Το Ιράν ανακοίνωσε σήμερα ότι υπαναχωρεί περαιτέρω από τις δεσμεύσεις του στο πλαίσιο της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 με τις μεγάλες δυνάμεις, αυξάνοντας το επίπεδο εμπλουτισμού ουρανίου πέρα από τα συμφωνηθέντα επίπεδα.
Η ανακοίνωση σηματοδοτεί μια αυξανόμενη πρόκληση στις κλιμακούμενες πιέσεις από τις κυρώσεις των ΗΠΑ.
Σε συνέντευξη Τύπου, υψηλόβαθμοι Ιρανοί αξιωματούχου δήλωσαν ότι η Τεχεράνη θα συνεχίσει να υπαναχωρεί από τις δεσμεύσεις της κάθε 60 ημέρες, εκτός και οι χώρες που υπέγραψαν τη συμφωνία σπεύσουν να την προστατεύσουν από τις αμερικανικές κυρώσεις, αν και άφησαν ανοικτή την πόρτα στη διπλωματία.
Πριν τη σύναψη της συμφωνίας, το Ιράν παρήγαγε ουράνιο εμπλουτισμένο κατά 20% που χρειαζόταν για να τροφοδοτεί τον αντιδραστήρα του στην Τεχεράνη και το επίπεδο εμπλουτισμού για τη μονάδα πυρηνικής ενέργειας στο Μπουσέρ, στο νότιο τμήμα της χώρας, ήταν 5%.
«Σε μερικές ώρες», το Ιράν θα ξεκινήσει και πάλι τον εμπλουτισμό ουρανίου σε επίπεδα άνω του 3,67%, δήλωσε στον Τύπο, ο Μπεχρούζ Καμαλβαντί, εκπρόσωπος του Ιρανικού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας.
«Θα εμπλουτίσουμε το ουράνιο βάσει των αναγκών μας…αυτή τη στιγμή δεν χρειάζεται να εμπλουτίσουμε ουράνιο που απαιτείται για τον αντιδραστήρα στην Τεχεράνη», δήλωσε ο Καμαλβαντί.«Θα εμπλουτίσουμε το ουράνιο στο επίπεδο που απαιτείται για τον αντιδραστήρα στο Μπουσέρ».
Οι επιθεωρητές του ΟΗΕ θα επιβεβαιώσουν την εξέλιξη
Οι επιθεωρητές του ΟΗΕ για τα πυρηνικά που βρίσκονται στο Ιράν θα κάνουν την αναφορά τους όταν θα έχουν επιβεβαιώσει ότι η Τεχεράνη έχει εμπλουτίσει ουράνιο σε επίπεδα άνω του 3,67%, αυξάνοντας δηλαδή το επίπεδο εμπλουτισμού ουρανίου σε σχέση με την πυρηνική συμφωνία του 2015 με τις πυρηνικές δυνάμεις, ανακοίνωσε σήμερα η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) των Ηνωμένων Εθνών.
"Είμαστε ενήμεροι για την ανακοίνωση του Ιράν που συνδέεται με το επίπεδο εμπλουτισμού του ουρανίου", δήλωσε ένας εκπρόσωπος της ΙΑΕΑ. "Οι επιθεωρητές της ΙΑΕΑ στο Ιράν θα κάνουν αναφορά στην έδρα μας μόλις θα έχουν επιβεβαιώσει την ανακοινωθείσα εξέλιξη".
Η Τεχεράνη απειλεί να υπαναχωρήσει και από άλλες δεσμεύσεις "εντός 60 ημερών"
Η Τεχεράνη απείλησε να αποδεσμευθεί και από άλλες υποχρεώσεις σε ό,τι αφορά το πυρηνικό της πρόγραμμα εντός «60 ημερών», εκτός κι αν βρεθεί μια «λύση» με τους εταίρους στην συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν που να ικανοποιεί τα αιτήματά της.
«Ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να βρούμε μια λύση, διαφορετικά, μέσα σε 60 ημέρες, θα ξεκινήσουμε το τρίτο στάδιο» του σχεδίου για περιορισμό των δεσμεύσεων που ανέλαβε το Ιράν στο πλαίσιο της συμφωνίας που επιτεύχθηκε στη Βιέννη το 2015, δήλωσε στον Τύπο ο υφυπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αρακτσί.
Υπενθυμίζοντας ότι η χώρα του τάσσεται υπέρ της διατήρησης της συμφωνίας, ο Αρακτσί δήλωσε ότι τα μέτρα που ελήφθησαν από τον Μάιο από το Ιράν σε ό,τι αφορά την υπαναχώρηση από ορισμένες δεσμεύσεις είναι αναστρέψιμα ανά πάσα στιγμή εάν το Ιράν δει να ικανοποιούνται τα αιτήματά του. Αυτά αφορούν βασικά την δυνατότητα το Ιράν να συνεχίσει να πουλά το πετρέλαιό του και συναλλάσσεται με το εξωτερικό, παρακάμπτοντας τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν εκ νέου σε βάρος της Τεχεράνης από την Ουάσινγκτον ύστερα από την απόφαση που έλαβε ο Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει μονομερώς τις ΗΠΑ από τη συμφωνία της Βιένης, τον Μάιο του 2018.
Ο Αρακτσί δεν διευκρίνισε από ποιες δεσμεύσεις θα μπορούσε να υπαναχωρήσει η χώρα του από τον Σεπτέμβριο. Αυτό θα ανακοινωθεί την «κατάλληλη» στιγμή, δήλωσε.
Οι διεθνείς αντιδράσεις
Το Ιράν παραβίασε τους όρους της συμφωνίας για τα πυρηνικά του 2015 και πρέπει να σταματήσει άμεσα και να αποσύρει τις δραστηριότητές του, δήλωσε σήμερα ένας εκπρόσωπος του Φόρεϊν Όφις, ενώ και η Γερμανία κάλεσε την Τεχεράνη να σταματήσει να λαμβάνει μέτρα που υπονομεύουν την συμφωνία για τα πυρηνικά.
"Το Ιράν παραβίασε τους όρους της JCPoA (της συμφωνίας που είναι γνωστή ως κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο)", δήλωσε ο εκπρόσωπος του Φόρεϊν Όφις. "Την ώρα που το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει απόλυτα προσηλωμένο στη συμφωνία το Ιράν θα πρέπει να σταματήσει άμεσα όλες τις δραστηριότητες που δεν είναι συμβατές με τις υποχρεώσεις του. Συντονιζόμαστε με άλλους συμμετέχοντες στην JCPoA σχετικά με τα επόμενα βήματα με βάση τους όρους της συμφωνίας, περιλαμβανομένης μιας Κοινής Επιτροπής".
"Ανησυχούμε υπερβολικά για την ανακοίνωση του Ιράν ότι ξεκίνησε τον εμπλουτισμό ουρανίου πάνω από το όριο του 3,67%", ανακοίνωσε από την πλευρά του ένας εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι η Γερμανία βρίσκεται σε επαφή με άλλους ευρωπαίους συμμετέχοντες στη συμφωνία --τη Γαλλία και τη Βρετανία--για να αποφασίσουν για τα επόμενα βήματα.
Η γαλλική κυβέρνηση πάντως, ανακοίνωσε νωρίτερα ότι δεν θα ενεργοποιήσει επί του παρόντος τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών ο οποίος αναφέρεται στην παράγραφο 36 της συμφωνίας και ο οποίος επιτρέπει σε ένα από τα δύο μέρη να σταματήσει να συμμορφώνεται με τους όρους της συμφωνίας εάν η άλλη πλευρά επίσης δεν συμμορφώνεται.
Αντίθετα, πρόσθεσε, θα δώσει χρονικό περιθώριο μιας εβδομάδας σε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές να ξεκινήσουν και πάλι τον διάλογο.
"Προς το παρόν αυτό δεν είναι επιλογή", είπε σήμερα μια πηγή από την γαλλική προεδρία. Ο μηχανισμός επίλυσης διαφορών μπορεί τελικά να οδηγήσει στην επαναφορά των κυρώσεων του ΟΗΕ εις βάρος του Ιράν.
Ο γάλλος πρόεδρος καταδίκασε σήμερα την ανακοίνωση του Ιράν χαρακτηρίζοντάς την "παραβίαση" της συμφωνίας για τα πυρηνικά που συνήφθη ανάμεσα στο Ιράν και στις διεθνείς δυνάμεις το 2015. Ο Μακρόν είπε στον ιρανό ομόλογό του Χασάν Ροχανί ότι θα επιχειρήσει να κάνει όλες τις πλευρές να ξεκινήσουν και πάλι τον διάλογο ως τις 15 Ιουλίου, σύμφωνα με ανακοίνωση που δόθηκε αργά χθες το βράδυ στη δημοσιότητα.
Η ανακοίνωση πάντως δεν αναφέρει τι θα συμβεί αν ο διάλογος δεν ξεκινήσει. Η γαλλική προεδρία δεν έχει γνωστοποιήσει αν η προσέγγισή της έχει γίνει σε συνεργασία με άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
O ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε σήμερα εξαιρετικά επικίνδυνη κίνηση την απόφαση του Ιράν να ξεκινήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου σε επίπεδα άνω του 3,67% και κάλεσε εκ νέου την Ευρώπη να επιβάλει κυρώσεις εις βάρος της Τεχεράνης.
Από την πλευρά του ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν καταδίκασε και εκείνος την απόφαση της Τεχεράνης κάνοντας λόγο για "παραβίαση" της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 με τις μεγάλες δυνάμεις, όπως είπε στο Reuters ένας εκπρόσωπος της προεδρίας.
Ο Μακρόν υπενθύμισε την προθεσμία της 15ης Ιουλίου για την επανέναρξη του διαλόγου ανάμεσα στις δύο πλευρές, σύμφωνα με τον αξιωματούχο, χωρίς να αναφερθεί στο τι θα συμβεί μετά την ημερομηνία αυτήν.
"Πρόκειται για ένα πολύ, πολύ επικίνδυνο βήμα", δήλωσε ο Νετανιάχου μιλώντας στο υπουργικό του συμβούλιο. "Το Ιράν παραβίασε την επίσημη δέσμευσή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να μην εμπλουτίσει ουράνιο πέραν ενός συγκεκριμένου επιπέδου. Καλώ τους φίλους μου, τους επικεφαλής της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Γερμανίας-υπογράψατε αυτή τη συμφωνία και είπατε ότι μόλις προβούν σε αυτό το βήμα θα επιβληθούν βαριές κυρώσεις--αυτό ήταν το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Πού είστε;", σχολίασε ο Νετανιάχου.
"Ο εμπλουτισμός ουρανίου γίνεται για έναν λόγο μόνο, για την κατασκευή ατομικής βόμβας", είπε ο ισραηλινός πρωθυπουργός, σφοδρός πολέμιος της συμφωνίας του 2015.
Η ΕΕ είναι "εξαιρετικά ανήσυχη" για την απόφαση της Τεχεράνης να αυξήσει το επίπεδο εμπλουτισμού ουρανίου πάνω από το 3,67% που προβλέπει η συμφωνία για τα πυρηνικά του 2015. "Ανησυχούμε υπερβολικά για την ανακοίνωση του Ιράν", δήλωσε σήμερα μια εκπρόσωπος της 'Υπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Φεντερίκα Μογκερίνι.
"Είχαμε ζητήσει από το Ιράν να μη λάβει επιπλέον μέτρα που υπονομεύουν την πυρηνική συμφωνία", δήλωσε η εκπρόσωπος Μάγια Κοτσίτζαντσιτς. "Βρισκόμαστε σε επικοινωνία με τους άλλους συμμετέχοντες στην JCPoA (την πυρηνική συμφωνία), περιλαμβανομένης μιας Κοινής Επιτροπής", πρόσθεσε η ίδια αναφερόμενη στο Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο (JCPOA), την συμφωνία που υπέγραψε το Ιράν με τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ συν την Γερμανία και την ΕΕ.
Οι ΗΠΑ προειδοποιούν για «περιορισμένο χτύπημα» μετά την κατάρριψη του drone
Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ απέστειλαν μήνυμα στο Ιράν προειδοποιώντας για περιορισμένο χτύπημα σε βάρος της χώρας μετά την κατάρριψη αμερικανικού μη επανδρωμένου στρατιωτικού αεροσκάφους (drone) στον Κόλπο, δήλωσε ο επικεφαλής της υπηρεσίας πολιτικής άμυνας του Ιράν Γκολαμρεζά Τζαλαλί, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Fars.
«Μετά την κατάρριψη του drone, οι ΗΠΑ μας είπαν μέσω διπλωματικών μεσολαβητών ότι ήθελαν να πραγματοποιήσουν μια περιορισμένη επιχείρηση», δήλωσε ο Τζαλαλί, που είναι επίσης υψηλόβαθμος διοικητής στους Φρουρούς της Επανάστασης. «Αλλά η απάντηση του Ιράν ήταν ότι θεωρούμε κάθε επιχείρηση έναρξη πόλεμου».
Μία ημέρα αφού καταρρίφθηκε το drone στον Κόλπο, Ιρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στο Reuters στις 21 Ιουνίου ότι η Τεχεράνη έλαβε μήνυμα από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ μέσω του Ομάν, που προειδοποιούσε ότι επίκειται αμερικανική επίθεση στο Ιράν.
