Απάντηση, δια του Επιτρόπου Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι, έδωσε η Κομισιόν σε ερώτηση του Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρη Παπαδημούλη, αναφορικά με το ζήτημα του δημόσιου χρέους των κρατών μελών και την αντιμετώπισή του μέσω μιας ευρωπαϊκής λύσης.
Επικαλούμενος την ανεξαρτησία της ΕΚΤ, ο Επίτροπος Τζεντιλόνι αποφεύγει επί της ουσίας να πάρει θέση για το δημόσιο χρέος των κρατών μελών και για το εάν εξετάζεται μια ευρωπαϊκή λύση ελάφρυνσης.
Αρκείται στο να τονίσει πως «το Ευρωσύστημα —δηλαδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ— απολαύει ανεξαρτησίας βάσει των Συνθηκών κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή της ενιαίας νομισματικής πολιτικής».
Πέρα από τα όσα προβλέπει το μέσο προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (“SURE”) και ο κανονισμός για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) και συνοπτικά επαναλαμβάνει στην απάντησή του, ο Επίτροπος Τζεντιλόνι υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη να προχωρήσει γρήγορα η εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και να αποφευχθεί η οποιαδήποτε πρόωρη απόσυρση της στήριξης. Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά, «η Επιτροπή κατέστησε σαφές ότι θα πρέπει να αποφευχθεί η πρόωρη απόσυρση της δημοσιονομικής στήριξης και ότι ο συντονισμός των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών παραμένει ζωτικής σημασίας για τη στήριξη της ανάκαμψης».
Η πλήρης ερώτηση:
Ευρωπαϊκή λύση για ελάφρυνση του δημόσιου χρέους των κρατών μελών
Η κρίση που προκάλεσε η πανδημία έχει οδηγήσει σε εκτόξευση του δημόσιου χρέους των κρατών μελών, με τον μέσο όρο της ευρωζώνης να ξεπερνά το 100% του ΑΕΠ τουλάχιστον μέχρι και το 2022[1]. Παράλληλα, οι χειμερινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής[2], που αναπροσαρμόζουν προς τα κάτω την εκτίμηση για τους ρυθμούς ανάπτυξης το 2021, χαρακτηρίζονται από μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας, καθώς εξαρτώνται άμεσα από την εξέλιξη της πανδημίας. Ήδη, οι επιδημιολόγοι προειδοποιούν για το τρίτο κύμα της πανδημίας, ενώ εκφράζουν ανησυχίες για την ταχύτητα μετάλλαξης του ιού και την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων εμβολίων κατά των νέων στελεχών του. Η παράταση των περιοριστικών μέτρων που λαμβάνουν τα κράτη μέλη καθιστά μάλλον αισιόδοξες τις χειμερινές εκτιμήσεις της Επιτροπής, ενώ το δημόσιο χρέος αναμένεται να μεγεθυνθεί ακόμη περισσότερο.
Για την αποτελεσματικότερη στήριξη της ανάκαμψης και την ταχύτερη επάνοδο σε αναπτυξιακούς ρυθμούς, περισσότεροι από εκατό οικονομολόγοι από δεκατρείς ευρωπαϊκές χώρες απευθύνουν έκκληση για διαγραφή του δημόσιου χρέους που διακρατά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (σχεδόν το 25% του ευρωπαϊκού δημόσιου χρέους)[3].
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Τι μέτρα σκοπεύει να λάβει για την αποφυγή μιας νέας κρίσης χρέους;
2. Εξετάζει την πρόταση για διαγραφή του δημόσιου χρέους που διακρατά η ΕΚΤ ή έστω για ελάφρυνση του δημόσιου χρέους που δημιουργήθηκε λόγω της πανδημικής κρίσης;
3. Εξετάζει το ενδεχόμενο αύξησης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης που καθορίστηκαν εν μέσω του πρώτου κύματος της πανδημίας;
Η απάντηση του κ. Gentiloni εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Στις 20 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή πρότεινε την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την ταχεία, αποφασιστική και συντονισμένη αντίδραση στην πανδημία του κορονοϊού. Παρείχε επίσης ευελιξία στο πλαίσιο των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις και δημιούργησε νέα μέσα στήριξης, μεταξύ άλλων τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) και το μέσο προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE)1. Το SURE παρέχει χρηματοδοτική βοήθεια ύψους έως και 100 δισ. EUR στα κράτη μέλη με τη μορφή δανείων που χορηγούνται με ευνοϊκούς όρους για μέτρα που αποσκοπούν στον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας και απώλειας εισοδήματος μέσω της διατήρησης των θέσεων εργασίας και των δεξιοτήτων, καθώς και για τη χρηματοδότηση ορισμένων μέτρων που σχετίζονται με την υγεία. Σχεδόν το 95 % των κονδυλίων του SURE, ύψους 100 δισ. EUR, έχουν διατεθεί και σχεδόν όλα τα ποσά έχουν εκταμιευθεί.
Το Ευρωσύστημα —δηλαδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ— απολαύει ανεξαρτησίας βάσει των Συνθηκών κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή της ενιαίας νομισματικής πολιτικής.
Ο κανονισμός για τη θέσπιση του ΜAA προβλέπει 672,5 δισ. EUR (σε τιμές 2018) σε μη επιστρεπτέα στήριξη και δανειακή στήριξη για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη. O MAA είναι ένα προσωρινό μέσο. Η ταχεία εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του MAA είναι απαραίτητη για να στηριχθεί η ανάκαμψη και, παράλληλα, να γίνουν οι οικονομίες και οι κοινωνίες μας πιο βιώσιμες, συμπεριληπτικές, ανθεκτικές και κατάλληλες για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Η Επιτροπή κατέστησε σαφές ότι θα πρέπει να αποφευχθεί η πρόωρη απόσυρση της δημοσιονομικής στήριξης και ότι ο συντονισμός των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών παραμένει ζωτικής σημασίας για τη στήριξη της ανάκαμψης.
