Ένας βασικός στόχος για την επόμενη μέρα που οριοθετεί ταυτόχρονα τη ρήξη με το παρελθόν που μας οδήγησε στη χρεοκοπία, είναι η προστασία της εργασίας: η διασφάλιση του δικαιώματος της εργασίας και η διασφάλιση αξιοπρεπούς εργασίας, με κατοχυρωμένα δικαιώματα. Σ’ αυτή την προσπάθεια η μείωση σχεδόν κατά έξι μονάδες της ανεργίας υπό την παρούσα κυβέρνηση αποτυπώνει για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης μια ευκρινή τάση αποκλιμάκωσης».
Αυτά επισημαίνει η υπουργός Εργασίας, Έφη Αχτσιόγλου, σε άρθρο της που δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Νέα Σελίδα» με τίτλο «Δικαιότερο το 2018 για τον κόσμο της εργασίας».
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της υπουργού Εργασίας
«Το 2008 όταν είχαν αρχίσει να συσσωρεύονται οι ενδείξεις της επικείμενης μεγάλης κρίσης, παρόλο που η «βοή των πλησιαζόντων γεγονότων» δεν ήταν πια «μυστική», κεντρικοί θεσμοί, πολιτικοί και κοινωνικοί, αδυνατούσαν όχι μόνο να κατανοήσουν τι ερχόταν, αλλά ακόμα και να το παραδεχτούν. Η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία παρέμενε προσκολλημένη στα αδιέξοδα της δικής της διαχείρισης. Τα αδιέξοδα αυτά, σε συνδυασμό με συσσωρευμένες παθογένειες, ήταν αυτά που μετέτρεψαν την ελληνική κοινωνία σε κατεξοχήν παράδειγμα της ευρωπαϊκής κρίσης.
Δέκα χρόνια μετά, πού ακριβώς βρισκόμαστε; Πολλοί παράγοντες συνηγορούν ότι το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής ολοκληρώνεται τον Αύγουστο του 2018. Σαφέστατα λοιπόν ένας κύκλος κλείνει οριστικά και αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μία μεταβατική κατάσταση. Πλέον η κύρια πολιτική και κοινωνική ανάγκη είναι να σχεδιάσουμε συλλογικά την επόμενη μέρα. Πως σκεφτόμαστε τη μεταμνημονιακή Ελλάδα, την Ελλάδα μετά την κρίση; Με βάση ποιες προτεραιότητες θα εργαστούμε;
Ένας βασικός στόχος για την επόμενη μέρα που οριοθετεί ταυτόχρονα τη ρήξη με το παρελθόν που μας οδήγησε στη χρεοκοπία, είναι η προστασία της εργασίας: η διασφάλιση του δικαιώματος της εργασίας και η διασφάλιση αξιοπρεπούς εργασίας, με κατοχυρωμένα δικαιώματα.
Σ’ αυτή την προσπάθεια η μείωση σχεδόν κατά έξι μονάδες της ανεργίας υπό την παρούσα κυβέρνηση αποτυπώνει για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης μια ευκρινή τάση αποκλιμάκωσης. Χρέος μας είναι να εργαστούμε σκληρά και μεθοδικά, έτσι ώστε μέσα στο 2018 η συγκεκριμένη τάση να ενταθεί. Η μείωση της ανεργίας, εκτός από τις θετικές επιπτώσεις στην καθημερινότητα των ανθρώπων που βρίσκουν δουλειά, επιφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη στον κοινωνικό προϋπολογισμό, οφέλη δομικά και όχι πρόσκαιρα, τα οποία δημιουργούν περιθώριο για σημαντικές πρωτοβουλίες στον τομέα της κοινωνικής προστασίας.
Στο έδαφος αυτής της θετικής τάσης, η προτεραιότητα μας για το 2018 συνίσταται στους εξής άξονες: ενίσχυση της νεανικής εργασίας, αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και καταπολέμηση της αόρατης εργασίας. Οι άξονες αυτοί δεν συνιστούν επιστροφή στο προμνημονιακό σύμπαν, αλλά τους αναγκαίους όρους μετάβασης σε μία νέα χάρτα των κοινωνικών δικαιωμάτων στη μετα-κρισιακή Ελλάδα.
Πρώτον, μέσα στο 2018 προγραμματίζουμε την άμεση υλοποίηση προγραμμάτων για την ενίσχυση της νεανικής εργασίας. Ήδη εγκαινιάσαμε την καμπάνια αυτή με την καταβολή ενός εφάπαξ ποσού, ύψους 400 ευρώ, σε άνεργους νέους και νέες, ηλικίας 18-24 ετών. Το Επίδομα Νεανικής Αλληλεγγύης συνιστά μια έμπρακτη αναγνώριση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι νέοι άνεργοι, που δεν δικαιούνται τα επιδόματα του ΟΑΕΔ, αυτοί και αυτές που αποτελούν την ευέλικτη εργατική βάρδια των καιρών μας. Είναι ο δικός μας τρόπος να υλοποιήσουμε τη δέσμευσή μας ότι θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα προς όφελος των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων.
Δεύτερον, έχουμε ήδη νομοθετήσει την επαναφορά των βασικών αρχών των συλλογικών διαπραγματεύσεων τον Αύγουστο του 2018. Η αναστολή τους στα χρόνια των μνημονίων δεν σήμανε μόνο τη μείωση των μισθών, αλλά τροφοδότησε ποικίλες μορφές εργοδοτικής ασυδοσίας. Η ουσιαστική ενδυνάμωση της διαπραγματευτικής ισχύος των εργαζομένων αποτελεί κρίσιμο βήμα στην βελτίωση τόσο των μισθολογικών όσο και ευρύτερα των όρων εργασίας στους χώρους δουλειάς.
Στο ίδιο πλαίσιο, η πλέον κρίσιμη μεταβλητή που οφείλουμε να επανακαθορίσουμε αφορά τον κατώτατο μισθό. Η ουσιαστική αναστροφή στο πεδίο της οικονομίας μπορεί να αποτυπωθεί και στο επίπεδο του κατώτατου μισθού. Η συμπίεση του κόστους εργασίας αποτύπωσε τον μονοσήμαντο επιμερισμό του βάρους της κρίσης στους εργαζόμενους. Η οικονομική σταθεροποίηση επιτρέπει μια νέα ισορροπία. Ταυτόχρονα, ο συνδυασμός μια τέτοιας κίνησης με την οικοδόμηση ενός κοινωνικού κράτους απαλλαγμένου από τις κακοδαιμονίες του παρελθόντος θα συμβάλλει στην ουσιαστική στήριξη των εργαζομένων με όρους πραγματικού και όχι μόνο ονομαστικού εισοδήματος.
Οι πρωτοβουλίες αυτές δεν υπονοούν την επιστροφή στο παρελθόν της προ-μνημονιακής Ελλάδας. Το αντίθετο. Δεν βλέπουμε τα χρόνια πριν το 2008 με νοσταλγία. Ο δικός μας στόχος είναι η δίκαιη ανάπτυξη, όπου οι θετικές επιδόσεις των οικονομικών μεγεθών θα μεταφράζονται σε βελτίωση των συνθηκών ζωής της κοινωνικής πλειονότητας, κάτι που δεν συνέβαινε τα χρόνια πριν από την κρίση.
Επιπλέον, η επαναφορά δεν μας αρκεί, γιατί οι παλιές δομές μπορεί να εξασφάλιζαν δικλείδες ασφαλείας για κάποιους, ταυτόχρονα όμως δημιουργούσαν ένα σύνολο εξαιρέσεων, τυφλών σημείων, μια στρατιά από αόρατους εργαζόμενους, όπως οι αδήλωτοι, οι επισφαλώς εργαζόμενοι, οι μετανάστες, αλλά συχνά και οι αυτοαπασχολούμενοι. Γι’ αυτούς η έννοια της επαναφοράς ή της αποκατάστασης δεν σημαίνει πολλά, καθώς δεν απόλαυσαν ποτέ κάποιο προστατευτικό πλαίσιο. Δική μας λοιπόν προτεραιότητα, ο τέταρτος πυλώνας της πολιτικής μας, είναι να δούμε και ν’ ακούσουμε τους «αόρατους». Να κάνουμε την αόρατη εργασία ορατή μέσα από την καταπολέμηση της αδήλωτης και της υποδηλωμένης εργασίας.
Συνηθίζεται ένα κείμενο στο τέλος του χρόνου να συνδυάζει τον απολογισμό με το σχεδιασμό. Η δυνατότητα που έχουμε σήμερα να σκεφτούμε και να σχεδιάσουμε στρατηγικά το μέλλον αποτελεί σημαντική νίκη για μια κυβέρνηση, που πολλοί πίστευαν ότι θα βουλιάξει σε ένα κυκεώνα διαχείρισης αξιολογήσεων και προαπαιτούμενων, αλλά και για μια κοινωνία, που αγωνίστηκε να χαράξει ένα διαφορετικό δρόμο εξόδου από την κρίση.
Σε μια Ευρώπη, όπου οξύνονται οι κοινωνικές και πολιτικές αντιθέσεις, η ανάδειξη του ζητήματος της εργασίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων σε ένα από τα κεντρικά ερωτήματα της επόμενης μέρας αποτελεί τομή όχι μόνο για τη δική μας πορεία αλλά συνολικά για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Σ’ αυτό το δρόμο έχουμε βρει πολύτιμους συμμάχους. Έχουμε λοιπόν πλέον όλες τις δυνατότητες το 2018 να αποτελέσει μια θετική χρονιά για τον κόσμο της εργασίας και την κοινωνική πλειονότητα. Σήμερα, για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια, μπορούμε να εργαστούμε όχι στη βάση αυτών που φοβόμαστε ότι μπορεί να συμβούν, αλλά του τι επιθυμούμε να διαβάσουμε στα πρωτοσέλιδα του 2019.
