Φεμινιστικές Προσεγγίσεις
Μέσα στην δίνη των γεγονότων που μας βρήκαν εδώ και μία δεκαετία, ήρθε σαν «κερασάκι στην τούρτα» ένα τόσο δα μικρόβιο να μάς ανατρέψει την καθημερινότητά με ό,τι αυτή περιλαμβάνει.
Αυτό όμως που χαρακτηρίζει τις ημέρες μας είναι η καταδίκη με ομόφωνη απόφαση του δικαστηρίου της φασιστικής εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή. Που η ιστορία των ηγετικών της στελεχών και των συγγενών τους, πηγαίνει πίσω στον χρόνο και μας οδηγεί στους φασίστες συνεργάτες των Γερμανών και το μίσος τους για τους αγωνιστές/στριες της Αντίστασης. Κι αυτό το μίσος οδήγησε μετά τον εμφύλιο χιλιάδες ανθρώπους που έλαβαν μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα, στον θάνατο και στα βασανιστήρια στα κολαστήρια της εξορίας στα ξερονήσια.
Και δεν σταμάτησαν μέχρι σήμερα να επιτελούν το «θεάρεστο» έργο τους... ως εγκληματίες προσφέροντας τις υπηρεσίες τους στην ακροδεξιά πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση της ΝΔ σε βάρος της ελληνικής κοινωνίας.
Ωστόσο μέσα σε αυτό τον ορυμαγδό έπεσε στα χέρια μου ένα βιβλίο διαμαντάκι που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό με το τον τίτλο: «Εμείς θα ζήσουμε», που η συγγραφέας Αντωνία Ζευγόλη - Νταουντάκη ξεφλουδίζει με σεβασμό και συγκίνηση την προσωπική ιστορία όλης της οικογένειας της αγωνίστριας Ντόρας Παραθυρά. Αγωνίστηκε κατά του φασισμού εκείνη την εποχή και μετέπειτα για την Ειρήνη και τη Δημοκρατία στον πολύπαθο τόπο μας. Πλήρωσε με βαρύ φόρο αίματος και εξορίας στην Μακρόνησο και σημάδεψαν την ιστορία της Αντίστασης στην Χαλκιδική.
Η Ντόρα είναι η τελευταία εν ζωή από τα μέλη της οικογένειάς της. Μια ηρωική οικογένεια - όπως και άλλες - που έδωσε ζωές στην υπόθεση της Αριστεράς με πάθος και περηφάνεια.
«Η αρχαία τραγωδία και η νεότερη ιστορία της Ελλάδας ξετυλίγεται μπροστά μας γυμνή, σκληρή, αδυσώπητη και με όλη την τραγικότητά της. Κάθε μέλος αυτής της πολυμελούς οικογένειας είχε και μία αυτόνομη ιστορία που εμπλεκόταν και διαπλεκόταν με τις ιστορίες των άλλων, αλλά κυρίως με την ίδια την Ιστορία.
Η Ντόρα Παραθυρά λέει: «Εγώ δεν είμαι ιστορικός για να γράψω την ζωή μας με μολύβι. Ό,τι έζησα το έζησα με το σώμα, με την καρδιά και την ψυχή. Έτσι τα ξέρω κι έτσι τα λέω. Για ό,τι δεν έζησα εγώ ας μιλήσει η Ιστορία”
Κι έπιασε η Ιστορία μολύβι και χαρτί και ζωγράφισε τις πιο φοβερές στιγμές της για τις αγωνίστριες αδελφές και αδελφούς αλλά και για τους γενναίους γονείς της.
Ξεκινώντας από το «μακελειό της Βάλτας» τον Φλεβάρη του 1944, πηγαίνοντας πίσω στην επανάσταση του 1821 στην Χαλκιδική, περνώντας από τους Βαλκανικούς πολέμους στην περιοχή της Μακεδονίας, μπαίνοντας ανάμεσα σε βενιζελικούς και Κωνσταντινικούς στον εθνικό διχασμό.
Ξεσκεπάζει την παράδοση του Ρούπελ και την ομηρία του 4ου Σώματος Στρατού στον Γκέρλιτς στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, παίρνοντας η οικογένεια μία μικρή ανάσα στην απελευθέρωση από τη γερμανική κατοχή του ’41-’44…
Κι αμέσως μετά ξεσκίζοντας τις σάρκες στον εμφύλιο πόλεμο, βογκώντας στα ξερονήσια, κραυγάζοντας την κάθε αυγή μαζί με τον ανθό της ελληνικής νεολαίας στο εκτελεστικό απόσπασμα, για να καταλήξει στην Απριλιανή χούντα και στο σήμερα φωνάζοντας πως «το σήμερα είναι γέννημα του χθες και το αύριο εγγόνι του».
Στα θυελλώδη αυτά χρόνια της Κατοχής, η μεγαλύτερη αδελφή κι αδελφός εντάσσονται στην ΕΠΟΝ και μέσα από τις γραμμές της, αγωνίζονται ενάντια στον κατακτητή, ακολουθούν μέχρι και τα μικρότερα κορίτσια κι αγόρια.
Ήταν νεολαία γεμάτη όνειρα και πάθος για την ελευθερία του τόπου τους, χωρίς να περιμένουν καμιά ανταμοιβή...
Ο Μιλτιάδης Παραθυράς, ο πρώτος γιός, εκτελέστηκε το 1944 από τους Γερμανούς στο μακελειό της Βάλτας.
Κι ο Ρήγας Παραθυράς, ο δεύτερος αδελφός; από τους τελευταίους αντάρτες κι αυτός, συνεχίζει τον αγώνα μέχρι την σύλληψή του. Εκτελείται στις 5 Μάρτη του 1951, μετά τη λήξη του Εμφυλίου μαζί με το Ν. Νικηφορίδη και άλλους πέντε θανατοποινίτες.
Ο πατέρας Αρίσταρχος κι ο μικρότερος γιος, ο Χρήστος, στην Μακρόνησο...
Η Τασούλα η μεγάλη βρέθηκε στα στρατόπεδα της Γερμανίας, η Κατίνα και η Ντόρα στην Μακρόνησο για ¨αναμόρφωση”
«…Εγώ τι να πω για τη Μακρόνησο - αφηγείται η Ντόρα - όταν έχουν μιλήσει άλλοι κι άλλες αγωνίστριες ή έχουν μιλήσει γι' αυτήν ιστορικοί, ποιητές και λογοτέχνες, Ελληνες και ξένοι με την πένα τους;
Θα μου πεις, τα έζησα. Και ποια είμαι εγώ που θα μιλήσω για την Μακρόνησο, όταν υπήρξαν άλλοι που μάτωσαν σε αυτό το κολασμένο νησί πολύ περισσότερο από εμένα;
Όταν υπάρχουν άνθρωποι που έχασαν την ψυχική , σωματική ακεραιότητα, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ή αφήσαν τα κόκκαλά τους στις γυμνές χαράδρες και στ' αφρισμένα κύματα που χτυπάνε τα βράχια αυτού του ξερονησιού.
Αφού κατάφερα να βγω από εκεί μέσα ακέραιη σωματικά και με το μυαλό στη θέση του, θα σκύψω το κεφάλι με σεβασμό σε αυτούς που δεν τα κατάφεραν και βγήκαν ανεπανόρθωτα τραυματισμένοι/νες. Να μιλήσουν για τα βασανιστήρια, το ξύλο, το κουβάλημα της πέτρας στον ήλιο, τις γάτες μαζί με τους ανθρώπους μέσα σε τσουβάλια, τους ψυχολογικούς εκβιασμούς για μία υπογραφή που θα αποκήρυσσε μαζί με τις ιδέες μας, τους γονείς, τ' αδέλφια ή τα παιδιά σου, τις εικονικές εκτελέσεις και ό,τι άλλο θεμελίωσε η νεοελληνική κοινωνική πραγματικότητα μετά τον πόλεμο».
«Οι σκηνές των τρελών γυναικών»
- «Στο Μακρονήσι δεν υπήρχε ένα ενιαίο στρατόπεδο.
Υπήρχαν το Α΄, το Β΄ και το Γ τάγμα. Την Τασούλα κι εμένα μας πήγαν στο Α' Τάγμα Γυναικών, ένα παράρτημα που το 1950 το ονόμασαν ΕΣΑΓ (Ειδικό Σχολείο Αναμόρφωσης Γυναικών).
Ήμασταν πάρα πολλές γυναίκες αντάρτισσες όλων των ηλικιών στις σκηνές. Όμως υπήρχαν οι σκηνές των τρελών γυναικών. Ήταν αυτές που είχαν τρελαθεί από τα βασανιστήρια και το ξύλο. Πιο εκεί η σκηνή των φυματικών γυναικών από τις κακουχίες και την πείνα που είχαμε περάσει και περνούσαμε εκεί.
Ήμασταν όμως γυναίκες από όλο το φάσμα της κοινωνίας με τις ιδέες μας για την ανθρωπότητα και για να ζήσουμε σε ένα κόσμο ειρηνικό και δίκαιο. Ε, αυτές ήθελαν να ξεριζώσουν από τα μυαλά μας και έτσι δια της βίας θα μας αναμόρφωναν. Δεν τα κατάφεραν...»
- «Ποιος/α ξέρει τι θα γράφει η ιστορία του μελλοντος, γιατί η ιστορία έχει τους δικούς της ρυθμούς που δεν συμβαδίζουν με τους δικούς μας. Έχει ανατροπές και πισωγυρίσματα, έχει ανατροπές των ανατροπών, έχει και άλματα έχει και μπουσουλίσματα... Το τέλος της ιστορίας δεν υπάρχει παρά μόνο, ίσως, μαζί με το τέλος της ανθρωπότητας. Εμείς όμως θα ζήσουμε σε πείσμα των καιρών».
Έτσι διηγείται η Ντόρα Παραθυρά την ζωή της και της οικογένειας της στο βιβλίο της συγγραφέως Αντωνίας Ζεβόλη -Νταουντάκη.
* Η Δέσποινα Σαγγανά είναι Mcs Πολιτική Επιστήμων - Πηγή αποσπασμάτων: Βιβλίο Αντωνίας Ζεβόλη-Νταουντάκη
