Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τον Ιούλιο του 2015, όταν η μεγάλη πλειοψηφία των δημοσκοπήσεων σχετικά με το Δημοψήφισμα έδινε προβάδισμα στο «ΝΑΙ». Ακόμα και μετά τη μεγαλειώδη συγκέντρωση της 3ης Ιούλη στο Σύνταγμα, οι δημοσκοπικές εταιρίες επέμεναν για τη νίκη του «ΝΑΙ». Η πραγματικότητα βέβαια διέψευσε εντελώς τις προβλέψεις αυτές, καθώς η επικράτηση του «ΟΧΙ» δεν ήταν απλώς ξεκάθαρη, αλλά συντριπτική.
Λίγους μήνες αργότερα, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, οι ίδιες ακριβώς δημοσκοπικές εταιρίες προεξοφλούσαν άνετη νίκη της Νέας Δημοκρατίας, για να διαψευστούν μία ακόμη φορά πανηγυρικά, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε με διαφορά.
Μέσα από αυτές τις αστοχίες, καλλιεργήθηκε και γιγαντώθηκε η άποψη ότι οι δημοσκοπικές εταιρίες εκπροσωπούν συγκεκριμένα διαπλεκόμενα συμφέροντα και παρουσιάζουν αλλοιωμένα ευρήματα, απλώς και μόνο για να διαμορφώσουν το κλίμα προς όφελος των πολιτικών τους «φίλων». Πέρα από την ευθεία αμφισβήτηση των δημοσκοπήσεων ως επιστημονικού εργαλείου, αυτή η τακτική δημιούργησε ένα ιδιότυπο αντίστροφο αντανακλαστικό στο εκλογικό κοινό, οδηγώντας το να ψηφίσει στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.
Προκύπτει λοιπόν ένα ενδιαφέρον ερώτημα: γιατί ένα κόμμα όπως η Νέα Δημοκρατία, που διεκδικεί εκλογικές νίκες, χρησιμοποιεί τις δημοσκοπήσεις, δηλαδή ένα αποδεδειγμένα αποτυχημένο εργαλείο; Η απάντηση είναι απλή. Η Νέα Δημοκρατία, αφού έπαιξε συνειδητά πρωταγωνιστικό ρόλο στην επιβολή των μνημονίων και οδήγησε τη χώρα σε μία καταστροφική πορεία, έχασε σε πολύ μεγάλο βαθμό την επιρροή της στην κοινωνία. Παρά τις συνεχόμενες προσπάθειες να υποκινήσει «κινήματα», όπως οι «Μένουμε Ευρώπη» ή οι «Παραιτηθείτε», απέτυχε παταγωδώς να αποτυπώσει μία σοβαρή κοινωνική δυναμική.
Η αδυναμία αυτή οδήγησε μάλιστα την Αξιωματική Αντιπολίτευση να προσφέρει άμεσα και έμμεσα πολιτική νομιμοποίηση στις ακροδεξιές συγκεντρώσεις για την Συμφωνία των Πρεσπών, επιδιώκοντας να ψαρέψουν στα θολά και βρώμικα νερά του εκλογικού κοινού της Χρυσής Αυγής.
Από την άλλη πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε στρατηγικά να μην ασχοληθεί με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, ανεξάρτητα από τα εκλογικά του ποσοστά. Προτίμησε εξαρχής ένα διαφορετικό πεδίο πολιτικής παρέμβασης, που πήγαζε από τις αρχές και τις αξίες του κόμματος. Την απευθείας επαφή με τον λαό. Για την Αριστερά, η πραγματική δημοσκόπηση είναι η διαρκής και αδιαμεσολάβητη σχέση της με την κοινωνία, η διάθεση να την αφουγκραστεί και να την εκφράσει. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, ήταν πάντοτε και συνεχίζει να είναι ζωτικής σημασίας η επικοινωνία με τους πολίτες σε κάθε περιοχή της Ελλάδας, η συναναστροφή με τον κόσμο και η άντληση δύναμης μέσα από αυτόν.
Οι προεκλογικές εκδηλώσεις και περιοδείες που πραγματοποιεί το τελευταίο διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ, αποδεικνύουν ακριβώς αυτή την αυθεντικότητα της σχέσης του με τους πολίτες. Την ώρα που ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μιλάει σε ανοικτές εκδηλώσεις σε όλες τις πόλεις και τα χωριά της Ελλάδας, την ώρα που ο κόσμος μετατρέπει τις περιοδείες του σε πολυπληθείς πορείες, οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να εμφανίζουν το ΣΥΡΙΖΑ σε χαμηλά ποσοστά και τη Νέα Δημοκρατία ως νικήτρια των επερχόμενων εκλογών (παρότι το προβάδισμά της παρουσιάζεται συνεχώς μειούμενο για ευνόητο λόγους).
Αν κάτι μας δίδαξε το πρόσφατο παρελθόν, είναι ότι οι εκλογές κρίνονται από το λαό και όχι από δημοσκοπικές εταιρίες και δημοσκοπήσεις μηδενικής αξιοπιστίας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, μετά τις Ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου, πέρα από την πολιτική κατάσταση που θα διαμορφωθεί, θα τεθεί ένα σαφές και σοβαρό ερώτημα για το νόημα ύπαρξης των δημοσκοπήσεων και των εταιριών που τις διεκπεραιώνουν, τουλάχιστον με την μορφή που έχουν σήμερα.
*Ο Τηλέμαχος Καββαδίας είναι φοιτητής του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ και μέλος της Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ
