Μείζον θέμα προκύπτει από το πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ της έγκριτης εφημερίδας Le Monde στο οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ η εφημερίδα κατηγορεί την ελληνική κυβέρνηση και τη Frontex ότι κάνουν παράνομες επαναπροωθήσεις στα θαλάσσια σύνορα την ίδια στιγμή που ΕΕ και ελληνική κυβέρνηση δηλώνουν ότι δεν υιοθετούνται τέτοιες παράνομες πρακτικές.

Λίγο πριν η OLAF, ο εποπτικός φορέας της ΕΕ για την καταπολέμηση της απάτης, παρουσιάσει τα πλήρη πορίσματα της μακροχρόνιας έρευνάς της για την Frontex, η οποία απομακρύνει άρον-άρον τον επικεφαλής της υπηρεσίας συνόρων της ΕΕ, Φαμπρίς Λεγκέρι.

Το ρεπορτάζ αποτελεί προϊόν μακροχρόνιας έρευνας στην οποία εκτός από την Le Monde μετέχουν το Der Spiegel, τα ελβετικά SRF και Republik καθώς και η οργάνωση Lighthouse Reports.

H έρευνα αποκαλύπτει ότι μεταξύ Μαρτίου 2020 και Σεπτεμβρίου 2021, πραγματοποιήθηκαν παράνομες επιστροφές στο Αιγαίο Πέλαγος τις οποίες κατέγραψε με τον όρο «πρόληψη αναχωρήσεων». Ψέμα, σύμφωνα με την έρευνα. Διότι οι προειδοποιήσεις αναχώρησης αναφέρονται σε επιχειρήσεις που πραγματοποιεί η Τουρκία για την αναχαίτιση μεταναστών πριν εισέλθουν στα ελληνικά ύδατα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ευρωπαϊκή υπηρεσία επιτήρησης συνόρων κατέγραψε στη βάση δεδομένων της (που ονομάζεται JORA) «απωθήσεις» μεταναστών στο Αιγαίο Πέλαγος περνώντας τους ως απλές «προειδοποιήσεις αναχώρησης», που πραγματοποιήθηκαν στα τουρκικά ύδατα.

«Εστιάσαμε σε αυτό που η Frontex αποκαλεί «πρόληψη αναχώρησης»», εξηγεί ο Lighthouse στο Twitter, κατά τη διάρκεια αυτής της έρευνας που διεξήχθη από τις 20 Μαρτίου 2020 έως τις 21 Σεπτεμβρίου 2021. Αυτό σημαίνει ότι «όταν οι αιτούντες άσυλο που διασχίζουν το Αιγαίο με βάρκες εντοπίζονται από την Ελλάδα ή Frontex, η Τουρκία ειδοποιείται και ενεργεί για να αποτρέψει τη διέλευση και να τους φέρει στην ξηρά στην Τουρκία πριν εισέλθουν στα ύδατα της ΕΕ».

Μόνο που εδώ, σύμφωνα με τη Le Monde, πίσω από αυτές τις «προειδοποιήσεις αναχώρησης», υπάρχουν στην πραγματικότητα πολλές παράνομες απελάσεις μεταναστών.

3/ We used freedom of information laws to request Frontex data. They sent us partial data from their database, JORA, with crucial fields redacted. We got the incident type, dates & number of people involved but no descriptions

— Lighthouse Reports (@LHreports) April 27, 2022

Οι ερευνητές-δημοσιογράφοι μπόρεσαν να συγκρίνουν πληροφορίες από τη βάση δεδομένων JORA (ημερομηνίες, είδος περιστατικού και αριθμός ατόμων που εμπλέκονται) και να τις συγκρίνουν με αναφορές ενώσεων ή ακόμη και αναφορές από την Τουρκική Ακτοφυλακή. Συμπέρασμα: οι ερευνητές βεβαιώνουν έτσι ότι σε τουλάχιστον 22 περιπτώσεις - που αφορούν 957 μετανάστες - οι μετανάστες βρέθηκαν να παρασύρονται στη θάλασσα με φουσκωτές σωσίβιες λέμβους, χωρίς μηχανές.

Ωστόσο, αυτά τα κανό, πορτοκαλί χρώματος, αντιστοιχούν σε μοντέλα που αγόρασε το ελληνικό Υπουργείο Ναυτικών, μέσω χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Που θα έτεινε να αποδείξει ότι οι μετανάστες είχαν πρόσβαση στα ελληνικά ύδατα προτού επιστραφούν παράνομα», γράφει η Le Monde.

Συνεπώς, εμπλέκεται η Frontex και όχι η Τουρκία. «Έτσι προκύπτει το ερώτημα: «Αποτρέπονταν πραγματικά αυτοί οι μετανάστες να εισέλθουν στα ύδατα της ΕΕ ή επιστράφηκαν πίσω αφού το έκαναν;» ρωτά ο Lighthouse στο Twitter.

Παραιτήθηκε ο επικεφαλής της Frontex υπό το βάρος των κατηγοριών για τα pushbakcs