Με αφορμή την εξέλιξη της ανάκρισης για την καταστροφική πλημμύρα στη Μάνδρα, τον Νοέμβριο του 2017, και την κλήση της Περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου από την Εισαγγελία στο πλαίσιο της δικαστικής έρευνας, πηγές της Ρένας Δούρου σημειώνουν αναλυτικά τα εξής:
Η Περιφερειάρχης Ρένα Δούρου και ο Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής Γιάννης Βασιλείου κατηγορούνται ότι: 1) δεν έλεγξαν τις Πολεοδομίες, οι οποίες όμως ανήκουν στην αρμοδιότητα της δημάρχου Μάνδρας κας Κριεκούκη, 2) δεν κατεδάφισαν τα αυθαίρετα κτίσματα - όμως η αρμοδιότητα για το γκρέμισμα ανήκει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση (τον Συντονιστή κ. Σπύρο Κοκκινάκη), 3) δεν έκαναν την εποπτεία του έργου της οδού Κοροπούλη, την οποία έχει η δήμαρχος Μάνδρας, κα Κριεκούκη, 4) ότι καθυστέρησαν την κατασκευή του δρόμου Μάνδρας - Ελευσίνας, που όμως δεν αποτελεί αντιπλημμυρικό έργο, δεν ανήκει στις αρμοδιότητες της Περιφέρειας αλλά όπως και τόσα άλλα έργα (όπως η ανάπλαση του Φαληρικού όρμου, η στήριξη των δημόσιων νοσοκομείων) υλοποιείται από τη Διοίκηση Δούρου στην Περιφέρεια Αττικής.
Σήμερα στην Περιφέρεια Αττικής έχουν τεθεί, για πρώτη φορά, οι βάσεις σοβαρής αντιπλημμυρικής θωράκισης: έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη, με ίδιους ή ευρωπαϊκούς πόρους, 163 αντιπλημμυρικά έργα, προϋπολογισμού περίπου μισού δις ευρώ. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης: η προηγούμενη Διοίκηση, το 2014, είχε 57 αντιπλημμυρικά έργα, προϋπολογισμού 60 εκατομμυρίων ευρώ. Η επιμέλεια της Διοίκησης Δούρου για την αντιπλημμυρική προστασία τεκμαίρεται: ο αριθμός των έργων πενταπλασιάστηκε και ο προϋπολογισμός οκταπλασιάστηκε.
Σε ό,τι αφορά στην καταστροφική πλημμύρα του Νοεμβρίου του 2017 στη Μάνδρα, η Περιφερειάρχης Αττικής ήταν εκείνη που προσέφυγε πρώτη, το ίδιο βράδυ της τραγωδίας, στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου καταθέτοντας αναφορά με την οποία ζητούσε τη διερεύνηση των αιτίων της καταστροφής, τονίζοντας ότι “πρέπει να μπει τέλος στην κουλτούρα της ατιμωρησίας και της ανευθυνότητας”. Αυτή η διαδικασία είναι σήμερα σε εξέλιξη.
Σε ό,τι αφορά τη σφοδρότητα του πλημμυρικού φαινομένου στη Μάνδρα, αυτή ήταν τέτοια που αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας ακόμη και διεθνών ερευνητικών κέντρων. Φαινόμενο που σύμφωνα με τους επιστήμονες συμβαίνει μία φορά στα 200 χρόνια, κατά άλλους μία φορά στα 500 χρόνια. Όπως δε περιγράφουν οι ειδικοί, έπεσε με πρωτοφανή ραγδαιότητα ένα δίλιτρο μπουκάλι νερού σε 1 cm2, δηλαδή σε επιφάνεια μικρότερη από ένα κουταλάκι του καφέ! Στο φαινόμενο του Νοεμβρίου στη Μάνδρα, είχαμε απορροή υδάτων 150 κυβικά το δευτερόλεπτο.
Εκδόθηκαν δύο πραγματογνωμοσύνες σχετικά με την ύπαρξη ή μη ευθυνών της Περιφέρειας Αττικής: τη μία την υπογράφουν 8 Ελεγκτές της Δημόσιας Διοίκησης και την άλλη 3 Μηχανικοί, οι οποίοι ορίσθηκαν από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Και οι δύο πραγματογνωμοσύνες ΔΕΝ ΕΠΙΡΡΙΠΤΟΥΝ καμία ευθύνη στις Υπηρεσίες της Περιφέρειας Αττικής και στην Περιφερειάρχη Ρένα Δούρου. Ωστόσο τα βασικά σημεία των πορισμάτων αυτών αγνοήθηκαν από την έρευνα ενώ ζητήθηκαν εξηγήσεις και στη συνέχεια ασκήθηκαν διώξεις μόνο κατά της Δούρου για θέμα που ανάγεται στο 2014...
Ενδεικτικά από τη συνεχιζόμενη διαδικασία προκύπτουν τα εξής ερωτήματα: α) γιατί δεν κλήθηκε για εξηγήσεις και ο τέως περιφερειάρχης Γ. Σγουρός, που δεν είχε χαρακτηρίσει κατεπείγον το αίτημα προς το δασαρχείο Αιγάλεω για την έκδοση πράξης χαρακτηρισμού του έργου της Αγίας Αικατερίνης, στις 7/4/2014 που το κατέθεσε; β) Πώς και γιατί αποδίδονται για το θέμα αυτό ευθύνες στην περιφερειάρχη Δούρου όταν η ορεινή υδρονομία ανήκει απολύτως στις αρμοδιότητες της αποκεντρωμένης διοίκησης (δασαρχείο); γ) Γιατί ενώ η περιφερειάρχης είχε μεταβιβάσει τις αντιπλημμυρικές αρμοδιότητες όπως ορίζει ο νόμος, το εισαγγελικό πόρισμα τη θεωρεί υπεύθυνη ως επικεφαλής του φορέα της Περιφέρειας Αττικής, ενώ για τις ευθύνες του αρμόδιου δασαρχείου στρέφεται κατά των προϊσταμένων και όχι κατά του επικεφαλής του φορέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης στην οποία υπάγεται το δασαρχείο;
Σε ό,τι αφορά το κρίσιμο αντιπλημμυρικό της διευθέτησης του ρέματος Αγίας Αικατερίνης, που βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης χάρη στις ενέργειες της Διοίκησης Δούρου, βλ αναλυτικά παρακάτω.
Σε ό,τι αφορά την υπό εξέλιξη ανάκριση, πρέπει να σημειωθεί ότι στην απερχόμενη δήμαρχο κα Κριεκούκη, παρά τη διαπιστωμένη ύπαρξη παράνομου αμαξοστασίου του δήμου Μάνδρας, δεν της επιβλήθηκαν περιοριστικοί όροι ενώ στον αντιπεριφερειάρχη Δυτικής Αττικής, κο Βασιλείου επιβλήθηκε βαριά εγγυοδοσία, ύψους 20.000 ευρώ – ας μην ξεχνάμε ότι οι κατηγορίες αφορούν πλημμελήματα.
Εν τούτοις η ανακριτική έρευνα (αν κρίνει κανείς από το κατηγορητήριο και τις αδιαλείπτως προστιθέμενες σε αυτό «νέες» κατηγορίες), δεν φαίνεται να στρέφεται προς τις πραγματικές πράξεις ή και παραλείψεις που θα μπορούσαν να αφορούν τις άμεσες αρμοδιότητες ενός περιφερειάρχη. Αλλά να «φορτώνει» στην περιφερειάρχη τις αναρίθμητες, υπάρχουσες ή όχι, παραλείψεις ή πλημμέλειες του οποιουδήποτε υπαλλήλου, οποιασδήποτε υπηρεσίας της Περιφέρειας.
Γιατί όμως γίνεται αυτό; Μα για τον πάρα πολύ απλό λόγο ότι αλλιώς, δηλαδή κατά τρόπο που να αποδεικνύεται άμεσα και συγκεκριμένα αμέλεια της περιφερειάρχου, δεν είναι δυνατή η στήριξη κατηγορίας κατά της Ρένας Δούρου. Αυτό άλλωστε εξηγεί και την τελείως διαφορετική φύση των ερωτήσεων της προκαταρκτικής εξέτασης από την επίρριψη «των πάντων και άλλων τινών» επί της περιφερειάρχου στην ανάκριση. Η κ. Δούρου δεν έχει ανάγκη να διαμαρτυρηθεί για τη μη δίωξη των άμεσων και ευθειών παραλείψεων του προκατόχου της κ. Σγουρού. Γνωρίζει την απάντηση, ότι δηλαδή ως πλημμελήματα έχουν παραγραφεί λόγω πενταετίας, ασχέτως του αν η παραγραφή κλείνει στις 31.8.2019 και η προκαταρκτική για τη Μάνδρα διαρκεί ήδη άνω του έτους! Ούτε βεβαίως θα ήθελε να παραπονεθεί για τη «μη» αντιμετώπιση άλλων συγκρίσιμων περιπτώσεων.
Δήλωση της περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου
Σε ανακοίνωση προέβη σήμερα το απόγευμα η περιφερειάρχης Αττικής με την οποία αναφέρει:
«Η απλή έκφραση συλλυπητηρίων υπολείπεται της οδύνης για την απώλεια τόσων ζωών. Με την πεποίθηση αυτή, προσήλθα η ίδια στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου τη νύχτα της εθνικής τραγωδίας.
Γιατί πιστεύω ότι ο σεβασμός στη μνήμη των νεκρών και στην οδύνη των οικείων τους, απαιτεί πράξεις και όχι λόγια. Απαιτεί τη διερεύνηση των πραγματικών αιτίων και επιβάλλει να μπει επιτέλους τέλος στην κουλτούρα της ατιμωρησίας.
Την ίδια στιγμή οι δικονομικές διαδικασίες δεν θα πρέπει να εξυπηρετούν οιεσδήποτε σκοπιμότητες. Και εξαρχής, με τη στάση μου έδειξα ότι πράγματι πιστεύω ότι η Δικαιοσύνη δεν τις εξυπηρετεί. Και πράγματι απέδειξε ότι δεν τις εξυπηρετεί.
Παράλληλα όμως εκφράζω την ιδιαίτερη ανησυχία μου για την τύχη όσων ασχολούνται με την Αυτοδιοίκηση γιατί η γενίκευση τέτοιου είδους κατηγορητηρίων θα μπορούσε να καταστήσει οποιονδήποτε από αυτούς, οποτεδήποτε, κατηγορούμενο με εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες για τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».
Σύντομο ιστορικό για τη διευθέτηση του ρέματος Αγίας Αικατερίνης
Τα δεδομένα ως την ημέρα που παρέλαβε η διοίκηση Δούρου / Δύναμη Ζωής έχουν ως εξής:
Τα δύο ρέματα που υπάρχουν στη Μάνδρα, «Αγίας Αικατερίνης» και «Σούρες», προκαλούσαν από παλιά πλημμυρικά φαινόμενα, για την αντιμετώπιση των οποίων, μάλιστα, είχαν εκπονηθεί διάφορες προμελέτες από το 1993.
Το 2003 εγκρίθηκε η τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Μάνδρας και τα δύο αυτά ρέματα εντάχθηκαν στον οικιστικό ιστό της πόλης, με συνέπεια το ρέμα της Αγίας Αικατερίνης να μπαζωθεί και να εξαφανιστεί η κοίτη του.
Επί 7,5 χρόνια (2003 – 2010) δεν ενδιαφέρθηκε κανένας για την εξαφανισμένη αυτή κοίτη. Στις 21.12.2010 λαμβάνεται επιτέλους η απόφαση να ξεκινήσει, όχι το έργο, αλλά η διαδικασία εύρεσης μελετητή ο οποίος θα αναλάβει να εκπονήσει τη μελέτη κατασκευής του έργου.
Έπειτα από 19 μήνες, στις 12.7.2012, υπογράφηκε η σύμβαση με τον μελετητή, ο οποίος ανέλαβε την υποχρέωση να παραδώσει τη μελέτη εντός 15 μηνών, δηλαδή μέχρι την 13.10.2013. Δυστυχώς όμως, η μελέτη δεν μπορούσε να παραληφθεί την ημερομηνία αυτή, αφού δεν είχε εγκριθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, οπότε δόθηκε παράταση συνολικά 10 μηνών για την παραλαβή της. Τελικά η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων εγκρίθηκε από την αποκεντρωμένη διοίκηση στις 2.7.2014.
Συμπερασματικά, μέχρι την ημέρα που ανέλαβε η νέα Περιφερειακή Διοίκηση (1.9.2014), τα γεγονότα είχαν ως εξής:
από το 1993 μέχρι το 2003 δεν έγινε καμία ενέργεια,
από το 2003 έως το 2010 το ρέμα μπαζώθηκε,
η κοίτη εξαφανίστηκε,
ακολούθησε ωστόσο πλήρης απραξία
και, τέλος, από το 2010 έως την 1.9.2014 δεν είχε ακόμη παραληφθεί, τυπικά και ουσιαστικά, η μελέτη κατασκευής του έργου.
Ας δούμε τώρα τι έκανε η νέα Διοίκηση της Περιφέρειας και ας συγκρίνουμε τους αντίστοιχους χρόνους:
Α. Άμεσα μετά την ανάληψη των καθηκόντων, στις 22.10.2014, εγκρίναμε την τοπογραφική και κτηματολογική μελέτη, την οριστική μελέτη υδραυλικών έργων, τη μελέτη οριοθέτησης, τη μελέτη ανάλυσης κόστους οφέλους, τα τεύχη δημοπράτησης και τον φάκελο ασφάλειας και υγείας για το εν λόγω έργο. Για να έχει ισχύ η μελέτη οριοθέτησης πρέπει να επικυρωθεί και από την αποκεντρωμένη διοίκηση, στην οποία απεστάλη άμεσα και τελικά επικυρώθηκε με ΦΕΚ στις 29.1.2016.
Β. Στη συνέχεια, οι Υπηρεσίες της Περιφέρειας ενήργησαν ταχύτατα. Συγκεκριμένα: στις 5.2.2016 εξέδωσαν βεβαίωση περαίωσης της μελέτης και στις 12.2.2016 παρέλαβαν τη μελέτη και επέστρεψαν την εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης.
Θα πρέπει να τονιστεί, επομένως, ότι η ημερομηνία παραλαβής της μελέτης είναι η 12.2.2016. Από την ημερομηνία αυτή και μετά, απαιτούνται τουλάχιστον τέσσερα χρόνια ώστε να δημοπρατηθεί και στη συνέχεια να εκτελεστεί και να ολοκληρωθεί το έργο.
Γ. Στην πρώτη επιτρεπόμενη αναμόρφωση του προγράμματος εκτελεστέων έργων 2016 της Περιφέρειας Αττικής, έγινε η ένταξη του έργου (5.4.2016) και στη συνέχεια εγκρίθηκε η δέσμευση πίστωσης.
Δ. Στις 8.8.2016 τέθηκε σε ισχύ καινούργιος νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις έργου, ο οποίος απαιτούσε πλέον, πριν από τη δημοπράτηση, να έχουν συντελεστεί όλες οι αναγκαίες απαλλοτριώσεις και να έχουν εκδοθεί όλες οι απαιτούμενες άδειες για την εκτέλεση του έργου. Η διαδικασία προκειμένου να ολοκληρωθεί μια απαλλοτρίωση είναι εξαιρετικά χρονοβόρα, ειδικά αν δεν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση της περιοχής.
Ε. Ήδη από τις 7.4.2014 η αρμόδια Διεύθυνση της Περιφέρειας είχε ζητήσει από το Δασαρχείο Αιγάλεω να εκδώσει πράξη χαρακτηρισμού των εκτάσεων, δηλαδή εάν είναι δασικές ή όχι. Στις 8.8.2014 το Δασαρχείο ζήτησε επιπλέον επτά αντίγραφα του τοπογραφικού διαγράμματος. Η περιοχή της Μάνδρας είχε τεθεί σε διαδικασία κτηματογράφησης, επομένως το Δασαρχείο περίμενε προφανώς την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Πράγματι, περίπου 3 χρόνια μετά, στις 20.2.2017, το Δασαρχείο απαντά ως εξής:
«Θέμα: Γνωστοποίηση ανάρτησης δασικών χαρτών-εκκρεμούσα αίτησή σας.
Μετά την ανάρτηση των δασικών χαρτών παύει η διαδικασία του άρθρου 14 και η αίτηση τίθεται στο αρχείο.»
Κατά συνέπεια, ξεκινά τότε μια νέα διαδικασία, με σκοπό να αποφανθεί εν τέλει το Δασαρχείο για τον δασικό ή μη χαρακτήρα των εκτάσεων του έργου.
Τα γεγονότα μιλάνε από μόνα τους.
Αρκεί μια ανάγνωση του χρονολογίου και καθένας αντιλαμβάνεται ότι από τη μία είχαμε επτά χρόνια πλήρους απραξίας και τέσσερα χρόνια χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ούτε καν η μελέτη, ενώ, αντιθέτως, σε χρόνους ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα, δίνοντας μάχη ενάντια στην πολυπλόκαμη γραφειοκρατία, το έργο ολοκληρώνεται στους επόμενους μήνες.
