεων από πλευράς Τραμπ.
Έτσι, ο Έλληνας πρωθυπουργός υποχρεώθηκε να παρακολουθεί αμήχανος τον Αμερικανό Πρόεδρο να μιλά για τα σχέδιά του και να επαινεί «τον φίλο του τον Ερντογάν».
Η προσπάθεια Μητσοτάκη να παρέμβει και να παρουσιάσει τις ελληνικές θέσεις ήταν μάλλον θλιβερή, καθώς διήρκεσε μόλις 20 δευτερόλεπτα, χωρίς να έχει καμία ανταπόκριση ή, έστω, μια ενθαρρυντική δήλωση από την άλλη πλευρά.
Η ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης για το Βατερλό στις ΗΠΑ είναι μεγάλη, καθώς πήγε απροετοίμαστη σε μια δύσκολη συνάντηση, ενώ αποδείχτηκε αδύναμη να αναδιπλωθεί και ανίσχυρη να ανατρέψει υπέρ της τα νέα δεδομένα.
Το μεγαλύτερο όμως λάθος του Έλληνα πρωθυπουργού ήταν ότι βιάστηκε να πάρει θέση υπέρ των Αμερικανών στην υπόθεση μιας δολοφονίας που οφθαλμοφανώς παραβιάζει τη διεθνή νομιμότητα.
Μόνος και πρώτος αυτός απ’ όλους τους Ευρωπαίους ηγέτες. Και, το χειρότερο, χωρίς να του το ζητήσει κανείς…
Ακύρωσε έτσι αιφνιδιαστικά την παραδοσιακά, εδώ και δεκαετίες, φιλική προς τον αραβικό κόσμο ελληνική εξωτερική πολιτική και ενέπλεξε την Ελλάδα σε μια τρίτη διαμάχη, εκθέτοντάς τη σε έναν μεγάλο κίνδυνο, αυτόν των ενδεχόμενων αντιποίνων από πλευράς Ιράν.
Κι όλα αυτά χωρίς να υπάρχει ο παραμικρός λόγος ή έστω το παραμικρό όφελος…
Και, τέλος, υποστηρίζοντας μια δολοφονία που παραβιάζει κατάφωρα τη διεθνή νομιμότητα, αφαίρεσε από την Ελλάδα το κορυφαίο μέχρι τώρα συγκριτικό της πλεονέκτημα σε σχέση με την Τουρκία.
Με δυο λόγια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τα έδωσε όλα (μέχρι και την αμφισβητούμενης σκοπιμότητας προμήθεια των F-35 υποσχέθηκε), χωρίς να κερδίσει το παραμικρό.
Αφού η μόνη θετική για τη χώρα δήλωση που κατάφερε να αποσπάσει από τον Τραμπ ήταν υπέρ της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης… Τσίπρα!
* Καθηγητής και πρώην Πρύτανης στο ΑΠΘ
Δημοσιεύτηκε στο φύλλο 136 της «Νέας Σελίδας» την Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2020.
