to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Δημοκρατική αποσύνδεση

«Η αντιδημοκρατική στροφή νομιμοποιείται ευκολότερα στο πλαίσιο κάποιας κρίσης (οικονομικής, πανδημικής, ενεργειακής κ.ά.) και αποκτά τον χαρακτήρα αιτήματος, η δημοκρατία γίνεται πρόβλημα και ο περιορισμός της η θεραπεία του προβλήματος»


Το 2016 δημοσιεύτηκε μια επιστημονική μελέτη σχετικά με τη «δημοκρατική αποσύνδεση». Δηλαδή, την άποψη πως η δημοκρατία δεν είναι αποτελεσματική και λειτουργική και πως οι ελευθερίες, τα δικαιώματα και οι εγγυήσεις που παρέχει κάθε δημοκρατικό πλαίσιο δεν αποτελούν ουσιώδη μέριμνα των πολιτών της Ευρώπης και των ΗΠΑ. (Foa R. S., Mounk Y., The Danger of Deconsolidation: The Democratic Disconnect, Journal of Democracy, July 2016).

Η έρευνα, που βασιζόταν σε στοιχεία δεκαετιών, έδειχνε πως οι πολίτες έχουν αρχίσει να γίνονται επικριτικοί κατά των εδραιωμένων δημοκρατιών στη Βόρεια Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη. Επιπλέον, έχουν γίνει περισσότερο κυνικοί όσον αφορά την αξία της δημοκρατίας στο πολιτικό σύστημα. Πιστεύουν πως έχουν λιγότερες ελπίδες σχετικά με την επιρροή του πολιτικού συστήματος και τείνουν να υποστηρίξουν τα ολιγαρχικά καθεστώτα.

Η κρίση της δημοκρατίας καταγράφεται μέσω αρκετών ενδείξεων. Επί παραδείγματι, έχει μειωθεί η συμμετοχή σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας ή στον συνδικαλισμό και κατ’ επέκταση έχει αυξηθεί η πολιτική απάθεια. Ενα ακόμα σημαντικό εύρημα της έρευνας είναι ότι οι πλουσιότεροι τείνουν να υποστηρίζουν με μεγαλύτερη θέρμη αυταρχικά καθεστώτα.

Αυτή η αντιδημοκρατική στροφή νομιμοποιείται ευκολότερα στο πλαίσιο κάποιας κρίσης (οικονομικής, πανδημικής, ενεργειακής κ.ά.) και αποκτά τον χαρακτήρα αιτήματος, η δημοκρατία γίνεται πρόβλημα και ο περιορισμός της η θεραπεία του προβλήματος. Το επιχείρημα των ακραίων συντηρητικών αντιδημοκρατικών φωνών υποστηρίζει πως «η πολλή δημοκρατία είναι το πρόβλημα» και έτσι απαιτούν το τέλος κεκτημένων όπως είναι το πανεπιστημιακό άσυλο.

Σε μια παρόμοια ρητορική στρατηγική «πάτησε» ο Τραμπ για να καταφέρει ως εξωσυστημικός να περάσει από τον Λευκό Οίκο. Στον ίδιο δρόμο πατάνε για περισσότερο από μια δεκαετία Ευρωπαίοι πολιτικοί με πρώτο και καλύτερο τον Όρμπαν. Οι πολιτικές του Όρμπαν καταγγέλθηκαν ως απολυταρχικές με ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου πριν από λίγες μέρες, ενώ το κόμμα του μόλις το 2021 αποπέμφθηκε από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.

Στον δρόμο της δημοκρατικής αποσύνδεσης είναι φανερό πως βαδίζουν η κυβέρνηση και οι πάσης φύσεως «σύμμαχοι». Αυτή η στρατηγική επιβεβαιώθηκε περίτρανα με όσα συμβαίνουν καθημερινά σε όλα τα πεδία, από το ΑΠΘ ως τις παρακολουθήσεις. Πρόκειται για μια αντίληψη που αποδίδει μειωμένο ή μηδενικό σεβασμό στις ελευθερίες των πολιτών, στην ελευθερία στην έκφραση, στη συνάθροιση, στην ενημέρωση, στην ιδιωτικότητα κ.ο.κ. Εκπέμπεται καθημερινά ένα μονότονο μήνυμα κυριαρχίας και ισχύος που εκκενώνει τη δημοκρατία από το ουσιαστικό περιεχόμενό της. Την έχουν καταστήσει ένα κενό κουφάρι προκαλώντας οργή, θυμό, αγανάκτηση, απογοήτευση, ματαίωση και ντροπή.

* Ο Θωμάς Σιώμος είναι διδάσκων του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ

tags: άρθρα

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)