Ενώ η «προληπτική" προσφυγή των τραπεζών στον ELA γίνεται θέμα έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης και από πολλές πλευρές ερμηνεύεται ως «στημένο παιχνίδι» τραπεζιτών-κυβέρνησης με εκλογικούς στόχους, έντονη δυσφορία εκφράζεται από πλευράς Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και από παράγοντες της Κομισιόν, που βλέπουν τον κίνδυνο να ανακύψει ένα νέο δισεπίλυτο πρόβλημα με την Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι και οι επιτελείς του «πνέουν μένεα» κατά του Διοικητή της ΤτΕ Γ. Στουρνάρα, θεωρώντας εσφαλμένους έως επικίνδυνους τους χειρισμούς του.
Εκτιμούν ότι οι πρόσφατες κινδυνολογικές «κορώνες» του περί ρευστότητας, η προσφυγή των δύο τραπεζών - και εν συνεχεία της ΤτΕ - στον ELA και ο τρόπος παρουσίασης του θέματος στα ελληνικά media, οδηγούν σε μία «αυτοεκπληρούμενη προφητεία»: Τείνουν δηλαδή να προκαλέσουν το πρόβλημα που υποτίθεται ότι προσπαθούν να προλάβουν.
Τα στοιχεία για την κίνηση χρήματος στις ελληνικές τράπεζες επιβεβαιώνουν την εκτίμηση της ΕΚΤ, καθώς οι εκροές καταθέσεων έχουν επιταχυνθεί τις τελευταίες μέρες και διογκώθηκαν αφ' ότου έγινε γνωστό ότι οι τράπεζες προσφεύγουν στον ELA.
Οι επιτελείς της ΕΚΤ καταλογίζουν στην ΤτΕ και στον Γ. Στουρνάρα ότι δεν παρενέβησαν έγκαιρα και αποτελεσματικά για να αποτρέψουν τη δημιουργία κλίματος αβεβαιότητας και ανασφάλειας, παρουσιάζοντας το θέμα στις σωστές του διαστάσεις. Ενδεικτικά αναφέρουν ότι η ΤτΕ άφησε να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι οι ελληνικές τράπεζες «πνίγονται» από έλλειψη ρευστότητας και γι' αυτό προσφεύγουν στον «ακριβό" δανεισμό του ELA.
Όπως επισημαίνουν τραπεζικοί παράγοντες, το 1,5% που είναι το επιτόκιο του ELA, δεν αποτελεί «ακριβό δανεισμό», καθώς είναι αρκετά χαμηλότερο από το μέσο κόστος καταθέσεων, που διαμορφώνεται σε 2,3%. Θα ήταν βέβαια προτιμότερο να δανείζονται οι τράπεζες από την ΕΚΤ με 0,25%, αλλά και το 1,5% για βραχυχρόνιο δανεισμό δεν αποτελεί «καταστροφή», ούτε συνεπάγεται τεράστια επιβάρυνση στα οικονομικά αποτελέσματα των τραπεζών.
Τα έντοκα γραμμάτια και οι ανάγκες του Δημοσίου
Το πρόβλημα ρευστότητας των τραπεζών συναρτάται κυρίως με τις δανειακές ανάγκες του Δημοσίου, οι οποίες πρέπει να καλυφθούν με εκδόσεις εντόκων γραμματίων. Εντοκα 2,4 δισ. ευρώ λήγουν το πρώτο δεκαπενθήμερο Φεβρουαρίου και άλλα 4,6 δισ. ευρώ τον Μάρτιο. Καθώς δεν υπάρχει μεγάλη ζήτηση από αποταμιευτές και οι ξένες τράπεζες δεν πρόκειται να ανανεώσουν μεγάλο μέρος των τίτλων 5,5 δισ. που έχουν τώρα στην κατοχή τους, οι εκδόσεις πρέπει να καλυφθούν από τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες.
Ομως οι τράπεζες περιορισμούς από την ΕΚΤ. Συνολικά δεν μπορούν να αγοράσουν πάνω από 15 δισ. ευρώ. Από αυτά μόλις 3,5 δισ. ευρώ χρηματοδοτεί η ΕΚΤ, δηλαδή τα δέχεται ως ενέχυρο. Ο ELA δεν δέχεται έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, ενώ -όπως λένε οι τραπεζίτες «μπορεί να κανει αποδεκτό οποιοδήποτε άλλο χρεόγραφο-"σκουπίδι"».
Το «κλειδί" της ΕΚΤ
Αυτό όμως μπορεί να αλλάξει με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ. Μπορεί δηλαδή η κεντρική τράπεζα να εγκρίνει χρηματοδότηση προς τις ελληνικές τράπεζες πέραν του πλαφόν των 2 δισ. και να αποφασίσει να γίνουνται αποδεκτά έντοκα γραμμάτια μεγαλύτερου ποσού. Τέτοιες αποφάσεις είχαν ληφθεί παλαιότερα για την Ιρλανδία και την Κύπρο.
Το κλειδί λοιπόν για τη λύση ή την άμβλυνση του προβλήματος βρίσκεται στα χέρια της ΕΚΤ. Αν θα το χρησιμοποιήσει, πώς και σε ποιό βαθμό, θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στην Ελλάδα και από το κατά πόσο οι Ευρωπαίοι θα θελήσουν να συνεχίσουν την πίεση προς την Αθήνα και τη μετεκλογική κυβέρνηση.
Με πληροφορίες από sofokleousin.gr
