to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Ένα κουτί Plavix, δυο κιλά μακαρόνια και αρκετή δημοκρατία

Υπάρχει η δυνατότητα να ασχολείται κανείς, με το ίδιο πάθος, με την ανακάλυψη και στη συγκέντρωση ειδών πρώτης ανάγκης –μακαρόνια, ρύζι, φακές, γάλα, φάρμακα– και ταυτόχρονα, με την ίδια ένταση, να τον απασχολούν ζητήματα ηθικής και δημοκρατίας;


Υπάρχει η δυνατότητα να μην σε καταπιεί η ανάγκη, που καθημερινά δείχνει τα δόντια της; Υπάρχει η δυνατότητα, ο χρόνος και η διάθεση για τον συνεχή αναστοχασμό του ρόλου του αλληλέγγυου;

Ο κόσμος της αλληλεγγύης απαντά θετικά, διατηρώντας πάντα επίκαιρη και ζώσα την αγωνία του να διατυπώσει τις πρέπουσες απαντήσεις. Στην πρώτη πανελλαδική συνάντηση δομών αλληλεγγύης (9-10 Μαϊου), ένα από τα εργαστήρια ήταν αφιερωμένο στην αμοιβαιότητα. Μια λέξη που εισήχθη πρόσφατα στο λεξιλόγιο του κινήματος αλληλεγγύης, αντικαθιστώντας τους προηγούμενους όρους, όπως «ενεργοποίηση», «κινητοποίηση», «συμμετοχή». Στο εργαστήριο αυτό συζητήσαμε εκ βαθέων και με ωριμότητα, εκκινώντας κατ’ αρχήν από τη διαπίστωση ότι δεν κινούμαστε στη βάση μιας βεβαιότητας: αυτό είναι που μας οδηγεί σε συνεχή αποτίμηση, αναστοχασμό και επανεξέταση όσων κάνουμε.

Ασχοληθήκαμε με ένα θέμα που μας βασανίζει από την αρχή: πώς θα καταφέρουμε να μετακινήσουμε από τον ατομισμό και την επακόλουθη παραίτηση ή/και αδιαφορία εκείνους τους συμπολίτες μας που μας προσεγγίζουν από ανάγκη; Ηδη η τελευταία πρόταση θέτει δύο ζητήματα για συζήτηση. Επιδιώκουμε κατ’ αρχήν να γίνουμε περισσότεροι στη βάση ενός πολιτικού προτάγματος (ατομικότητα vs συλλογικότητα). Όμως αυτή η συσπείρωση, όπως και η πολιτικο-κοινωνική μετακίνηση, δεν βασίζεται στην ελεύθερη βούληση των ανθρώπων να προσεγγίσουν ή να ενστερνιστούν μια αντίληψη: βασίζεται στην ανάγκη. Δεν υποστηρίζουμε εδώ ότι επιβάλλουμε τη θέλησή μας. Όμως, ήδη από την εκκίνηση αυτή της σχέσης, υπάρχει ανισοτιμία.

Επιπλέον, όντας στη συντριπτική μας πλειοψηφία πολιτικά υποκείμενα, εμπλακήκαμε στο κίνημα αλληλεγγύης για να δράσουμε στο πεδίο της ανθρωπιστικής κρίσης. Υιοθετήσαμε και εξαπλώσαμε  ένα μοντέλο εν πολλοίς υβριδικό, αυτό των δομών, με πολλά νέα και εξαιρετικά ενδιαφέροντα στοιχεία. Όμως, ακριβώς επειδή είμαστε πολιτικά υποκείμενα, με ιστορικότητες, το υβριδικό μας μοντέλο εμπεριέχει και παλιότερα στοιχεία. Ως αριστεροί πολίτες είμαστε, όσο κι αν δεν το θέλουμε, εμποτισμένοι με αρκετή δόση μεσσιανισμού. Θέλουμε να σώσουμε τον κόσμο! Και καλά κάνουμε, ίσως. Όμως κι αυτό από μόνο του δημιουργεί απόσταση μεταξύ αυτών που γνωρίζουν πού θέλουν να πάνε και αυτών που πρέπει να μάθουν να περπατάνε σε αυτό το μονοπάτι. Ποιος είναι ο σωστότερος δρόμος; Τι δόση πατερναλισμού/ματερναλισμού πρέπει να περιέχει μια τέτοια δουλειά; Η κάθε δομή απαντά με το δικό της τρόπο μέχρι σήμερα. Μήπως όμως ακριβώς ο πατερναλισμός είναι ένα από τα κομβικά σημεία στη συζήτησή μας;

Μήπως πρέπει να στραφούμε σε ακόμα πιο συμμετοχικές διαδικασίες, αντί να μοιράζουμε τις υπαρκτές δουλειές σε ένα σχεδιασμό που δεν είναι απόφαση όλων; Το να καθαρίσουμε ή να βάψουμε ένα δημόσιο χώρο, είναι μια καλή πρακτική. Ποιος πήρε όμως την απόφαση; Την πήραμε όλοι μαζί; Ή κάποιοι, και στη συνέχεια παροτρύνθηκαν οι υπόλοιποι να συμμετέχουν; Πόσο κτήμα όλων είναι μια δράση; Πόσο ακουμπάει στις ίδιες τους τις ανάγκες, τα όνειρα, τις επιθυμίες;

Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ειδικά σε στιγμές κρίσης και ανάγκης, όπως αυτές που ζούμε, είναι απαραίτητο να δρας. Δεν υπάρχει χρόνος. Πρέπει να βρεις τρόφιμα, φάρμακα, ρούχα, δασκάλους και γιατρούς. Είναι ανάγκη να τα βρεις προκειμένου να επιβιώσουν όσοι προστρέχουν για βοήθεια σε εσένα. Δεν έχεις την πολυτέλεια να περιμένεις τα πράγματα να ωριμάσουν.

Πιστεύουμε, όμως, ότι πρέπει να βρούμε εκείνους τους τρόπους που θα δίνουν χώρο και στην ωρίμανση. Να δοκιμάζουμε με υπομονή και επιμονή, χωρίς το άγχος μιας πιθανής αποτυχίας. Συνειδητοποιούμε σιγά σιγά ότι δεν είμαστε οι σωτήρες του κόσμου, αλλά μέλη του. Επιχειρούμε να μειώσουμε την εγγενή αγωνία μας που τελικά μας οδηγεί να δρούμε περισσότερο καθοδηγητικά. Ο κόσμος πρέπει να θέλει να σωθεί για να αποφασίσει να δράσει. Κι αυτό θέλει το χρόνο αλλά και το χώρο του. Χρειάζεται όμως να μάθουμε και να ακούμε περισσότερο, δημιουργώντας το χώρο και τις συνθήκες για να ειπωθούν τα λόγια. Γνωρίζουμε όλοι/όλες καλά από πρώτο χέρι πόσο δύσκολο τοπίο είναι η συλλογικότητα. Ειδικά αυτή που δεν έχει τυπικές μορφές διοίκησης και άρθρωσης. Και πόσο δύσκολο είναι στον καθένα να βρει το χώρο και το ρόλο του μέσα σ’ αυτές. Αλλωστε η συλλογικότητα είναι η πιο απαιτητική και δύσκολη εφεύρεση του ανθρώπινου νου.

Άρρητα μετακινηθήκαμε στον όρο αμοιβαιότητα. Και έχει μεγάλη σημασία αυτό. Γιατί αυτός ο όρος δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ των εθελοντών και των «οικογενειών». Αντικατοπτρίζει το «δίνω και παίρνω» μεταξύ όλων. Πιθανά να δείχνει και μια μετακίνηση των εθελοντών εξαιτίας της κούρασης. Πιθανά να σημαίνει το μετασχηματισμό προς κάτι που μένει να ανακαλύψουμε. Και όπως χαρακτηριστικά είπε ένας συναγωνιστής: «Θα έχουμε νικήσει όταν οι οικογένειες θα διεκδικήσουν τον πολιτικό τους ρόλο στις δομές. Όταν θα έχουμε φτάσει στο σημείο να συμμετέχουν οι ίδιες μαζικά σε μια συνάντηση, όπως αυτό το διήμερο».

H Μυρτώ Μπολώτα συμμετέχει στο «αλληλεγγύη για όλους»

 

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)