Οι εργαζόμενοι εκεί αποτελούν τον σάκο του μποξ για όλες τις δυσλειτουργίες του κράτους και κυρίως λόγω της σταδιακής αποχώρησής του σε έναν από τους βασικούς τομείς της ζωής μας, την κοινωνική ασφάλιση. Ο κόσμος ζητά αποτελεσματικότητα και ταχύτητα στα χιλιάδες προβλήματα που αντιμετωπίζει, ο όγκος των συναλλαγών είναι τεράστιος με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι, όσοι έχουν απομείνει λόγω της υποστελέχωσης και των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, να δέχονται συχνά τα πυρά των πολιτών οι οποίοι βλέπουν τη ζωή τους να εξαθλιώνεται σε πολλαπλά επίπεδα.
Χθες στο πλευρό των απεργών εκπαιδευτικών βρέθηκαν και οι εργαζόμενοι του ΙΚΑ οι οποίοι αντιδρούν στο μέτρο της διαθεσιμότητας που αναμένεται να οδηγήσει σε πρώτη φάση 211 άτομα πανελλαδικά στην απόλυση. Να σημειωθεί ότι οι διαθεσιμότητες του ΙΚΑ εντάσσονται στις αποφάσεις που ψηφίστηκαν στο πολυνομοσχέδιο του Αυγούστου για απομάκρυνση 620 άτομων από διοικητικές θέσεις σε δομές που εντάσσονται στο Υπουργείο Εργασίας μεταξύ των οποίων και τα ασφαλιστικά ταμεία -και παρά το γεγονός ότι η τρόικα αρχικά είχε δεχτεί την εξαίρεση του κλάδου από το μέτρο αυτό λόγω της υποστελέχωσής του σε σχέση με τον όγκο συναλλαγών και εργασίας.
Μετά από έναν κύκλο μαζικών γενικών συνελεύσεων σε όλη την Ελλάδα (ίσως και των μαζικότερων στα χρονικά) η ΠΟΣΕ- ΙΚΑ αποφάσισε την προκήρυξη πενθήμερων επαναλαμβανόμενων απεργιακών κινητοποιήσεων που ξεκίνησαν χθες επισημαίνοντας στην ανακοίνωσή της ότι «Οι απολύσεις είναι γεγονός και αφορούν καθένα από εμάς.Υποψήφιοι απολυμένοι είμαστε όλοι ανεξαρτήτως τρόπου πρόσληψης, πτυχίων, προσόντων, κλάδων και παραγωγικότητας.» Οι εργαζόμενοι όλων των υποκαταστημάτων ΙΚΑ Θεσσαλονίκης συμμετείχαν μαζικά στο συλλαλητήριο που πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα ενώ δυναμική ήταν και η απεργιακή περιφρούρηση στα υποκαταστήματα, περιφρούρηση που λειτουργούσε περισσότερο αποτρεπτικά παρά απαγορευτικά. Αίτημα των εργαζομένων δεν είναι μόνο η αποτροπή της διάλυσης τους ως επαγγελματικής κατηγορίας αλλά η αποτροπή της διάλυσης της κοινωνικής ασφάλισης στη χώρας μας.
Το μέτρο της διαθεσιμότητας αφορά αρχικά τους εργαζόμενους υποχρεωτικής εκπαίδευσης (κοινωνικούς λειτουργούς, φύλακες του ΙΚΑ, οδηγούς, υπαλλήλους αρχείων) ενώ πληροφορίες έκαναν λόγο και για κατάργηση της τεχνικής υπηρεσίας (350 εργαζόμενοι πανελλαδικά-35 στην Θεσσαλονίκη) η οποία διαχειρίζεται ολόκληρη την ακίνητη περιουσία του ΙΚΑ και επιμελείται τον μηχανολογικό και υγειονομικό εξοπλισμό του, πληροφορίες που διαψεύστηκαν τουλάχιστον προσωρινά.
Να σημειωθεί ότι την Παρασκευή ο διοικητής του ΙΚΑ ζήτησε τα ονόματα όλων των υπαλλήλων που υπηρετούν στο τμήμα παροχών του ΙΚΑ, κίνηση που σχολιάστηκε ως προσπάθεια εκφοβισμού των εργαζομένων ενόψει της απεργίας αλλά και ως προειδοποίηση για την πιθανή μελλοντική κατάργηση του τμήματος παροχών ή απομάκρυνσης ενός μεγάλου μέρους των υπαλλήλων του μέσω της διαθεσιμότητας.
Δεν είναι τυχαίες εξάλλου οι εξαγγελίες του διοικητή του ΙΚΑ για την ουσιαστική συρρίκνωση του ΙΚΑ σε έναν «Εθνικό Φορέα Συντάξεων», ένα σχέδιο που θα συνίσταται στην πραγματικότητα στον κατακερματισμό των δομών του με στόχο ένα μέρος τους να δοθεί σε ιδιώτες.
Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Φραγγίδη, μέλος Δ.Σ του σωματείου υπαλλήλων του ΙΚΑ Θεσσαλονίκης και Κεντρικής Μακεδονίας η κυβέρνηση στοχεύει να αντικαταστήσει όλα τα ασφαλιστικά ταμεία είσπραξης με το Κέντρο Εισπράξεων Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ) το οποίο θα στελεχωθεί όχι μόνο από μόνιμους υπαλλήλους (κάποιους από τα καταργημένα ασφαλιστικά ταμεία) αλλά και από εργαζόμενους με ατομικές συμβάσεις των 490 ευρώ μέσα από ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ για την «απορρόφηση νέων επιστημόνων» και όλα αυτά στην γενικότερη μείωση του εργασιακού κόστους και την εναρμόνιση όλων των μισθών με τον κατώτερο γενικό.
Πολλαπλές οι επιπτώσεις της υποστελέχωσης του ΙΚΑ
Οι εξελίξεις αυτές έρχονται μετά από ένα σταδιακό αλλά μεθοδευμένο σχέδιο απαξίωσης της κοινωνικής ασφάλισης στην χώρα μας που δεν αφορά φυσικά μόνο τους εργαζομένους στο ΙΚΑ . Η υποστελέχωση του ΙΚΑ ήταν και είναι ένα μόνιμο πρόβλημα αν υπολογίσει κανείς ότι πριν την έναρξη της λεγόμενης κρίσης (2008) στο ΙΚΑ εργάζονταν 8.500 διοικητικοί υπάλληλοι ενώ σήμερα εργάζονται 5.800. Το μέτρο της διαθεσιμότητας και ο κατατεμαχισμός του ΙΚΑ θα πλήξει τις υπηρεσίες που απολαμβάνουν οι πολίτες και θα αλλάξει ριζικά την έννοια της κοινωνικής ασφάλισης στην χώρα μας. Όσον αφορά το πρώτο αν στην απονομή των συντάξεων παρατηρείται σήμερα καθυστέρηση, που λόγω της υποστελέχωσης, ανέρχεται στους 18 μήνες, με τα νέα μέτρα το διάστημα αναμονής θα αυξηθεί στα δύο χρόνια.
Να υπενθυμίσουμε ότι ήδη στις αρχές του 2013 απολύθηκαν οι 450 εργαζόμενοι της προκήρυξης 9κ/2008 του ΑΣΕΠ. Η υπόθεση αυτή αφορούσε σχετική προκήρυξη του ΑΣΕΠ για διορισμό στην ΑΤΕ. Μία μικρή μερίδα των εργαζομένων διορίστηκε στην ΑΤΕ (οι υπόλοιποι κρίθηκαν ανεπιθύμητοι) αλλά λόγω της πώλησης της ΑΤΕ στην Πειραιώς οι εργαζόμενοι απορροφήθηκαν με νομοθετική ρύθμιση από το ΙΚΑ για να στελεχώσουν υπηρεσίες όπως συντάξεις, έλεγχος υπηρεσιών κτλ. Στη συνέχεια το Διοικητικό Εφετείο αποφάσισε πως η πρόσληψη στο ΙΚΑ της 9/Κ με νόμο που ψήφισε η Βουλή δεν ήταν «συνταγματικά ανεκτή» και όλοι οι εργαζόμενοι απολύθηκαν. Όπως τονίζει ο Π. Φραγγίδης «οι απολύσεις αυτές δημιούργησαν ένα επιπλέον κενό στις υπηρεσίες του ΙΚΑ που σε συνδυασμό με την τάση συνταξιοδότησης μπροστά στο φόβο της διαθεσιμότητας αφυδατώνει τις υπηρεσίες από αναγκαίο προσωπικό και εντείνει την δυσλειτουργία τους»
Να σημειωθεί ότι λόγω της έλλειψης προσωπικού οι υπηρεσίες ελέγχου των επιχειρήσεων ασκούν περισσότερο τυπικό παρά ουσιαστικό έλεγχο. Αυτό σημαίνει ότι έλεγχος πλέον γίνεται μόνο στις διαφορές δηλωθέντων –καταβληθέντων εισφορών και όχι στον έλεγχο της ορθότητας του μισθού και των ημερών ασφάλισης. Έτσι, η πάταξη της εισφοροδιαφυγής, όπως εξαγγέλλει ο Ρ. Σπυρόπουλος θα παραμείνει μία ακόμη, ανάμεσα στις άλλες, εξαγγελία ενώ η ανασφάλιστη εργασία θα αυξηθεί λόγω της απουσίας ελέγχων και παρά τη θέσπιση εξοντωτικού προστίμου για την ανασφάλιστη εργασία το οποίο έχει περισσότερο εισπρακτικό χαρακτήρα. Επιπλέον η σταδιακή κατάργηση τμημάτων του ΙΚΑ και η ένταξη κάποιων στον ΕΟΠΥΥ, όπως αυτή των παροχών σε είδος και σε χρήμα (αφορά εγκυμοσύνες, κηδείες αλλά και ορθοπεδικά είδη, γυαλιά όρασης, αναπηρικά αμαξίδια, τεχνητά μέλη κα.) θα μειωθούν σε τραγικό βαθμό. Αποτέλεσμα αυτού θα είναι η κατάργηση της ίδιας της έννοιας της παροχής στην χώρα μας.
Καταργείται η δημόσια κοινωνική ασφάλιση
Η σημαντικότερη επίπτωση των μέτρων αυτών, όμως, είναι ότι το ΙΚΑ χάνει προοδευτικά τον χαρακτήρα του ως φορέα δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Στόχος του τεμαχισμού του ΙΚΑ και της συρρίκνωσής του μέσα από την δημιουργία του Εθνικού Φορέα Σύνταξης είναι να μπει πλαφόν στις συντάξεις στα 360 ευρώ το μήνα (το ποσό θα διαμορφώνεται ανάλογα με τις υπηρεσίες που έχει προσφέρει ο εργαζόμενος) και με την προϋπόθεση ότι τα ρημαγμένα από το ίδιο το κράτος (μέσω PSI κτλ) ασφαλιστικά ταμεία θα έχουν τα χρήματα για να τις απονείμουν.
Επιπλέον καταργείται η ελεγκτική παρέμβαση του κράτους στην σχέση εργαζόμενου με εργοδότη. Το ίδιο το κράτος μέσω της υπηρεσίας του εργόσημου που δημιουργήθηκε πρόσφατα ιδιωτικοποιεί με έναν ιδιόμορφο τρόπο την δημόσια μέχρι σήμερα κοινωνική ασφάλιση. Και αυτό γιατί απεμπολείται ο ρόλος του κράτος ως ελεγκτή της ασφάλισης του εργαζομένου από τον εργοδότη μετατρέποντας τις δύο αντιτιθέμενες τάξεις σε ισότιμους συναλλασσόμενους. Ο εργαζόμενος στο μέλλον μέσα από την προσωπική πλέον και για τον λόγο αυτό αποδυναμωμένη διαπραγμάτευσή του με τον εργοδότη σχετικά με το ύψος της σύμβασης και των εισφορών, θα αναγκάζεται να ασφαλίζει ο ίδιος και προαιρετικά τον εαυτό του. Το αποτέλεσμα αυτής της ιδιόμορφης συνθήκης, ατομικής πλέον ασφάλισης, θα είναι η ουσιαστική κατάργηση της.
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Μ. Εμμανουλίδης στην «Κρίση της νεοφιλελεύθερης κυβερνολογικής-Τακτικές της επιβράνδυνσης»(1) «Δημιουργούνται νησίδες ατομικών ασφαλιστικών επιλογών των εργαζομένων ως παράλληλοι ασφαλιστικοί τρόποι με την υποχρεωτική ασφάλιση από την εργασία, είτε έχοντάς την ως προαπαιτούμενο είτε όχι. Αυτές οι διαφοροποιημένες ασφαλιστικές επιλογές βαρύνουν αποκλειστικά τον εργαζόμενο (ο οποίος μετατρέπεται σε συναλλασσόμενο), ως προϊόντα που θα αγοράσει τώρα για να χρησιμοποιήσει αργότερα. Πρόκειται για ασφαλιστικές πρακτικές που εισάγουν την ατομική ευθύνη στην κοινωνική ασφάλιση, καθώς απαιτούν από το άτομο την ευθύνη της ατομικής επιλογής ως εκδίπλωση της προνοητικότητάς του, και δεν αποτελούν συνέπειες δικαιωμάτων που συνδέονται με την εργασία και τους κινδύνους της, με τις κρατικές ρυθμίσεις επί της κεφαλαιακής σχέσης.»
Περί διπλών συντάξεων
Η μεθοδευμένη απαξίωση του ΙΚΑ έχει συν τοις άλλοις και μία άλλη παράμετρο η οποία έχει να κάνει με τον στοχευμένο χαρακτηρισμό του ελληνικού λαού και κυρίως των εργαζόμενων ως «τεμπέληδων», «μπαταχτσήδων» που «αποκρύπτουν στοιχεία και παίρνουν διπλές συντάξεις», συκοφάντηση που στόχο έχει την δημιουργία συλλογικού ενοχικού συναισθήματος μπροστά στην επιβολή ολοένα και περισσότερων μέτρων λιτότητας. Τα δημοσιεύματα δίνουν και παίρνουν κατά καιρούς χωρίς όμως να αποκαλύπτεται η πραγματική διάσταση του προβλήματος.
Το ζήτημα των διπλών συντάξεων οφείλεται περισσότερο σε καλόπιστο λάθος των υπηρεσιών και όχι σε δολιότητα εκ μέρους του πολίτη.Και αυτό γιατί μέχρι τον σταδιακό εκσυγχρονισμό του συστήματος πληρωμών συντάξεων και την δυνατότητα να ενημερώνεται αυτόματα το σύστημα για τη διακοπή συντάξεων λόγω θανάτου, η ενημέρωση των αρχείων ήταν ελλιπής. Αυτό οφειλόταν κυρίως στην παλαιότερη γραφειοκρατική διαδικασία και του μεγάλου όγκου συναλλαγής με αποτέλεσμα σε περιπτώσεις διπλοσυνταξιούχων η ενημέρωση των Ασφαλιστικών Ταμείων να είναι μερική. Έτσι μετά την απογραφή των συνταξιούχων του 2011 προέκυψαν πολλές περιπτώσεις διπλοσυνταξιούχων των οποίων είχε διακοπεί μόνο η μία σύνταξη και τα χρήματα ήταν διαθέσιμα στην Τράπεζα. Η κακή λειτουργία του κράτους, που σε έναν βαθμό οφείλεται και στην υποστελέχωση των υπηρεσιών, έγινε εργαλείο του συστήματος για την συνολική συκοφάντηση της ελληνικής κοινωνίας, μεγάλο κομμάτι της οποίας θα μείνει χωρίς καμία κοινωνική ασφάλιση στο μέλλον που ετοιμάζουν.
Αναδημοσίευση από alterthess.gr - Σταυρούλα Πουλημένη
