Το νέο δίλημμα που παρουσίασε ο κ. Σαμαράς είναι ευρωπαϊκές– αντιευρωπαϊκές δυνάμεις. Πώς το σχολιάζετε;
Η κυβέρνηση βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Ο ελληνικός λαός βιώνει τις συνέπειες των καταστροφικών μνημονίων και το περίφημο success story δεν έρχεται. Φτάσαμε στο σημείο ακόμα και μεγάλες εφημερίδες του εξωτερικού να χαρακτηρίζουν τον κ. Σαμαρά κατά φαντασία θεραπευμένο. Όπως συνετρίβη στο έδαφος της πραγματικότητας η αλήστου μνήμης «θεωρία των δύο άκρων», έτσι ακριβώς θα πέσει στο κενό η προσπάθεια του πρωθυπουργού να εμφανίσει τον εαυτό του ως δήθεν ευρωπαϊστή και τον ΣΥΡΙΖΑ ως αντιευρωπαϊκή δύναμη. Ο κ. Σαμαράς είχε ακόμα μια ευκαιρία, την οποία δεν αξιοποίησε: μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο, να περιγράψει τα αδιέξοδα των μνημονίων, να αξιοποιήσει την ομολογία Μέρκελ ότι αν έφευγε η Ελλάδα από το ευρώ θα είχαμε ένα καταστροφικό ντόμινο για την Eυρωζώνη, να αξιοποιήσει την πρόσφατη δήλωση του Όλι Ρεν ότι, με την επιβολή του μνημονίου, δεν προσπάθησαν να σώσουν την Ελλάδα αλλά τις τράπεζές τους. Αντί γι’ αυτό, ο πρωθυπουργός προσπάθησε, με ένα κωμικό τρόπο, να πείσει ότι διόρθωσε το αρχικό μνημόνιο. Αυτά δεν τα πιστεύει πλέον ούτε ο φανατικότερος νεοδημοκράτης.
Παρακολουθούμε τις τελευταίες βδομάδες μια σειρά από αποκαλύψεις σκανδάλων. Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι αυτό το πιστώνεται η κυβέρνηση Σαμαρά. Είναι έτσι;
Οι αποκαλύψεις για τις μίζες στα εξοπλιστικά και τα θαλασσοδάνεια αποτελούν απλώς την κορυφή του παγόβουνου και δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε και λειτουργεί ακόμα ένα αμαρτωλό τρίγωνο διαπλοκής. Τα κόμματα εξουσίας, το τραπεζικό σύστημα και ισχυρά οικονομικά-εκδοτικά συμφέροντα. Οι λόγοι που αποκαλύπτονται τώρα ορισμένα στοιχεία, δεν έχουν να κάνουν με αυτό που λέγεται «εντολή Σαμαρά». Οφείλεται εν μέρει, στην πίεση που ασκεί στους θεσμούς η σαρωτική κοινωνική απαίτηση για τερματισμό της ατιμωρησίας και περιορισμό της διαφθοράς, και στη μερική αυτονόμηση έναντι της πολιτικής εξουσίας κάποιων δικαστών. Δευτερευόντως, μπορεί να παίζουν ρόλο κάποιες προσπάθειες οικονομικών και πολιτικών κύκλων να φορτώσουν τον «μουντζούρη» των σκανδάλων σε εσωτερικούς τους αντιπάλους. Το σημαντικό όμως είναι ότι με τα καινούργια σκάνδαλα η μπάλα παίρνει, εκτός από το ΠΑΣΟΚ, και τη ΝΔ.
Το Τ.Τ και η Proton Bank αποτελούν το 4% της τραπεζικής αγοράς των δανείων. Έχει, επομένως, ιδιαίτερη σημασία αυτό που ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ. Έλεγχος σε όλες τις τράπεζες, να ελεγχθεί αν ασκήθηκε σωστά ο εποπτικός ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος και φυσικά να ελεγχθούν οι μεγάλες δανειοδοτήσεις σε επιχειρήσεις και ΜΜΕ. Όλες αυτές οι μαύρες τρύπες καλύφθηκαν με δημόσιο χρήμα, επιβαρύνοντας το δημόσιο χρέος. Σε ό,τι αφορά τους εξοπλισμούς, οι πολίτες αναρωτιούνται αν ο τρίτος στην ιεραρχία των εξοπλισμών βρέθηκε με 14 εκατ. ευρώ σε μία μόνο τράπεζα στη Σιγκαπούρη, πόσα έχουν πάρει αυτοί που ήταν πάνω απ’ αυτόν. Αν δεν είχαμε τα θαλασσοδάνεια και τις μίζες στους εξοπλισμούς για τόσα πολλά χρόνια, αν είχαμε με ένα απλό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, τα φορολογικά έσοδα του μέσου όρου της Ευρωζώνης, η Ελλάδα δεν θα είχε ελλείμματα και χρέη και δεν θα υπήρχαν μνημόνια.
Σε μια σειρά από κόμματα υπάρχουν σοβαρές διεργασίες. Αναφέρομαι στη ΔΗΜΑΡ και στους ΑΝΕΛ, αλλά και στο ΠΑΣΟΚ με την πρωτοβουλία των 58. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρακολουθεί τις εξελίξεις αυτές ή δεν τον απασχολούν;
Οι ριζικές κοινωνικές ανακατατάξεις και το ολοφάνερο κυβερνητικό αδιέξοδο τροφοδοτούν μια έντονη κινητικότητα και ρευστότητα σε όλο το πολιτικό και κομματικό φάσμα. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις, αλλά επικεντρωνόμαστε στο πώς ο ΣΥΡΙΖΑ, υλοποιώντας με ταχύτητα και επάρκεια τις αποφάσεις του Συνεδρίου μας, θα ανταποκριθεί στην πιεστική πρόκληση. Ποτέ δεν αρνηθήκαμε την ανάγκη συμμαχιών και σε κοινωνικό και σε πολιτικό επίπεδο. Αντίθετα, λέμε ότι χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να υπάρξει εναλλακτική λύση, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε θέλει ούτε μπορεί να τα κάνει όλα μόνος του. Χρειάζεται την ενεργοποίηση της κοινωνίας και ευρύτερη στήριξη ενός προγράμματος που θα σταματήσει τον κατήφορο. Αλλά ας μη γελιόμαστε: όσο πιο δυνατός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, τόσο περισσότερα πράγματα θα μπορέσουμε να πετύχουμε και τόσο λιγότερες παραχωρήσεις προς πιθανούς συμμάχους θα χρειαστεί να κάνουμε. Ακόμα όμως κι αν έχουμε αυτοδυναμία, εμείς θα επιδιώξουμε την ευρύτερη δυνατή κοινωνική και πολιτική στήριξη της λαϊκής εντολής.
Πώς τροποποιεί τον τρόπο δουλειάς ενός κόμματος, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτή η προοπτική στην οποία αναφέρεστε;
Έλαχε στον ΣΥΡΙΖΑ αυτός ο ιστορικός ρόλος. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι μια αλλαγή στο κυβερνητικό τιμόνι θα έχει τα χαρακτηριστικά μιας ιστορικής τομής. Γι’ αυτό δεν χωρά η παραμικρή επανάπαυση, αλαζονεία, αυταρέσκεια ή υιοθέτηση της θεωρίας του αυτόματου πιλότου. Πολλά πρέπει να κάνουμε. Γιατί αν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει απλώς εκφραστής μιας αγανάκτησης, μιας διαμαρτυρίας, μιας ψήφου τιμωρίας, χωρίς να μπορεί να μετασχηματίσει αυτή την επιλογή σε στήριξη ενός προγράμματος ριζικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, τότε θα έχουμε πρόσθετες δυσκολίες.
Αν δεν βελτιώσουμε δραστικά τον τρόπο με τον οποίο εμείς δουλεύουμε, δεν θα μπορέσουμε να αλλάξουμε την κοινωνία. Το βασικό στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι να κάνει πράξη τις συλλογικές του αποφάσεις. Στο συνέδριο αποφασίσαμε να κάνουμε ένα κόμμα ενιαίο, δημοκρατικό, πολυτασικό, μαζικό. Ταυτόχρονα, δεμένο με την κοινωνία και ανοιχτό στα ρεύματά της, αριστερό και ριζοσπαστικό. Σε όλους αυτούς τους τομείς έχουμε πολλά ακόμα να κάνουμε. Θέσαμε ως προτεραιότητα την μεγαλύτερη επεξεργασία του προγράμματός μας. Εκπροσωπούμε μια Αριστερά που για δεκαετίες σωστά έκανε κριτική σε όσα έκαναν οι άλλοι και έδινε μάχη για να αποκρούσει τις καταστροφικές πολιτικές ή για να κατακτήσει μικρές κινηματικές ή πολιτικές νίκες. Οι καιροί ζητούν από εμάς, ολοένα και περισσότερο να προβάλουμε τι θα κάνει, πώς, πότε και με ποιους θα το κάνει μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Να συνδέσουμε τα οραματικά μας στοιχεία με το πολιτικό μας σχέδιο και το πρόγραμμα. Δεν έχουμε κανένα λόγο να εγκαταλείψουμε ή να κρύβουμε τις στρατηγικές μας αναφορές. Είμαστε ένα κόμμα της Αριστεράς που έχει στόχο το σοσιαλισμό. Δεν θα κερδίσουμε ούτε ένα ψηφοφόρο αν προσπαθήσουμε να το κρύψουμε. Παράλληλα, την ίδια ώρα πρέπει να ξέρουμε καλά ότι οι πολίτες που στρέφονται σ’ εμάς δεν ζητούν την «επόμενη σοσιαλισμό». Ζητούν να μπει ένα φρένο στην καταστροφική πολιτική του μνημονίου, να πάρουμε άμεσα μέτρα ανακούφισης της ανθρωπιστικής κρίσης και να υλοποιήσουμε ένα πρόγραμμα βαθιών αλλαγών που εκκρεμούν χρόνια στη χώρα μας.
Είμαστε ένα κόμμα που δημοσκοπικά είναι στο 30% και οργανωτικά, στην καλύτερη, στο 10%. Χρειάζεται μαζικοποίηση, με δημοκρατία και συλλογικότητα. Ταυτόχρονα, όσο ανοιχτοί πρέπει να είμαστε στις κοινωνικές δυνάμεις, άλλο τόσο αυστηρά κλειστοί οφείλουμε να είμαστε στους ιδιοτελείς που πλησιάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ προσπαθώντας να επωφεληθούν, σε μια λογική νομής της εξουσίας.
Πώς λοιπόν συνδέεται η απόφαση για τα προγραμματικά φόρουμ με τις πολιτικές συμμαχίες του ΣΥΡΙΖΑ;
Η επιλογή του φόρουμ, όπως την επεξεργάζεται η Π.Γ του ΣΥΡΙΖΑ, είναι μια μέθοδος συζήτησης, επεξεργασίας και εμβάθυνσης του προγράμματος, με αξιοποίηση της συμμετοχής και της γνώσης κοινωνικών, επιστημονικών και πολιτικών δυνάμεων πέρα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ένα άνοιγμα στην κοινωνία για την επεξεργασία του προγράμματος. Ούτε ταυτίζεται, ούτε ισοδυναμεί με ένα φάσμα πολιτικών συμμαχιών. Αυτές θα τις αποφασίσουν τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, με βάση όσα προβλέπονται στο καταστατικό μας και φυσικά με βάση την εντολή του ελληνικού λαού.
Ποιες δυνατότητες δημιουργεί η υποψηφιότητα Τσίπρα για την Κομισιόν;
Η τιμητική και για τον ΣΥΡΙΖΑ, για την Ελλάδα, αλλά και για τον ίδιο, υποψηφιότητα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ μας δίνει τη δυνατότητα να προβάλουμε την Ευρώπη που θέλουμε, κόντρα στη βάρβαρη λιτότητα του δόγματος Μέρκελ, που καταστρέφει και αποδομεί ό,τι οικοδομήθηκε στην Ευρώπη για δεκαετίες. Δίνει, ταυτόχρονα, τη δυνατότητα να τονίσουμε τις καταστροφικές συνέπειες αυτής της πολιτικής στο πειραματόζωο που λέγεται «Ελλάδα» και να προβάλουμε ανταγωνιστικά προς την ατζέντα Σαμαρά τι θα μπορούσε να διεκδικήσει για την ελληνική υπόθεση μια ελληνική προεδρία με άλλη κυβέρνηση. Η αντίδραση της ΝΔ δείχνει ακροδεξιά λογική, μπόλικη αγραμματοσύνη, άγνοια της πραγματικότητας και κυρίως τον πανικό στον οποίο βρίσκονται.
Μήπως όμως υπάρχει ο κίνδυνος να μη μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να σηκώσει τόσα πολλά καρπούζια στην ίδια μασχάλη;
Έχουμε επίγνωση των ορίων και των δυσκολιών, αλλά πιστεύουμε ότι η υποψηφιότητα Τσίπρα είναι ένα μεγάλο ατού, που μπορεί να δώσει ώθηση και στους ελληνικούς στόχους για αναδιαπραγμάτευση και στην προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να επικοινωνήσει την πολιτική του σε ένα ευρύτερο πεδίο. Είναι όμως και μια πρόκληση για ανασυνθετικές πρωτοβουλίες σε όλη την ευρωπαϊκή Αριστερά. Και μόνο το παράδειγμα της θετικής κινητικότητας που έχει προκαλέσει σε χώρες όπως η Ιταλία, δείχνει την αλήθεια αυτού του ισχυρισμού.
