Δύο χρόνια μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, οι αμερικανοί ψηφοφόροι επιστρέφουν στις κάλπες στις 6 Νοεμβρίου για τις ενδιάμεσες εκλογές. Ψηφίζουν για να εκλέξουν το 116ο Κονγκρέσο των ΗΠΑ, ανανεώνοντας 33 έδρες της Γερουσίας και εκλέγοντας τα 435 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων. Ταυτόχρονα θα ανανεώσουν την σύνθεση τοπικών κοινοβουλευτικών συνελεύσεων και πολιτειακών και τοπικών αρχών και θα ψηφίσουν σε σειρά δημοψηφισμάτων.
Οι ενδιάμεσες εκλογές θα είναι ένα δημοψήφισμα για την πολιτική και τα πεπραγμένα της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ. Από τις προεδρικές εκλογές του 2016, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα του Τραμπ ελέγχει και τα δύο σώματα του αμερικανικού Κονγκρέσου, Βουλή και Γερουσία. Στην ψηφοφορία της 6ης Νοεμβρίου, στόχος των Ρεπουμπλικανών είναι να διατηρήσουν την πλειοψηφία τους στα δύο σώματα. Και στόχος των Δημοκρατικών είναι να ανατρέψουν την σημερινή ισορροπία δυνάμεων στο Κονγκρέσο ώστε να είναι σε θέση να παρέμβουν στην εφαρμογή της πολιτικής του αμερικανού προέδρου.
Η συμμετοχή στην ψηφοφορία αποτελεί σημαντικό διακύβευμα των ενδιάμεσων εκλογών. Συνήθως, η συμμετοχή στις εκλογές που διεξάγονται στο μέσον της προεδρικής θητείας δεν κινητοποιούν τους ψηφοφόρους και η συμμετοχή κυμαίνεται στο 40% (έναντι 60% στις προεδρικές εκλογές του 2016). Κινητήρια δύναμη σε αυτές τις ενδιάμεσες θα είναι η έγκριση ή η απόρριψη της πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ.
Ακολουθούν δέκα αριθμοί που εξηγούν ποιο είναι το διακύβευμα των ενδιάμεσων εκλογών:
435: Ο αριθμός των εδρών στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Όλοι οι βουλευτές ανανεώνονται καθώς η θητεία τους διαρκεί δύο έτη.
23: Ο αριθμός των εδρών των Ρεπουμπλικάνων που πρέπει να κερδίσουν οι Δημοκρατικοί για να αποκτήσουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων, εφόσον διατηρήσουν τις έδρες που ήδη έχουν.
35: Ο αριθμός των εδρών της Γερουσίας που θα ανανεωθούν. Περίπου το ένα τρίτο των εδρών, που είναι συνολικά 100, ανανεώνεται κάθε δύο έτη.
2: Ο αριθμός των εδρών των Ρεπουμπλικάνων που πρέπει να κερδίσουν οι Δημοκρατικοί προκειμένου να αναλάβουν τον έλεγχο της Γερουσίας.
44%: Το ποσοστό δημοτικότητας του Τραμπ, σύμφωνα με το Gallup, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα αντιμετωπίσουν μια δύσκολη μάχη καθώς συνήθως οι ψηφοφόροι μεταφέρουν την αποδοκιμασία τους για τον πρόεδρο στο κόμμα του.
40%: Ο μέσος όρος της συμμετοχής των ψηφοφόρων στις ενδιάμεσες εκλογές, σε σχέση με το 60% που είναι στις προεδρικές εκλογές.
260: Ο αριθμός των γυναικών υποψηφίων τόσο στη Βουλή όσο και τη Γερουσία, ένα νέο ρεκόρ.
38,1 εκατομμύρια δολάρια: Το ποσό που συγκέντρωσε ο υποψήφιος γερουσιαστής των Δημοκρατικών Μπέτο Ο’ Ρουρκ από τον Ιούλιο ως τον Σεπτέμβριο στην προσπάθειά του να κερδίσει την έδρα του Ρεπουμπλικάνου Τεντ Κρουζ.
36: Ο αριθμός των πολιτειών που θα εκλέξουν νέο κυβερνήτη, από τις οποίες οι 26 κυβερνώνται από Ρεπουμπλικάνους, εννέα από Δημοκρατικούς και μία από έναν ανεξάρτητο.
244 εκατομμύρια δολάρια: Το συνολικό ποσό που έχουν συγκεντρώσει για τις προεκλογικές τους εκστρατείες ο υποψήφιος των Δημοκρατικών και αυτός των Ρεπουμπλικάνων για τη θέση του κυβερνήτη του Ιλινόις, ένα από τα μεγαλύτερα ποσά που έχουν συγκεντρωθεί για την εκλογή κυβερνήτη στην ιστορία των ΗΠΑ.
Η προϊστορία τρομάζει τον Τραμπ
Αν οι Δημοκρατικοί καταφέρουν να κερδίσουν την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ή ακόμη πιο δύσκολα στη Γερουσία, οι Ρεπουμπλικάνοι θα μπορούν να παρηγορηθούν από το γεγονός ότι αυτός είναι ο γενικός κανόνας των ενδιάμεσων εκλογών: σχεδόν πάντα το κόμμα του προέδρου βγαίνει με απώλειες.
Από το 1934 οι ψηφοφόροι συνήθως περιορίζουν σημαντικά τους εκπροσώπους του κόμματος του προέδρου στο Κογκρέσο. Μερικές φορές είναι ένα είδος διόρθωσης, με τους ψηφοφόρους να προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι κανένα από τα δύο κόμματα δεν ελέγχει και την εκτελεστική και τη νομοθετική εξουσία, αναγκάζοντας τους πολιτικούς τελικά να κάνουν συμβιβασμούς και να προτείνουν νομοθεσίες με ευρύτερη αποδοχή.
Άλλες φορές είναι απλώς μια διαμαρτυρία εναντίον του προέδρου και των πολιτικών του. Αν και οι πρόεδροι δεν συμμετέχουν στις ενδιάμεσες εκλογές, αυτές μπορούν να χρησιμεύσουν ως δημοψήφισμα για τον ένοικο του Λευκού Οίκου.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει αποδεχθεί την ιδέα ότι οι ενδιάμεσες εκλογές τον αφορούν. «Προσποιηθείτε ότι είμαι εγώ στο ψηφοδέλτιο», έχει δηλώσει επανειλημμένα σε προεκλογικές συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα.
Οι αλλαγές που έχουν σημειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες ήταν σε γενικές γραμμές ψήφοι διαμαρτυρίας.
Το 1994 στις ενδιάμεσες εκλογές της πρώτης θητείας του Μπιλ Κλίντον, αποκλείστηκαν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων 52 μέλη των Δημοκρατικών και ακόμη 8 από τη Γερουσία, κυρίως εξαιτίας των προσπαθειών του να μεταρρυθμίσει το σύστημα υγείας.
Ο Μπαράκ Ομπάμα δέχθηκε «ράπισμα», όπως το αποκάλεσε ο ίδιος, το 2010, όταν οι Ρεπουμπλικάνοι κέρδισαν επιπλέον 63 έδρες στη Βουλή, αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της. Για μια ακόμη φορά αιτία ήταν η μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας.
Και ο Ρόναλντ Ρίγκαν ήδη 26 μέλη των Ρεπουμπλικάνων να εκδιώκονται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων το 1982, εν μέσω της αγανάκτησης των ψηφοφόρων για την οικονομική πολιτική του.
Όμως το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών δεν είναι πάντα εις βάρος του κόμματος του εκάστοτε προέδρου, σύμφωνα με τα στοιχεία του The American Presidency Project του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα.
Το 1962 οι Δημοκρατικοί του Τζον Κένεντι έχασαν μόνο τέσσερις έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων και κέρδισαν τρεις στη Γερουσία.
Το 1990 ο Τζορτζ Μπους είδε τους Ρεπουμπλικάνους να χάνουν μόνο ένα μικρό αριθμό βουλευτών, ενώ ο γιος του Τζορτζ Ου. Μπους γιόρτασε τη νίκη των Ρεπουμπλικάνων τόσο στη Βουλή όσο και τη Γερουσία το 2002.
Στο νήμα αναμένεται να κριθούν πολλές εκλογικές αναμετρήσεις
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι κάποιες αναμετρήσεις θα κριθούν στο νήμα, μολονότι οι Δημοκρατικοί διατηρούν ένα προβάδισμα σε ό,τι αφορά τη Βουλή των Αντιπροσώπων και οι Ρεπουμπλικανοί τη Γερουσία.
Καθώς απομένουν μόλις δέκα προεκλογικές συγκεντρώσεις μέχρι το βράδυ της Δευτέρας –η μία από αυτές απόψε στο Μισούρι– ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συμμετέχει σε αυτόν τον προεκλογικό αγώνα πιο ενεργά από οποιονδήποτε άλλον προκάτοχό του. Γνωρίζει άλλωστε ότι το αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Νοεμβρίου θα είναι καθοριστικό για τα επόμενα δύο χρόνια της θητείας του: αν οι Δημοκρατικοί θέσουν υπό τον έλεγχό τους τη Βουλή των Αντιπροσώπων απειλείται με αλλεπάλληλες κοινοβουλευτικές έρευνες εναντίον του, ακόμη και με το φάσμα μιας διαδικασίας καθαίρεσης, στην περίπτωση που κερδίσουν την πλειοψηφία και στη Γερουσία.
"Δεν είμαι στο ψηφοδέλτιο, όμως στην πραγματικότητα είμαι, επειδή πρόκειται για ένα δημοψήφισμα για εμένα", δήλωσε ο ίδιος.
Ο Τραμπ πολλαπλασίασε επίσης το τελευταίο διάστημα τις δηλώσεις που ενδέχεται να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους, όπως εκείνη που αφορά την αποστολή χιλιάδων στρατιωτών στα σύνορα με το Μεξικό για να αποκρούσουν την "εισβολή", όπως την αποκαλεί, των μεταναστών από την Κεντρική Αμερική. Δεν έκρυψε την ανησυχία του, για τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει η αποστολή παγιδευμένων δεμάτων σε υψηλόβαθμα στελέχη και υποστηρικτές του Δημοκρατικούο κόμματος, την περασμένη εβδομάδα. Και, μολονότι καταδίκασε με τον εντονότερο τρόπο τη χειρότερη αντισημιτική επίθεση σε αμερικανικό έδαφος, το περασμένο Σάββατο στο Πίτσμπουργκ, το ίδιο βράδυ έσπευσε σε άλλη μια προεκλογική συγκέντρωση.
Ο Ρεπουμπλικανός μεγιστάνας ελπίζει ότι οι αλλεπάλληλες παρεμβάσεις του θα ανακόψουν το ρεύμα των Δημοκρατικών. "Δεν μιλούν πλέον για μπλε κύμα", το χρώμα των Δημοκρατικών, είπε την Τετάρτη σε μια συνέντευξη στο ABC. "Οι εκλογές αυτές θα είναι πολύ αμφίρροπες. Η Γερουσία εμφανίζεται πολύ ελπιδοφόρα", πρόσθεσε.
Η επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι, που συνήθως είναι συγκρατημένη, αυτή τη φορά δεν δίστασε να δείξει την αισιοδοξία της: "Θα κερδίσουμε", διαβεβαίωσε μιλώντας στο CBS. "Οι Δημοκρατικοί θα κερδίσουν τη Βουλή. Και αν έχουμε μια μεγαλύτερη νίκη, στη Γερουσία, στις θέσεις των κυβερνητών, θα είναι μια σπουδαία νύχτα για την Αμερική", πρόσθεσε.
Οι δημοσκοπήσεις πάντως δεν αφήνουν περιθώριο για τέτοια αισιοδοξία. Οι Ρεπουμπλικανοί έχουν οριακή πλειοψηφία στη Γερουσία (51-49) και οι Δημοκρατικοί θα πρέπει να λύσουν μια εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση: μόνο το ένα τρίτο των εδρών ανανεώνεται σε αυτές τις εκλογές. Την Τρίτη, οι Αμερικανοί ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν 35 γερουσιαστές. Οι 26 από αυτές τις έδρες ανήκουν αυτή τη στιγμή στους Δημοκρατικούς και οι περισσότερες είναι σε Πολιτείες που στις εκλογές του 2016 ψήφισαν μαζικά υπέρ του Τραμπ.
Στη Βουλή, που θα ανανεωθεί στο σύνολό της, οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στους Δημοκρατικούς αλλά για 30 έδρες το αποτέλεσμα παραμένει εξαιρετικά αμφίρροπο. Ο ιστότοπος FiveThirtyEight, που ειδικεύεται στις εκλογικές προβλέψεις, τους δίνει έξι στις επτά πιθανότητες να κερδίσουν την πλειοψηφία. Η δυναμική αυτή είναι ακριβώς αντίστροφη για τη Γερουσία, όπου οι Ρεπουμπλικανοί έχουν έξι στις επτά πιθανότητες να διατηρήσουν τον έλεγχο του σώματος.
Από τις 36 αναμετρήσεις για την ανάδειξη κυβερνητών, πολλές αναμένεται ότι θα είναι επίσης αμφίρροπες. Ακόμη και αν δεν εκλεγούν πάντως, κάποιοι υποψήφιοι έχουν ήδη γράψει ιστορία: ο Άντριου Γκίλαμ είναι ο πρώτος Αφροαμερικανός που διεκδικεί τη θέση του κυβερνήτη στη Φλόριντα ενώ η Στέισι Έιμπραμς είναι η πρώτη μαύρη υποψήφια κυβερνήτρια σε όλες τις ΗΠΑ
Για τη Γερουσία, μια δημοσκόπηση του Fox News για πέντε αμφίρροπες Πολιτείες δείχνει επίσης ότι το αποτέλεσμα είναι αδύνατον να προβλεφθεί. Οι τρεις από τις πέντε εκλογικές αναμετρήσεις (στην Αριζόνα, το Μισούρι και την Ιντιάνα) μπορεί "να πάνε στη μία ή την άλλη πλευρά", σύμφωνα πάντα με το δίκτυο. Και, μολονότι στο Τενεσί και τη Βόρεια Ντακότα οι Ρεπουμπλικανοί προηγούνται, "ο ενθουσιασμός των Δημοκρατικών μπορεί να καλύψει αυτό το έδαφος".
Στο Τέξας, ο Δημοκρατικός που έχει αναδειχθεί σε πολιτικό σταρ, ο Μπέτο Ο' Ρουρκ, υπολείπεται κατά 6,5 μονάδες του Ρεπουμπλικανού Τεντ Κρουζ για τη Γερουσία, αλλά δεν το βάζει κάτω. "Περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε όλους τους Τεξανούς", έγραψε σήμερα στο Twitter, στα ισπανικά, προκειμένου να κινητοποιήσει τους ισπανόφωνους ψηφοφόρους της Πολιτείας αυτής.
Τα πυρά Ομπάμα
Την ίδια στιγμή, το CNN αναδεικνύει τη σφοδρή αντιπαράθεση που ξέσπασε ανάμεσα στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα που κατηγόρησε τον διάδοχό του Ντοναλντ Τραμπ για "τακτική του τρόμου", με τον νυν ένοικο του Λευκού Οίκου να χαρακτηρίζει τον Ομπάμα "ψεύτη".
Ο Μπαράκ Ομπάμα κατηγόρησε τον Ντόναλντ Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους για εκβιαστική εκμετάλλευση των μεταναστών μιλώντας χθες το απόγευμα στο Μαϊάμι κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. "Σας λένε ότι ένα σωρό φτωχοί πρόσφυγες που είναι χιλιάδες μίλια μακριά συνιστούν υπαρξιακή απειλή για την Αμερική", δήλωσε.
Η ανάπτυξη του στρατού που διέταξε ο Τραμπ στα σύνορα με το Μεξικό είναι ένας "πολιτικός ελιγμός", πρόσθεσε ο Ομπάμα τονίζοντας ότι ο πρόεδρος Τραμπ χωρίζει "ακόμη και τους γενναίους στρατιώτες μας από τις οικογένειές τους". Η σημερινή αμερικανική κυβέρνηση "προσπαθεί διαρκώς να αποσπά την προσοχή από την πολιτική της", είπε ο Ομπάμα και πρόσθεσε ότι η δημοκρατία "δεν μπορεί να λειτουργήσει."
Χιλιάδες πρόσφυγες από την Κεντρική Αμερική κατευθύνονται προς τα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό και ο πρόεδρος Τραμπ έδωσε εντολή στο Πεντάγωνο να στείλει στρατιώτες στη μεθόριο. Ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε λόγο για "εισβολή" και απειλή για την εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Ομπάμα τόνισε ότι οι εκλογές από μόνες τους δεν θα "εξαλείψουν τον ρατσισμό, τον σεξισμό και την ομοφοβία, αλλά θα είναι μια αρχή".
Απαντώντας ο Τραμπ ο κατηγόρησε τον Ομπάμα ότι δεν ανταποκρίθηκε στις δεσμεύσεις του προς τους ψηφοφόρους. Ο πρώην πρόεδρος είπε "το ένα ψέμα μετά το άλλο" και "δεν τήρησε τις υποσχέσεις του", δήλωσε ο Tραμπ μιλώντας την ίδια ώρα σε προεκλογική συγκέντρωση στη Βιρτζίνια.
Πληροφορίες: AFP, Reuters, DPA, CNN, ΑΠΕ - ΜΠΕ
