to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Δημοτική Αγορά Κυψέλης: Από ανοιχτή αγορά, κομμάτι της «Disneyland» του Μπακογιάννη

«Απολογισμός-αξιολόγηση-διαβούλευση» είναι ένα τρίπτυχο που αγνοεί επιδεικτικά η σημερινή ηγεσία του δήμου Αθηναίων


Σαν αρένα γηπέδου μετά τη λήξη της συναυλίας, η Δημοτική Αγορά Κυψέλης ερημώνει βίαια τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Βγάζει όπως-όπως τα γιορτινά της και ετοιμάζεται να γίνει ξανά -άγνωστο για πόσο- το κτήριο φάντασμα που οι κάτοικοι της Κυψέλης προσπερνούσαν παλιότερα με αδιαφορία ανεβαίνοντας τη Φωκίωνος Νέγρη. Την περασμένη Τρίτη, ελάχιστοι από όσους είχαν στεγαστεί την τελευταία πενταετία είχαν απομείνει να πακετάρουν τις τελευταίες κούτες μιας ακούσιας μετακόμισης. Την επόμενη μέρα, όπως κάθε Τετάρτη, μάταια ορισμένοι περιμένουν το συνηθισμένο τους «ραντεβού» με τη βιολογική αγορά «Μποστάνι». Και αυτή ξεριζώθηκε ήδη.

Η σύμβαση με το Impact Hub, τον διαχειριστή οργανισμό από την περίοδο της δημαρχίας Καμίνη (2017), εξέπνευσε στο τέλος του 2022 και οι επιχειρήσεις και οι φορείς κοινωνικής οικονομίας, εκπαίδευσης και πολιτισμού καλούνται να αποσυρθούν, καθώς η δημοτική αρχή Μπακογιάννη παραχώρησε τη διαχείριση της Αγοράς στην Τεχνόπολη Α.Ε.

Ο ρόλος των ΚΟΙΝΣΕΠ

Ο Θοδωρής Τσίκας, εργαζόμενος στην ΚΟΙΝΣΕΠ Επανεκκίνησις, η οποία δωρίζει σε δημόσια σχολεία υπολογιστές που έχει δεχτεί από ιδιώτες και έχει επισκευάσει με δικά της έξοδα, βιάζεται να διεκπεραιώσει τις τελευταίες του δουλειές. «Γνωρίζαμε ότι τελειώνει η διαχείριση από το Impact Hub, από το οποίο μας ανακοίνωσαν πριν κάτι μήνες ότι θα την αναλάβει η Τεχνόπολη και μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου έπρεπε να αποχωρήσουμε. Δεν μας είδε ποτέ κάποιος από την Τεχνόπολη για να κάνουμε αξιολόγηση της κατάστασης. Είχαν πει ότι θα γίνει ένα meeting, έστω διαδικτυακό, με τους ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε» αναφέρει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής.

Η μετακίνηση της ΚΟΙΝΣΕΠ, που συνυπήρχε στη Δημοτική Αγορά με άλλα εγχειρήματα με «κοινωνικό αντίκτυπο», δεν ήταν στις προθέσεις της Επανεκκίνησης. «Μας βόλευε η στοά, μας γνώριζε ο κόσμος επί πέντε χρόνια, ήξερε ότι θα έρθει να φτιάξει τον υπολογιστή του ή να βάλει στον κάδο ανακύκλωσης τα ηλεκτρονικά απόβλητα. Θα πρέπει να κάνουμε κι εμείς μια αναγκαστική επανεκκίνηση, να ορθοποδήσουμε και να συνεχίσουμε» συμπληρώνει ο Θ. Τσίκας.

Τα περισσότερα μαγαζιά που συστεγάζονταν στην Αγορά έχουν ήδη αδειάσει. Μόνο κάτι σίδερα που στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο σπάνε τη σιωπή, μια σιωπή πρωτόγνωρη για όσους και όσες είχαν βουτήξει στην κοσμοπλημμύρα κατά τις (πάνω από 600) περιστασιακές ή τακτικές εκδηλώσεις του πρόσφατου παρελθόντος. Όπως τα Ethnofests, με πρωταγωνίστριες τις εθνοτικές κοινότητες της ευρύτερης περιοχής - άλλωστε, αυτή η τόσο αντιθετική (ταξικά, εθνοφυλετικά) ανθρωπογεωγραφία είναι ο πλούτος της Κυψέλης.

«Τα υφιστάμενα καταστήματα της Δημοτικής Αγοράς αποτελούν μισθωτές του Impact Hub και η μεταφορά των υπαρχουσών δραστηριοτήτων είναι δική του αρμοδιότητα. Από την ενημέρωση που έχουμε, συντελείται με επιτυχία» αρκέστηκε να απαντήσει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο Κωνσταντίνος Μπιτζάνης, διευθύνων σύμβουλος της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων.


Το σφυροδρέπανο που ζωγραφίστηκε το 1944 από μέλη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, που τιμούσαν τα 26 χρόνια από την ίδρυση του κόμματος, διασώθηκε κατά την ανακαίνιση επί Καμίνη. Τώρα;

Κανένας απολογισμός για το «βιώσιμο mall Κοινωνικής Οικονομίας»

Το μάτι μαγνητίζεται απ’ ό,τι έχει απομείνει στην πολύχρωμη βιτρίνα του Replay Toys, το οποίο προήγαγε την ιδέα της επαναχρησιμοποίησης των παιχνιδιών. Παραδίπλα, σκοτεινή έπειτα από πέντε χρόνια, η πρόσοψη της Gallery 13m2, εγχείρημα του Εργαστηρίου Ειδικής Αγωγής «Μαργαρίτα», το οποίο υποστηρίζει ανθρώπους με νοητική αναπηρία. «Μας ζητήθηκε να αδειάσουμε τον χώρο διότι πρέπει να γίνουν τεχνικά έργα στο κτήριο. Ο νέος διαχειριστής πρέπει να κάνει νέα προκήρυξη. Σε ό,τι αφορά τους σχεδιασμούς τής δημοτικής Αρχής και του νέου διαχειριστή, αυτό που ξέρουμε είναι ότι δεν θα αλλάξουν το πνεύμα τής μέχρι τώρα λειτουργίας. Βέβαια, η πρόθεση της Τεχνόπολης να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στους δημιουργούς είναι επιλογή που με προβληματίζει, γιατί μπορεί να περιορίσει τα είδη κοινωνικών επιχειρήσεων που συμμετέχουν, για παράδειγμα τον Κοινωνικό Συνεταιρισμό “Αρχιπέλαγος”. Εμάς μάλλον δεν μας αποκλείει. Οπότε περιμένουμε τη νέα προκήρυξη και ενδεχομένως να κάνουμε πάλι αίτηση» αναφέρει ο Βάσιας Τσοκόπουλος, πρόεδρος του Εργαστηρίου «Μαργαρίτα».

Η Δημοτική Αγορά κατέστη χώρος δημιουργικός, μη κερδοσκοπικός και μη ανταγωνιστικός, όπως και το Εργαστήρι «Μαργαρίτα». «Ένας χώρος που στεγάζει συναλλαγές, αλλά με πνεύμα που παράγει πολιτισμό, συνδυάζοντας οικονομία, εκπαίδευση και πολιτιστικές δράσεις. Η ιδέα του Impact Hub για ένα βιώσιμο mall Κοινωνικής Οικονομίας ήταν ενδιαφέρουσα και εμπνευστική».

Το ερώτημα είναι τι θα γίνει μετά το «ξήλωμα» από τη δημοτική Αρχή Μπακογιάννη. «Η μέχρι τώρα λειτουργία τής Αγοράς αφήνει σε γενικές γραμμές ένα θετικό αποτύπωμα, που θα αξιοποιηθεί στην περαιτέρω πορεία» καθησυχάζει ο Κ. Μπιτζάνης. Βέβαια, η δημοτική Αρχή δεν έχει παρουσιάσει δημόσια κανέναν απολογισμό για την πενταετία λειτουργίας της Αγοράς από το Impact Hub. «Απολογισμός-αξιολόγηση-διαβούλευση» είναι ένα τρίπτυχο που αγνοεί επιδεικτικά η σημερινή ηγεσία του δήμου.

«Αποφασίζουμε και διατάζουμε» Μπακογιάννη

«Μας ξένισε το “αποφασίζουμε και διατάζουμε”, ο μη δημοκρατικός τρόπος. Η μόνη ενημέρωση που είχαμε ήταν ότι ο χώρος αλλάζει διαχειριστή και θα πρέπει μέχρι τα Χριστούγεννα να σταματήσουμε» εξηγεί ο Γιώργος Ασημακόπουλος, υπεύθυνος της φωτογραφικής ομάδας «Διαδρομές». Η ομάδα είχε χτίσει μια κοινότητα στην Κυψέλη, είχε εδραιωθεί και ήθελε να συνεχίζει τις δράσεις της, αλλά «καλούμαστε ξαφνικά να σηκωθούμε να φύγουμε». Ορισμένοι μαθητές θα μεταφερθούν στα τμήματα στου Ψυρρή, αλλά δεν είναι εύκολο για όλους, όπως π.χ. οι μητέρες με παιδιά. Ο Γ. Ασημακόπουλος έχει ζήσει στην περιοχή και πέτυχε την περίοδο της πλήρους εγκατάλειψης της Δημοτικής Αγοράς.

Οι παλιότεροι, ειδικά οι ενεργοί στα κινήματα πόλης, θυμούνται ότι το 2004 η Αγορά πέρασε τον κίνδυνο κατεδάφισης, αλλά έπειτα από κινητοποίηση κατοίκων και κοινωνικών φορέων χαρακτηρίστηκε διατηρητέο κτίσμα. Σημαντικό σταθμό στην ιστορία της αποτελεί το ανοιχτό, αυτοδιαχειριζόμενο μοντέλο λειτουργίας από τον Δεκέμβριο του 2006. Η Ανοιχτή Συνέλευση είδε τον χώρο να σφραγίζεται βίαια, συνοδεία των ΜΑΤ, μέσα στον καύσωνα του Δεκαπενταύγουστου του 2012.

Το ιστορικό της αυτοδιαχείρισης

Η Μαρία Τοπαλιάν, έχοντας συμμετάσχει ενεργά τότε, θυμάται «τους αγώνες των κατοίκων για τη διάσωση της Αγοράς και στη συνέχεια την αυτοδιαχειριζόμενη λειτουργία της, με το σημαντικό αποτέλεσμα να εκφραστούν και να πραγματοποιηθούν σε μεγάλο βαθμό ανάγκες της τοπικής κοινωνίας». Κατά τη γνώμη της, μάλιστα, «το αυτοδιαχειριζόμενο αυτό γεγονός, διάρκειας πέντε ετών, αποτελεί σημαντικό παράδειγμα αυτοδιαχείρισης, άξιο για μελέτη ακόμη και για τα λάθη που έγιναν». Τώρα αγωνιά ξανά για το μέλλον. Θεωρεί τη διαρκή συμμετοχή των κατοίκων, που σε έναν βαθμό έγινε σεβαστή από το Impact Hub, απαράβατο όρο για τη λειτουργία της Αγοράς. «Απαιτείται ένα νέο σχήμα δημοκρατικής διαχείρισης από τον δήμο, με συμμετοχή εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας - υπάρχουν επιτυχημένα πρότυπα σε άλλες πόλεις της Ευρώπης». Θεωρεί, ωστόσο, ότι η σημερινή δημοτική Αρχή δεν συμμερίζεται το όραμα αυτό.

Η Κυψέλη, που, μετά τη σχεδόν απόλυτη εγκατάλειψη της δεκαετίας του 2000, ζει μια αναγέννηση τα τελευταία χρόνια (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές των ενοικίων), δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει ακόμα έναν ελεύθερο, δημόσιο χώρο πολιτισμού και αλληλεγγύης. Κι ας τον «περικυκλώνουν» ασταμάτητα τα καφέ (φτάνουν πλέον μέχρι και την παρηκμασμένη μέχρι πρότινος οδό Αγίας Ζώνης), που στριμώχνονται παντού σαν λάβαρα του απότομου «εξευγενισμού» (gentrification). Η Δημοτική Αγορά παραμένει πολύτιμη σε μια τόσο πυκνοκατοικημένη γειτονιά με τεράστια έλλειψη υποδομών.

Αποστειρωμένη παρουσίαση της τοπικής πραγματικότητας

Όταν η κοινωνία της Κυψέλης μαζευόταν στην Αγορά της

Στην προγραμματική σύμβαση του Δήμου Αθηναίων με την Τεχνόπολη προβλέπεται να αξιοποιηθεί ένα μέρος της Δημοτικής Αγοράς ως εκθεσιακός χώρος, όπου θα αναδειχθούν η ιστορία του διατηρητέου μνημείου του Μεσοπολέμου «και ο ρόλος που έπαιξε στην ανάπτυξη της Κυψέλης», όπως «γενικότερα οι τοπικές αγορές στην οικονομική και κοινωνική ζωή των πόλεων». Μια εκδοχή της Ιστορίας πιθανότατα αποστειρωμένη, με νοσταλγικές αναφορές στην Αθήνα της δεκαετίας του ’60.

Η Έφη Γιαννοπούλου, δημοτική σύμβουλος με την Ανοιχτή Πόλη, διατυπώνει τον φόβο ότι θα απαλειφθεί η πρόσφατη ιστορία της κατάληψης και αυτοδιαχείρισης, «αλλά και της συμμετοχής της κοινωνίας, η οποία με έναν τρόπο συνεχίστηκε “εξευγενισμένη” με το Impact Hub». Αμφιβάλλει για το αν θα αποτελέσουν κομμάτι της «αφήγησης» οι μεταναστευτικές κοινότητες της περιοχής και αν θα παραμείνει ως προτεραιότητα η προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Το «ποια μνήμη» θα διατηρηθεί αποτελεί πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης. Μας το υπενθυμίζει το σφυροδρέπανο που ζωγραφίστηκε το 1944 από μέλη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ - γιόρταζαν μέσα στη λαίλαπα της Κατοχής τα 26 χρόνια από την ίδρυση του κόμματος και διασώθηκε στην ανακαίνιση της Αγοράς επί Καμίνη.

Πίσω στο σήμερα, η προγραμματική σύμβαση προβλέπει τη δαπάνη 179.000 ευρώ από τον προϋπολογισμό του Δήμου Αθηναίων για την «αναβάθμιση των υποδομών και των εγκαταστάσεων». Εγείρονται, φυσικά, ερωτήματα για την αναγκαιότητα ανακαίνισης της προ εξαετίας… ανακαινισθείσας Αγοράς, όταν μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της ΑΥΓΗΣ της Κυριακής, κατά την πενταετία διαχείρισης από το Impact Hub δαπανήθηκαν πάνω από 167.000 ευρώ για τη συντήρηση του χώρου. «Μετά από πέντε χρόνια λειτουργίας η Αγορά έχει ανάγκη από ένα “φρεσκάρισμα”, μια αναβάθμιση των δικτύων της, καθώς και την αντιμετώπιση (στο πλαίσιο του δυνατού) σχεδιαστικών αδυναμιών που εμφανίσθηκαν στην πορεία: υπερθέρμανση, κακή ηχητική» υποστηρίζει ο διευθύνων σύμβουλος της Τεχνόπολης Κ. Μπιτζάνης.

Καμία διαβούλευση, εκκρεμεί οικονομοτεχνική μελέτη

Στην κριτική για έλλειψη διαβούλευσης απαντά ότι «το νέο σχέδιο λειτουργίας παρουσιάστηκε και συζητήθηκε στο 6ο Δημοτικό Διαμέρισμα και οι παρατηρήσεις ελήφθησαν υπ’ όψιν. Το Δημοτικό Συμβούλιο ενημερώθηκε για τον σχεδιασμό και η προγραμματική σύμβαση εγκρίθηκε από την Οικονομική Επιτροπή και τα αρμόδια όργανα των συμβαλλόμενων φορέων». «Στην 6η κοινότητα απλώς παρουσίασαν το σχέδιο, δεν έγινε καμία διαβούλευση και δεν δέχτηκαν παρατηρήσεις. Το Δημοτικό Συμβούλιο απλώς ενημερώθηκε και η σύμβαση παραπέμφθηκε σε όργανα, όπως η Οικονομική Επιτροπή και το Δ.Σ. της Τεχνόπολης, όπου η παράταξη Μπακογιάννη έχει μεγάλη πλειοψηφία» σχολιάζει η Έφη Γιαννοπούλου. Όπως προσθέτει, «εκκρεμεί μια οικονομοτεχνική μελέτη που να περιγράφει πώς θα επιτευχθούν η βιωσιμότητα και η αυτοχρηματοδότηση της Αγοράς, στην οποία, λόγω των διαφορετικών συνθηκών της Κυψέλης, δεν μπορεί να “φορεθεί” το μοντέλο του Γκαζιού».

Έμφαση στο εμπορικό κομμάτι...

Η Τεχνόπολη, όπως προκύπτει και από τις απαντήσεις του Κ. Μπιτζάνη στην ΑΥΓΗ της Κυριακής, θα δώσει έμφαση στο εμπορικό κομμάτι. Στόχος είναι η μίσθωση των καταστημάτων σε τεχνίτες και η δημιουργία εργαστηρίων, κάτι που προσελκύει πιο μεγάλα «πορτοφόλια». Αναμένεται έτσι να αποκλείσει άλλες διαστάσεις (κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία). Η αναφορά στις τοπικές κοινότητες είναι πολύ γενική: απλώς θα μπορούν να προσέρχονται (δωρεάν, άραγε;) ως καταναλωτές στις ανοιχτές αγορές τύπου Γκαζιού.

Την απουσία οποιασδήποτε διαβούλευσης και την αδιαφορία των ιθυνόντων σχετικά με την πρόταση της Ανοιχτής Πόλης για συνδιαχείριση της Αγοράς από δήμο, τοπικούς φορείς και συλλογικότητες (αντί της Τεχνόπολη Α.Ε.) επιβεβαιώνει και η Μαίρη Μαυρή-Βαβαγιάννη, κάτοικος της περιοχής και δημοτική σύμβουλος. Επισημαίνει ότι οι πολιτιστικές εκδηλώσεις πρέπει να γίνονται με κριτήρια πλουραλισμού, ίσης μεταχείρισης και αποφυγής διακρίσεων. Καλεί την Τεχνόπολη να στεγάσει στην Αγορά εθελοντικές και δημοτικές κοινωνικές υπηρεσίες, όπως το ανοιχτό σχολείο εκμάθησης ελληνικών και η κοινωνική κουζίνα, αλλά και να παραχωρήσει χώρο στις συλλογικότητες της περιοχής, κάτι που είχε διεκδικηθεί στο παρελθόν.

Ως προς την εμπορική διαχείριση, η Ανοιχτή Πόλη δεσμεύεται να πιέσει ώστε αυτό το κομμάτι «να λειτουργήσει με κανόνες και διαφάνεια». Το ερώτημα εντέλει, όπως το θέτει η Έφη Γιαννοπούλου, είναι «αν η δημόσια διαχείριση (από την Τεχνόπολη) πρόκειται να αποκαλυφθεί πολύ πιο “αγοραία” από τη διαχείριση του ιδιωτικού φορέα (Impact Hub)»...

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)