Στις 16 Μαρτίου είχαμε τη συνέχιση των διερευνητικών επαφών στην Αθήνα. Ο ΣΥΡΙΖΑ πάντα ήταν υπέρ του διαλόγου, πάντα επεδίωκε και επιδιώκει την εξεύρεση λύσεων χωρίς να απεμπολεί τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.
Διερευνητικές λοιπόν! Σε ότι αφορά τη χώρα μας, η ατζέντα των διερευνητικών διαχρονικά είναι συγκεκριμένη: Υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, ξεκάθαρα και οριοθετημένα. Ισχύει όμως το ίδιο και για την Τουρκική πλευρά; Οι αναφορές τόσο του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Τσαβούσογλου, όσο και του Υπουργού Άμυνας Ακάρ για «συναντήσεις διαβουλεύσεων» μόνο τυχαίες δεν ήταν. Είναι εμφανές πως η τουρκική πλευρά προσπαθεί να διευρύνει την ατζέντα συζητήσεων, να συμπεριλάβει πολλά περισσότερα ζητήματα όπως η αποστρατικοποίηση των νησιών και οι «γκρίζες ζώνες».
Η τουρκική πλευρά εδώ και πολύ καιρό ακολουθεί πιστά ένα στρατηγικό σχέδιο που θέλει να αυτοπαρουσιάζεται ως περιφερειακή δύναμη στην περιοχή, όχι μόνο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου αλλά και ευρύτερα. Πρόσφατα είδαμε την εμπλοκή της στις συγκρούσεις στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ, στη Συρία αλλά και στη Λιβύη. Συνομιλεί και συνεργάζεται με χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς να έχει επιπτώσεις για την επιθετική της στάση αφού καταφέρνει να παρουσιάζεται ως «διαλλακτική» εργαλειοποιώντας ακόμα και αυτές τις διερευνητικές.
Σε αυτό το ζήτημα βέβαια η ευθύνη της ΕΕ, αλλά και του ΝΑΤΟ είναι μεγάλη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συνεδρίαση της ευρωπαϊκής επιτροπής για την άμυνα και ασφάλεια (SEDE) στις 15 Μαρτίου, όπου παρέστη ο Γενικός Γραμματέας του Νάτο κ. Στόλντερμπεργκ και τέθηκε από ευρωβουλευτές η τουρκική επιθετικότητα στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Απαντώντας αναφέρθηκε σε κάποια προβλήματα με την Τουρκία (κυρίως για τους S-400) και είπε πως το ΝΑΤΟ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο λες και υπάρχουν δύο προβληματικά μέρη. Όλα αυτά είναι ενδεικτικά του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζεται η Τουρκία.
Στο ευμετάβλητο γεωπολιτικό περιβάλλον που βρισκόμαστε, με τις ευαίσθητες ισορροπίες και τους συνεχείς κλυδωνισμούς, στη σκιά ευρύτερων διεθνών ανακατατάξεων, οφείλει η ελληνική πλευρά να διαβλέπει τις συνέπειες τόσο των πράξεων όσο και των παραλείψεών της απέναντι στην Τουρκία, αλλά και συνολικά απέναντι στις δυνάμεις της ευρύτερης περιοχής. Η δυναμική των ελληνοτουρκικών σχέσεων επηρεάζεται, στο πλαίσιο ενός πολυπαραγοντικού “παιγνίου”, και από τις σχέσεις της χώρας μας με άλλους σημαντικούς δρώντες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ. Δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε και να πιστεύουμε πως οι ψυχρές σήμερα σχέσεις της τουρκικής ηγεσίας με Κάιρο και Τελ Αβίβ αλλά ακόμα και με την κυβέρνηση Μπάιντεν θα παραμείνουν για πάντα σε αυτό το επίπεδο, καθώς η διαδραστικότητα είναι δυναμικό χαρακτηριστικό που αλλάζει τα δεδομένα. Ήδη η τουρκική πλευρά διέρρευσε πως υπάρχουν συνομιλίες με την Αίγυπτο.
Εδώ ακριβώς εντοπίζεται το πρόβλημα της ηγεσίας Μητσοτάκη: Ότι δεν αντιλαμβάνεται ούτε τους συσχετισμούς, ούτε τη σημασία διαμόρφωσης μιας μακρόπνοης στρατηγικής, που να ανταποκρίνεται στα σύγχρονα διακυβεύματα και τις νέες προκλήσεις. Αυτό που δεν έχει καταφέρει η κυβέρνηση ΝΔ από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα είναι να χαράξει εκείνη μια σταθερή και αποτελεσματική, πολυμερή στρατηγική στην περιοχή που θα εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα, την ασφάλεια και τη σταθερότητα. Εάν λοιπόν η Τουρκία είναι ο απρόβλεπτος, νευρικά κινούμενος δρών στην περιοχή, η Ελλάδα μπορεί να είναι ακριβώς το αντίθετο: Παράγοντας εμπιστοσύνης, σταθερότητας, ειρηνικών σχέσεων και ανάπτυξης.
Η εξωτερική πολιτική της χώρας είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να εγκλωβίζεται στις διαπροσωπικές ίντριγκες και τις ισορροπίες στο εσωκομματικό παιχνίδι της ΝΔ. Οι εξελίξεις το επόμενο διάστημα και οι ανακατατάξεις στην ευρύτερη περιοχή θα είναι ραγδαίες και με σοβαρές επιπτώσεις και θα πρέπει η κυβέρνηση και η χώρα συνολικά να είναι έτοιμη να τις διαχειριστεί και να προετοιμαστεί. Είναι αναγκαίο να συγκληθεί συμβούλιο πολιτικών αρχηγών για τη διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής και για μια πολυδιάστατη και ενεργητική πολιτική. Αυτό σίγουρα δεν μπορεί να συμβεί με στρουθοκαμηλισμούς και μπρος-πίσω, αντίθετα μπορεί να προκύψει από σταθερή πολιτική και στόχευση, χωρίς επικοινωνιακά πυροτεχνήματα για εσωτερική κατανάλωση που δεν αρκούν για να προστατευτούν τα εθνικά συμφέροντα της χώρας
(Ο Γιώργος Μπαλάφας είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία και περιφερειακός σύμβουλος Βορείου Τομέα Αττικής)
