Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της oμιλίας του Δ.Παπαδημούλη με τίτλο: «The priorities for Europe under a new leadership»
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα σε μια περίοδο ισχυρών προκλήσεων, τόσο στο εσωτερικό της, όσο και αναφορικά με το διεθνές περιβάλλον. Το νέο Ευρωκοινοβούλιο και η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή σηματοδοτούν μια καινούργια αρχή για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς με την ελπίδα ότι καλύτερες λύσεις θα βρεθούν για θέματα που ταλανίζουν το εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η οικονομική κρίση και το έλλειμμα δημοκρατίας, αλλά και τους τρόπους που η Ε.Ε. αντιμετωπίζει τις διεθνείς εξελίξεις.
Η εκλογή του προέδρου της Επιτροπής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το μόνο εκλεγμένο όργανο της Ε.Ε., είναι ένα σημαντικό βήμα για την εμβάθυνση των δημοκρατικών διαδικασιών και του κοινοβουλευτισμού. Είναι σημαντικό η πορεία προς την ενίσχυση της δημοκρατίας, εντός της Ε.Ε., να συνεχιστεί, ενδυναμώνοντας περαιτέρω τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στόχος μας είναι να γίνεται ο Ευρωπαίος πολίτης ολοένα και περισσότερο, συμμέτοχος και κριτής των αποφάσεων που παίρνονται στις Βρυξέλλες και οι δημοκρατικοί θεσμοί να ενδυναμωθούν τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Η ενδυνάμωση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι μια απαίτηση των Ευρωπαίων πολιτών και μια ανάγκη για να γίνει η Ε.Ε. πιο αποτελεσματική, πιο συμμετοχική, άρα και πιο αντιπροσωπευτική, δυνατή και ικανή να αντιμετωπίζει τις όποιες κρίσεις και προκλήσεις παρουσιάζονται.
Στο διεθνές περιβάλλον, η Ε.Ε. καλείται να βρει τρόπους να υποστηρίξει την υγιή και βιώσιμη ανάπτυξη, να αποτρέψει περιφερειακές συγκρούσεις που όλο και περισσότερο αγγίζουν τα σύνορα της Ευρώπης, να αντιμετωπίσει αυξανόμενα προβλήματα όπως αυτό της μετανάστευσης με ρεαλισμό και ανθρωπισμό.
Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άμεση προτεραιότητα είναι η καταπολέμηση της υψηλής ανεργίας, ιδιαίτερα στους νέους και στις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες. Μόνο μια νέα αναπτυξιακή πολιτική μπορεί να αποκαταστήσει την κοινωνική συνοχή, που τόσο έχει πληγεί τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης και λιτότητας με ορατές και άκρως επικίνδυνες κοινωνικο-πολιτικές συνέπειες, σε όλη την Ευρώπη και ιδιαίτερα στον Νότο.
Η χρηματοδότηση για την καταπολέμηση της ανεργίας, ειδικά των νέων, πρέπει να αυξηθεί. Δεν μπορούμε να δεχθούμε, αλλά και να αντέξουμε οικονομικά και κοινωνικά, εκατομμύρια Ευρωπαίους και μια ολόκληρη γενιά νέων να μείνουν πίσω, λόγω της κρίσης και της λιτότητας.
Η υπέρβαση της οικονομικής κρίσης σε μια κατεύθυνση ελπίδας και προοπτικής για τους απλούς πολίτες, ιδιαίτερα για τους πιο αδύναμους, είναι ένα ζητούμενο που επιβάλλουν οι ευρωπαϊκές αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης. Οι πολιτικές της αυστηρής μονόπλευρης λιτότητας έχουν αποτύχει. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα επιτέλους συζητούν, έστω και δειλά, την στροφή σε πολιτικές ανάπτυξης και καταπολέμησης της ανεργίας.
Εναλλακτικές προτάσεις πέρα από τις παρούσες πολιτικές λιτότητας και άτεγκτης δημοσιονομικής και αντιπληθωριστικής πειθαρχίας πρέπει να συζητηθούν άμεσα. Το πρόβλημα της λιμνάζουσας ή και υφεσιακής οικονομίας είναι πανευρωπαϊκό, όπως και το πρόβλημα του χρέους. Χρειάζονται γενναίες κοινές αποφάσεις για την επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας της Ευρώπης.
Οικονομικές μεταρρυθμίσεις και αλλαγές στον τραπεζικό τομέα, η δημιουργία κατάλληλου κλίματος για υγιείς επενδύσεις στην «πράσινη» ενέργεια, στην εκπαίδευση και στην υγεία, πολιτικές που θα ενθαρρύνουν την καινοτομία μπορούν να δώσουν μια νέα ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομία σε μια αναπτυξιακή και συμμετοχική βάση.
Αδιαφανή δίκτυα οικονομικών και τραπεζικών συμφερόντων κρατούσαν, και σε μερικές περιπτώσεις ακόμα κρατούν, όμηρους ολόκληρες χώρες και κοινωνίες. Αυτό το απόστημα πρέπει να σπάσει. Η ενίσχυση της διαφάνειας στην οικονομία και την διοίκηση, μέσω της ενδυνάμωσης των ελεγκτικών και ανεξαρτήτων αρχών, πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα και βασικό στοιχείο κάθε νέας πολιτικής ανάπτυξης.
Η εμπειρία της Κύπρου με την οικονομική κρίση ήταν οδυνηρή. Το Μνημόνιο επιβλήθηκε αφού υπήρξαν και φαινόμενα εκβιασμού για διακοπή παροχής ρευστότητας από την ΕΚΤ και συνοδεύτηκε από ένα σημαντικό «κούρεμα» καταθέσεων.
Οι συνέπειες της οικονομικής πολιτικής που επιβλήθηκε δεν διαφέρουν ουσιαστικά από τις άλλες χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα: Ύφεση, υψηλή ανεργία, έλλειψη προοπτικής. Εδώ θέλω να τονίσω ότι αν θέλουμε να ξεπεραστεί η κρίση με τις χώρες της Ε.Ε. σε κοινό βηματισμό, υπάρχουν δύο σημαντικά προαπαιτούμενα: Πρώτον, να αναγνωριστεί η κρίση σαν ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα που χρειάζεται ευρωπαϊκή λύση και όχι σαν ένα σύνολο τοπικών προβλημάτων των επιμέρους χωρών. Δεύτερον, η διέξοδος που θα επιλεγεί να βρίσκεται αυστηρά μέσα στο πλαίσιο των αρχών που διέπουν τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες.
Οι οικονομικές εξελίξεις στην Κύπρο δεν μπορούν να εξεταστούν χωρίς να συσχετισθούν με τις ευρύτερες πτυχές του Κυπριακού προβλήματος. Είναι ξεκάθαρο, ότι ο μόνος τρόπος να βρεθεί λύση στο θέμα της Κύπρου είναι ο διάλογος υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για ένα διζωνικό, δικοινοτικό, ομόσπονδο κράτος, όπου θα εγγυούνται τα ενιαία κυριαρχικά δικαιώματα, η ενιαία διεθνή υπόσταση και η ενιαία υπηκοότητα, καθώς και η πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων, όπως έχει ορισθεί από τις αποφάσεις του ΟΗΕ.
Τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο και η Επιτροπή έχουν τονίσει την σημασία του διαλόγου και την ανάγκη η Τουρκία ως υποψήφια προς ένταξη στην Ε.Ε. χώρα να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της αναφορικά με την Κύπρο, σεβόμενη το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ρητά αναφέρει την ανάγκη αποχώρησης των Τουρκικών στρατευμάτων και της υιοθέτησης μιας εποικοδομητικής διαδικασίας για τη λύση του Κυπριακού προβλήματος. Ειδικά η επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της σε συνδυασμό με υποστηρικτικά μέτρα και προς τις δύο κοινότητες, θα μπορούσε να δώσει νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι οι πρόσφατες ενέργειες της Τουρκίας σχετικά με την Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) αποτελούν πρόκληση κατά των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και αντιβαίνουν την Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας καθώς και Ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αυτές οι ενέργειες θέτουν σε άμεσο κίνδυνο το μέλλον των διαπραγματεύσεων.
Η αποκλιμάκωση της έντασης και η δημιουργία κατάλληλου κλίματος για την επανέναρξη των συνομιλιών είναι η μόνη εποικοδομητική τακτική, μακριά από προκλήσεις και μονομερείς ενέργειες εκτός του πλαισίου του διεθνούς δικαίου.
Είναι ενδεικτικό ότι η τελευταία Έκθεση Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία αναφέρει ότι παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις, η Τουρκία δεν ευθυγραμμίστηκε με τις υποχρεώσεις της, όπως απορρέουν από τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2006 και του 2013.
Η Επιτροπή παροτρύνει την Τουρκία να αποφεύγει κάθε είδους απειλή ή δράση που κατευθύνεται εναντίον κράτους-μέλους ή ενεργειών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ζημιά στις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική επίλυση των διαφορών.
Επιπλέον, στα Συμπεράσματά του, το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (23-24/10) παροτρύνει την Τουρκία να σεβαστεί την εθνική κυριαρχία της Κύπρου ως προς τα θαλάσσια ύδατα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της και υπογραμμίζει την ανάγκη εγγύησης ενός θετικού κλίματος που θα επιτρέψει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για μια βιώσιμη λύση στο θέμα της Κύπρου.
Κλείνοντας θα συμφωνήσω με τον τίτλο του Συνεδρίου ότι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης σε όλα τα επίπεδα είναι άμεση προτεραιότητα, ο θεμέλιος λίθος για μια Ευρώπη που ο πολίτης:
(1) θα εμπιστεύεται το κράτος και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς που θα πρέπει να αφουγκράζονται τις ανάγκες της κοινωνίας, θα είναι δίκαιοι και υπόλογοι στον πολίτη,
(2) θα εμπιστεύεται τις οικονομικές δομές και πρακτικές που θα πρέπει να είναι παραγωγικές, βιώσιμες, να δίνουν ίσες δυνατότητες και να εξασφαλίζουν διαφάνεια,
(3) θα εμπιστεύεται την Ευρώπη ως διεθνή παράγοντα σταθερότητας και ειρήνης, εκδημοκρατισμού και ανάπτυξης».
