Η Αριστερά διεκδικεί εκ νέου και με άλλους όρους τον ηγετικό της ρόλο στον 21ο αιώνα. Οφείλει να έχει λόγο κριτικό και μαχητικό, αλλά ταυτόχρονα οφείλει να αποδείξει ότι μπορεί να είναι κυβερνώσα δύναμη με απτά αποτελέσματα που βελτιώνουν ή και μεταμορφώνουν την καθημερινή ζωή των πολιτών. Εδώ είναι η δική μας ευθύνη. Οι ανάγκες των ανθρώπων δεν μπορούν να περιμένουν.
Στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, η ευθύνη της Αριστεράς είναι ακόμη μεγαλύτερη. Η νεοφιλελεύθερη θεολογία δεν σωρεύει μόνο ανισότητα και κοινωνικά ερείπια, αλλά φαίνεται να συμβαδίζει αρμονικά με πολιτικές πρακτικές ακραία συντηρητικές. Ταυτόχρονα, τα νεόπτωχα στρώματα, τα λεγόμενα “θύματα της παγκοσμιοποίησης”, καταφεύγουν όλο και συχνότερα στη φενάκη του ακροδεξιού λαϊκισμού και στο εθνοφυλετικό μίσος ποικίλων δημαγωγών. Με φόντο τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, την προσφυγική κρίση και το Brexit, ο αναδυόμενος κίνδυνος είναι μια Ευρώπη που παραδίδεται στην Άκρα Δεξιά, στη γενικευμένη καχυποψία και την εθνικιστική περιχαράκωση. Μια Ευρώπη που φέρεται σαν να μην έχει διδαχτεί τίποτε από την ιστορική εμπειρία του “σκοτεινού” 20ού αιώνα.
Αυτό που απαιτείται είναι ένα New Deal για την Ευρώπη. Για την επίτευξη μιας τέτοιας πολιτικής και οικονομικής σύνθεσης χρειάζεται μια νέα προοδευτική συμμαχία. Κανείς δεν μπορεί να προχωρήσει μόνος του. Η Αριστερά μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη διαλόγου και συμμαχιών με δυνάμεις της ριζοσπαστικής οικολογίας, της σοσιαλδημοκρατίας, του κοινωνικού φιλελευθερισμού. Για την επίτευξη αυτής της συμμαχίας, απαιτείται η σοσιαλδημοκρατία να ανακτήσει τη μεταρρυθμιστική της ταυτότητα. Ήδη ιστορικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα αναζητούν εκ νέου την ταυτότητά τους εκτός νεοφιλελεύθερου πλαισίου: Εργατικό Κόμμα Βρετανίας, κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών - Πράσινων στη Σουηδία, συνάντηση SPD, Die Linke και Πρασίνων στο Βερολίνο για “μια προοδευτική πολιτική”.
Αυτή η ευθύνη πέφτει στους ώμους του ΣΥΡΙΖΑ: Να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις για μια προοδευτική ηγεμονία, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Η φωνή της Ελλάδας, φωνή Δημοκρατίας και προόδου, ακούγεται ήδη στην Ευρώπη, καθαρή και δυνατή. Η φωνή της κυβερνώσας Αριστεράς πρέπει να ακουστεί πολλαπλασιαστικά και στο εσωτερικό, σαν δύναμη σύνθεσης, ενοποίησης και έμπνευσης. Και το κυριότερο: Σαν φωνή της ελπίδας για δημοκρατική αναγέννηση της χώρας.
Ήδη παρακολουθούμε μια πρωτοφανή πολεμική επιχείρηση από τους πιο αντιδραστικούς πυρήνες του παλιού πολιτικού συστήματος, των κρατικοδίαιτων και των κλεπτοκρατών, με πλήρη σύμπλευση της νεοφιλελεύθερης ρητορικής και των ακροδεξιών κραυγών. Η πολιτική αλλαγή, μετά δύο εκλογές και ένα δημοψήφισμα, από αυτούς τους κύκλους δεν εκλαμβάνεται ως δημοκρατική αλλαγή διακυβέρνησης, αλλά ως καθεστωτική αλλαγή, ως διανοητικός κλονισμός τους και κυρίως ως οδυνηρή απώλεια εξουσίας, απώλεια του κληρονομικού “μαγαζιού” και του λόγου υπάρξεώς τους. Η λυσσασμένη, ανοίκεια, μεταπολιτική αντιπολίτευση που ασκείται προέρχεται προδήλως από power junkies σε στέρηση και αρθρώνεται σε τρεις άξονες: απονομιμοποίηση της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης, ισοπέδωση του ηθικού πλεονεκτήματος και εξόντωση προσώπων (character assasination). Σε όλες αυτές τις ενέργειες απουσιάζουν τα επιχειρήματα και ξεχειλίζουν η προπαγάνδα και η εχθροπάθεια. Πολύ περισσότερο που η μεγάλη πλειονότητα των μίντια κατασκευάζει καθημερινά μετα-αλήθειες και φοβίες, αντλώντας από την post truth του Fox News - με πρώτη κορύφωση τις ημέρες πριν από το δημοψήφισμα. Η πολιτική εχθροπάθεια διαχέεται σε όλη τη δημόσια σφαίρα, θυμίζοντας τα “αέρα, αέρα να φύγει η χολέρα” του 1987-89, αλλά πολλαπλάσια σε ένταση και τοξικότητα για τον δημόσιο βίο.
Σε αυτό το φόντο, με σθένος, μαχητικότητα και διαύγεια εκ μέρους μας, πρέπει να δούμε τις ιστορικές προκλήσεις για την Αριστερά, τη Δημοκρατία και την Ελλάδα. Πέρα από τις αναγκαστικές πολιτικές πρακτικές των Μνημονίων και την προσπάθειά μας να ανακτήσουμε βαθμιαία ελευθερία κινήσεων και κυριαρχία, έχει ιδιαίτερη σημασία να αναμετρηθούμε με τις μεταρρυθμιστικές και διοικητικές προκλήσεις στις οποίες μπορούμε να απαντήσουμε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, σε κλάδους, δομές και πεδία που δεν υπόκεινται στις πολιτικές των Μνημονίων.
Η καταπολέμηση της διαφθοράς, της αδιαφάνειας, των προνομιακών σχέσεων και “διευκολύνσεων”, της φοροδιαφυγής, της αδράνειας, με λίγα λόγια η μεταμόρφωση της Δημόσιας Διοίκησης σε παραγωγικό και δημοκρατικό υπηρέτη του πολίτη είναι το αυτονόητο πρώτο καθήκον. Είναι το αυτονόητο - και είναι το πιο δύσκολο.
Μέσα από τη μάχη του αυτονόητου όμως, και μόνο, θα αποκατασταθούν η πληγωμένη αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση και θα μπορέσουμε να γίνουμε πειστικοί και εμπνευστικοί, φορείς ενός ριζοσπαστικού πραγματισμού, καταλύτες μιας νέας γενικής διάνοιας, μαζί και μέσα στην κοινωνία, σαρξ εκ της σαρκός της. Οι συμπολίτες μας, και αυτοί που δεν μας ψήφισαν, περιμένουν από εμάς περισσότερα από όσα φανταζόμαστε.
