Εγκαινίασε σήμερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη τη λειτουργία των 3 τελευταίων σταθμών της επέκτασης της γραμμής 3 προς Πειραιά, των σταθμών Μανιάτικα, Πειραιάς και Δημοτικό Θέατρο.

Οι προηγούμενοι 3 σταθμοί, Αγία Βαρβάρα, Κορυδαλλός και Νίκαια, εγκαινιάστηκαν και λειτουργούν ήδη από το καλοκαίρι του 2020.

Το έργο της επέκτασης της γραμμής 3 του Μετρό προς Πειραιά, ένα έργο εξαιρετικά χρήσιμο και κρίσιμο για τις συγκοινωνίες της Αθήνας, καθώς συνδέει τις δύο προσβάσεις στο πολεοδομικό συγκρότημα, το Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος με το Λιμάνι του Πειραιά, ξεκίνησε το 2012, 10 ολόκληρα χρόνια πριν.

Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο του έργου είναι ότι καθυστέρησε αδικαιολόγητα η κατασκευή του. Η παράδοση έξι σταθμών επέκτασης μιας γραμμής Μετρό σε 10 χρόνια κατασκευής είναι παγκόσμιο ρεκόρ καθυστέρησης.

Ο συνήθης χρόνος παράδοσης τέτοιας έκτασης έργων που συμπληρώνουν άλλα και συνεπώς δεν χρειάζονται ειδικές υποδομές, όπως Αμαξοστάσια κλπ., είναι διεθνώς 5 έως 7 χρόνια. Τα 10 χρόνια που κόστισε συνολικά στο ελληνικό δημόσιο η επέκταση του Μετρό στον Πειραιά αποτελούν αδικαιολόγητη καθυστέρηση και μαζί με αυτήν και αδικαιολόγητη υπέρβαση του αρχικού προϋπολογισμού.

Γιατί όπως είναι γνωστό, στα έργα μεγάλων υποδομών, ισχύει ό,τι και στη ζωή. Ο χρόνος είναι χρήμα.

Το έργο ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2012. Όπως όμως φάνηκε σύντομα, το έργο στηρίχθηκε σε μη ώριμες και σε μη τεκμηριωμένες μελέτες. Μια παθογένεια συνδεδεμένη με τις κυβερνήσεις της ΝΔ, που γίνεται συστηματικά αιτία για μεγάλες καθυστερήσεις και για μεγάλες υπερβάσεις προϋπολογισμών.

Τον Μάρτιο του 2016, οπότε τοποθετηθήκαμε στη διοίκηση της Αττικό Μετρό Α.Ε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, βρήκαμε το έργο να σέρνεται, μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.

Επί 4 ολόκληρα χρόνια κατασκευής δεν είχε ολοκληρωθεί ούτε το 25% του έργου. Αιτία οι παθογένειες που αποκαλύφθηκαν κατά την κατασκευή και συνδέονταν με την προχειρότητα στη σύνταξη των μελετών, οι οποίες όπως αποδείχθηκε γρήγορα δεν αντιστοιχούσαν στην πραγματική κατάσταση στο σταθμό του Πειραιά.

Τα προβλήματα ξεπεράστηκαν με σοβαρή προσπάθεια, πολλή δουλειά και αγαστή συνεργασία με τον ανάδοχο. Έτσι, το έργο της επέκτασης της γραμμής 3 προς Πειραιά ενώ ήταν έτοιμο να οδηγηθεί στα δικαστήρια με αξιώσεις αποζημιώσεων από τους εργολάβους, όπως ακριβώς είχε συμβεί εκείνη την εποχή με το αντίστοιχο έργο του Μετρό της Θεσσαλονίκης, εισήλθε τελικά σε τροχιά κατασκευής.

Σε 3,5 μόλις χρόνια, όσο μείναμε δηλαδή στη διοίκηση της Αττικό Μετρό ΑΕ, το έργο προχώρησε με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς, φτάνοντας το καλοκαίρι του 2019 που άλλαξε η διοίκηση, στο 85% της ολοκλήρωσής του.

Σε 3,5 μόλις χρόνια δηλαδή εκτελέστηκε περισσότερο από το 50% του φυσικού αντικειμένου του έργου. Ένας ρυθμός που αν είχε ακολουθηθεί σε όλη τη διάρκεια της κατασκευής, αυτό δεν θα παραδίδονταν σε 10, όπως τώρα, αλλά σε 7 χρόνια. Θα είχε δηλαδή παραδοθεί και θα λειτουργούσε ήδη από το 2019.

Οι τρεις πρώτοι σταθμοί του έργου, αυτοί που η κυβέρνηση Μητσοτάκη παρέδωσε τελικά έναν ολόκληρο χρόνο μετά την αλλαγή διοίκησης, το καλοκαίρι του 2020, ήταν έτοιμοι ήδη από το 2019. Αφού παραδώσαμε στην επόμενη διοίκηση το 95% του φυσικού τους αντικειμένου.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη χρειάστηκε δηλαδή έναν ολόκληρο χρόνο για να εκτελέσει το τελευταίο 5% των σταθμών αυτών και να τους παραδώσει. Ένας εξαιρετικά αργός ρυθμός που, αν ακολουθούνταν σε όλο το έργο, αυτό θα χρειαζόταν 20 χρόνια για να ολοκληρωθεί.

Οι ίδιοι… ιλιγγιώδεις ρυθμοί επιβεβαιώθηκαν και στους τρεις τελευταίους σταθμούς, αυτούς που εγκαινιάζονται σήμερα. Όπου το 15% του έργου που έμεινε να υπολείπεται μετά το 2019, χρειάστηκε για να εκτελεστεί 3 ολόκληρα χρόνια.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη σήμερα εγκαινιάζει ένα έργο που αν δεν είχε μεσολαβήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη θα σέρνονταν με τεράστιες διεκδικήσεις αποζημιώσεων από τους εργολάβους. Ταλαιπωρώντας ακόμη, με την κατασκευή του, την πόλη του Πειραιά.

Όπως συνέβη με το αντίστοιχο έργο του Μετρό της Θεσσαλονίκης. Όπου μια γραμμή με 9 σταθμούς έχει 16 χρόνια που κατασκευάζεται και ακόμη δεν βλέπει ολοκλήρωση.Αφού λείπουν ακόμη εκατοντάδες κρίσιμες για τη συνέχιση μελέτες.

Με τις προβλέψεις να δείχνουν παράδοση το 2025 και βλέπουμε.

Και με τις αποζημιώσεις, ύψους 1,5 εκατομμυρίων ευρώ κάθε μήνα, να καταβάλλονται ανελλιπώς στους εργολάβους, επειδή η Αττικό Μετρό ΑΕ είναι υπεύθυνη για την καθυστέρηση του έργου μετά το 2019. Οπότε και άλλαξαν τον σχεδιασμό για να μη μείνει το μνημείο της Μέσης Οδού, που βρέθηκε στη Βενιζέλου, στη θέση του και να μην αναδειχθεί από κοινού με το σταθμό του Μετρό, όπως ήταν ο σχεδιασμός της προηγούμενης διοίκησης.

Ένας σχεδιασμός με τον οποίον και το Μετρό της Θεσσαλονίκης θα τέλειωνε νωρίτερα και θα κόστιζε φθηνότερα και τα Αρχαία θα άφηνε στη θέση τους, ακέραια και αυθεντικά. Για να θυμίζουν σε όλους, με αυθεντικό τρόπο, την αδιατάρακτη ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Σε όλον τον πολιτισμένο κόσμο είναι κοινή πεποίθηση ότι τα μεγάλα έργα έχουν συνέχεια και ολοκληρώνονται με συνεργασία δύο ή και περισσότερων κυβερνήσεων.
Αν όμως αναζητήσετε σήμερα στα εγκαίνια των τριών τελευταίων σταθμών του Μετρό του Πειραιά να εντοπίσετε τους υπεύθυνους για την επιτάχυνση του έργου το 2016 – 2019, δεν θα τους βρείτε.

Όπως δεν θα βρείτε ούτε εκπρόσωπο των εργαζομένων στο έργο, ούτε όμως και κανέναν ευρωπαίο εκπρόσωπο των χρηματοδοτών, που συνέβαλαν με 470 εκατομμύρια ευρώ στην κατασκευή του.
Τόσο ο Σύλλογος εργαζομένων στην Αττικό Μετρό ΑΕ, όσο και οι ευρωπαίοι χρηματοδότες, απάντησαν δηκτικά στην επαρχιώτικη κομματική φιέστα που έστησε η κυβέρνηση Μητσοτάκη στον Πειραιά.

Οι Ευρωπαίοι μάλιστα απάντησαν διά της Επιτρόπου Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων Ελίζα Φερέιρα,η οποία υπενθύμισε τη σημασία της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης σε ένα έργο το οποίο η ελληνική κυβέρνηση το παρουσίασε σαν δικό της.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη φέρεται έτσι όχι μόνον από μικροψυχία, ούτε μόνο ως αποτέλεσμα της γνωστήςκομματικής της εμπάθειας.

Φέρονται έτσι γιατί γνωρίζουν ότι με την παρουσία τους στα εγκαίνια του έργου οι υπεύθυνοι της προηγούμενης διοίκησης, οι εκπρόσωποι των εργαζομένωνκαι οι εκπρόσωποι των ευρωπαίων χρηματοδοτών θα θύμιζαν στη σημερινή κυβέρνηση οικεία κακά.

Θα της θύμιζαν δηλαδή ότι κάνει μνημόσυνο για τα εγκαίνια ενός έργου, που έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί ήδη εδώ και χρόνια και που με δική της ευθύνη καθυστέρησε.

Και μάλιστα το μνημόσυνο η κυβέρνηση Μητσοτάκη το κάνει χρησιμοποιώντας και… ξένα κόλλυβα.

* Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι Καθηγητής, πρώην πρόεδρος Αττικό Μετρό ΑΕ