Το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη είναι στα ύψη. Οι τιμές αυξάνονταν σταθερά φέτος, καθώς ξεκινούσε η οικονομική ανάκαμψη. Αλλά έχουν καταγράψει άλματα τις τελευταίες εβδομάδες. Από τις αρχές Σεπτεμβρίου, οι τιμές χονδρικής στη Γερμανία και τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 36% και 48%, αντίστοιχα. Τώρα έχουν φτάσει γύρω στα 160 ευρώ (189 δολάρια) ανά μεγαβατώρα, επίπεδο ρεκόρ. Στη Βρετανία οι τιμές έχουν φτάσει το δυσθεώρητο ύψος των 385 λιρών (532 δολάρια), από 147 λίρες πριν από μερικές εβδομάδες. Που μπορεί να οφείλεται μια τέτοια αύξηση;
Στο γράφημα του Economist: To «ράλι» των τιμών (€ ανά μεγαβατώρα) της ηλεκτρικής ενέργειας στη Γαλλία (αύξηση 36%), τη Γερμανία (αύξηση 48%) και στη Βρετανία (κόκκινη γραμμή, με την τιμή να έχει διπλασιαστεί) το τελευταίο 4μηνο.
Ένα λόγος είναι τα προβλήματα στην προμήθεια φυσικού αερίου, που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του ενός πέμπτου περίπου της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Οι ελλείψεις ώθησαν την τιμή του - και μαζί την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος - ψηλότερα. Περίπου το ένα τρίτο του φυσικού αερίου που προμηθεύεται η Ευρώπη προέρχεται από τη Ρωσία. Άλλο ένα πέμπτο προέρχεται από τη Νορβηγία. Και οι δύο χώρες αντιμετώπισαν προβλήματα, όπως μια πυρκαγιά σε εργοστάσιο επεξεργασίας στη Σιβηρία, παρέχοντας λιγότερο φυσικό αέριο από το αναμενόμενο. Οι Ευρωπαίοι αγοραστές, όπως οι εθνικές εταιρείες φυσικού αερίου, προσβλέπουν στην αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για να καλύψουν το έλλειμμα. Αλλά έτσι απαιτείται να ανταγωνιστούν τους αγοραστές στην Κίνα και την Ιαπωνία, όπου η ζήτηση για LNG αυξάνεται. Μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου οι εισαγωγές LNG στην Ευρώπη ήταν 15% χαμηλότερες από τον προηγούμενο χρόνο, σημειώνει ο Graham Freedman, αναλυτής της Wood Mackenzie, μιας ερευνητικής εταιρείας. Επιπλέον, η Ευρώπη πέρασε έναν κρύο και παρατεταμένο χειμώνα που εξάντλησε τα αποθέματα. Βρίσκονται περίπου 25% κάτω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο τους.
Συνήθως οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κοινής ωφελείας αντιμετωπίζουν την υψηλή τιμή του φυσικού αερίου χρησιμοποιώντας περισσότερο άνθρακα. Όμως, η τιμή του άνθρακα είναι επίσης σε επίπεδα - ρεκόρ λόγω της κινεζικής ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια και προβλημάτων στην επίτευξη της μέγιστης παραγωγής. Το κόστος των ευρωπαϊκών «αδειών άνθρακα» είναι επίσης σε υψηλά επίπεδα. Αυτές οι «άδειες» δίνουν στον κάτοχο τους το δικαίωμα να εκπέμπει μια ποσότητα αερίων θερμοκηπίου. Επειδή η καύση άνθρακα εκλύει περισσότερους ρύπους από το φυσικό αέριο, οι ακριβές άδειες άνθρακα ανεβάζουν ακόμη περισσότερο την τιμή.
Ένας άλλος παράγοντας είναι ο άνεμος - ή η έλλειψή του. Περίπου το ένα δέκατο της ενέργειας της Ευρώπης παράγεται από τον άνεμο. Σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Βρετανίας, το μερίδιο είναι διπλάσιο. Πρόσφατα, όμως, ο αέρας ήταν ασυνήθιστα λίγος. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων εβδομάδων του Σεπτεμβρίου η παραγωγή αιολικής ενέργειας ήταν 50% κάτω από τον μέσο όρο της πενταετίας, όπως τονίζει ο Roy Manuell της ερευνητικής εταιρείας ICIS.
Οι τιμές του ρεύματος είναι ακόμα πιο υψηλές στη Βρετανία. Αυτό συμβαίνει επειδή η χώρα αυτή εξαρτάται ιδιαίτερα από το αέριο και τον άνεμο. Από τις δύο αυτές πηγές παράγεται περίπου το 60% της βρετανικής ηλεκτρικής ενέργειας, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ένας άλλος παράγοντας είναι ότι η Βρετανία είναι λιγότερο συνδεδεμένη από τους γείτονές της με το ευρωπαϊκό δίκτυο – η ύπαρξη του δικτύου αυτού συμβάλλει στην εξάπλωση της προσφοράς και της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την ήπειρο και έτσι καθιστά τις τιμές λιγότερο ασταθείς. Αυτό το πρόβλημα επιδεινώθηκε αυτήν την εβδομάδα, όταν ένα από τα δίκτυα μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας έκλεισε λόγω πυρκαγιάς.
Οι αναλυτές αναμένουν ότι οι τιμές θα παραμείνουν αυξημένες όλο το χειμώνα, οπότε η ζήτηση για θέρμανση και ηλεκτρική ενέργεια θα κορυφωθεί. Κι αυτά είναι άσχημα νέα για τους Ευρωπαίους καταναλωτές, οι οποίοι θα κληθούν να σηκώσουν μεγάλο μέρος του κόστους. Ορισμένες χώρες προσπαθούν ήδη να τους προστατεύσουν. Στην Ισπανία το υπουργικό συμβούλιο ψήφισε έκτακτα μέτρα για να θέσει όριο στην τιμή του φυσικού αερίου και στα κέρδη των εταιρειών κοινής ωφέλειας. Η ιταλική κυβέρνηση εξετάζει τον τρόπο υπολογισμού των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά οι υπεύθυνοι δεν θα είναι σε θέση να προστατεύσουν τους καταναλωτές από τις πιο ακραίες επιπτώσεις της έλλειψης φυσικού αερίου. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι ένας ιδιαίτερα κρύος χειμώνας θα μπορούσε να προκαλέσει διακοπές ρεύματος. Οπότε οι υψηλοί λογαριασμοί στο ρεύμα ίσως να μην είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Ευρώπη…
μετάφραση: Αλ.Π. - left.gr
