Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς δημοσιεύει τη 12η κατά σειρά έκδοση των Εκλογικών Τάσεων, της περιοδικής ανάλυσης των δημοσκοπικών ευρημάτων που πραγματοποιούν σε τακτά χρονικά διαστήματα από τον Οκτώβριο του 2019 για λογαριασμό του, η Δανάη Κολτσίδα, πολιτική επιστήμονας και διευθύντρια του ΙΝΠ, και ο Κώστας Πουλάκης, μαθηματικός.
 
Η τρέχουσα έκδοση, που -όπως σημειώνουν οι συγγραφείς- θα είναι λογικά η προτελευταία ή, ανάλογα με τις εξελίξεις, και η τελευταία ενδεχομένως πριν τις εκλογές του 2023, καλύπτει την περίοδο από το τέλος Αυγούστου μέχρι και τα μέσα Δεκεμβρίου και αναλύει τα ευρήματα συνολικά 44 ερευνών από 14 διαφορετικές εταιρίες.
 
Εκτός των ευρημάτων ερευνών που αφορούν την τρέχουσα πολιτική και κοινωνική συγκυρία, με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα της ακρίβειας και των σκανδάλων, ιδίως των υποκλοπών, που κατά τους συγγραφείς τείνουν να γίνουν χαρακτηριστικά της τρέχουσας περιόδου προσδίδοντας σε αυτή χαρακτήρα ενός «παρατεταμένου γκρίζου», οι Εκλογικές Τάσεις #12 περιλαμβάνουν και όλους τους διαχρονικούς δείκτες που παρακολουθεί η συγκεκριμένη μελέτη, και ειδικότερα:

• την ικανοποίηση από την κυβέρνηση και τις προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπου καταγράφεται μεγαλύτερη ικανοποίηση από τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ έναντι της ΝΔ,

• τις δημοτικότητες των πολιτικών αρχηγών, με τον πρωθυπουργό να είναι ο μόνος που καταγράφει ουσιώδη πτώση, ως αποτέλεσμα πιθανότατα του σκανδάλου των υποκλοπών,

• τον «καταλληλότερο πρωθυπουργό», που -αν και αποτελεί τον δυσκολότερο για τον εκάστοτε διεκδικητή δείκτη- αποτυπώνει και αυτός την τάση σύγκλισης μεταξύ όχι μόνο των δύο μεγάλων κομμάτων, αλλά και των ηγετών τους,

• την πρόθεση ψήφου, στην οποία η διαφορά μεταξύ των δύο μεγαλύτερων κομμάτων καταγράφει το ιστορικά χαμηλό της από τις εκλογές του 2019 και μετά, έχοντας φτάσει τις 4,3 ποσοστιαίες μονάδες,

• τη συσπείρωση και τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων, όπου επίσης καταγράφονται τάσεις σύγκλισης και ισορροπίας μεταξύ τους, καθώς και

• την «ακτινογραφία» της λεγόμενης «αδιευκρίνιστης ψήφου» από την οποία φαίνεται ότι και τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν περιθώρια άντλησης ψηφοφόρων.

Αναλυτικότερα, στη βάση των παραπάνω τάσεων, οι συγγραφείς καταλήγουν στα συμπεράσματα της μελέτης ως εξής:

1ον. Η προεκλογική περίοδος ξεκινάει από ένα σημείο ισορροπίας των δύο βασικών αντιπάλων. Αν και η ΝΔ διατηρεί ένα σχετικό προβάδισμα στην πρόθεση ψήφου, αυτό είναι πλέον αισθητά μειωμένο και διαρκώς μειούμενο, τάση που δεν έχει αντιστραφεί σε κανένα σημείο των πολλών προηγούμενων μηνών. Επομένως, η κατάληξη του εκλογικού αγώνα είναι απολύτως ανοιχτή.

2ον. Το καθοριστικό στοιχείο είναι η εμπέδωση μιας διαχρονικής τάσης μείωσης της διαφοράς μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, που δεν δείχνει πλέον να μπορεί να ανατραπεί. Με την έννοια αυτή, η παράμετρος του χρόνου των εκλογών παίζει επίσης ρόλο, αν και όχι τον αποφασιστικό.

3ον. Στον αμφίρροπο χαρακτήρα της επικείμενης εκλογικής αναμέτρησης κατατείνουν εξάλλου όλοι οι λεγόμενοι «ποιοτικοί» δείκτες, στους οποίους πλέον έχει επέλθει απόλυτη σύγκλιση της δυναμικής των δύο μεγάλων κομμάτων. Αυτό ισχύει και για όσους δείκτες που απεικόνιζαν μια προσωπική υπεροχή του Κ. Μητσοτάκη έναντι του Αλ. Τσίπρα, οι οποίοι πλέον δείχνουν ότι το όποιο πλεονέκτημα διέθετε ο πρωθυπουργός, εξανεμίζεται -ιδίως υπό το βάρος της προσωπικής σκιάς που υπάρχει για τον ίδιο στο σκάνδαλο των υποκλοπών.

4ον. Με αυτά τα δεδομένα, η προεκλογική περίοδος θα παίξει ακόμα πιο καθοριστικό ρόλο από ό,τι συνήθως. Τόσο τα πρόσωπα των υποψηφίων βουλευτών και το σήμα που θα δώσουν προς τους πολίτες, όσο και -πολύ περισσότερο- τα διακυβεύματα που θα επικρατήσουν, θα γείρουν την αμφίρροπη αναμέτρηση προς τη μία ή προς την άλλη πλευρά. Προς το παρόν πάντως, η αντιπολίτευση, και ιδίως ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει ένα ευρύ πεδίο κοινωνικής και πολιτικής/εκλογικής παρέμβασης, καθώς τόσο το κοινωνικό ζήτημα που προκύπτει λόγω της ακρίβειας, όσο και το αίτημα της διαφάνειας και του εκδημοκρατισμού που αναφύεται μέσα από τα επάλληλα σκάνδαλα, ανήκουν στα προνομιακά για αυτόν πεδία.

5ον. Στο ίδιο πλαίσιο σημαντικό ρόλο θα παίξει και η καθαυτό στρατηγική των κομμάτων, τόσο των δύο μεγάλων, όσο και των μικρότερων, μπροστά στην κάλπη της απλής αναλογικής. Η στρατηγική της αυτοδυναμίας που έχει επιλέξει ο Κ. Μητσοτάκης, μπορεί να τον βοηθά να συσπειρώσει σε κάποιο βαθμό την εκλογική βάση της ΝΔ του 2019, ωστόσο τον φέρνει σε απόσταση από την πλειοψηφία των πολιτών που δηλώνουν στις δημοσκοπήσεις ότι προτιμούν κυβέρνηση συνεργασίας παρά νέες εκλογές και θεωρούν παράγοντα σταθερότητας τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Αντίστροφα, η στρατηγική της προοδευτικής κυβέρνησης που ακολουθεί ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει διλήμματα και προς τα κόμματα που βρίσκονται πολιτικά κοντά του, τα οποία αργά ή γρήγορα θα κληθούν να απαντήσουν τα ίδια και, σε δεύτερο χρόνο, οι ψηφοφόροι τους.

6ον. Τέλος, η «δεξαμενή» των αναποφάσιστων ψηφοφόρων, από την οποία και τα δύο κόμματα μπορούν κατ’ αρχήν να αναμένουν οφέλη, έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που τη φέρνουν εν τέλει πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ: περισσότερες γυναίκες, νέοι/ες και άνεργοι/ες. Επομένως, με την κατάλληλη προγραμματική πρόταση, στρατηγική και επικοινωνία, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει αρκετά περιθώρια (επανα)κινητοποίησης των αναποφάσιστων και προβληματισμένων ψηφοφόρων, τόσο δικών του όσο και προερχόμενων από άλλα κόμματα.

Όπως ξέρουμε, τέλος, από τα exit polls περίπου ένας στους τέσσερις ψηφοφόρους αποφασίζει μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου. Επομένως, θα λέγαμε ότι «το παιχνίδι τώρα αρχίζει».

Αναλυτικά οι Εκλογικές Τάσεις #12

(με πληροφορίες από Αυγή)