Οι δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει τα κράτη παγκοσμίως για μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου είναι θλιβερά ανεπαρκείς και θέτουν τον πλανήτη σε μια πορεία αύξησης της θερμοκρασίας κατά 2,4 έως 2,6 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100, προβλέπει ο κορυφαίος περιβαλλοντικός φορέας του ΟΗΕ, με τις μοιραίες συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη να είναι ήδη εμφανείς.
Η τελευταία ανάλυση του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ για τους στόχους που ανακοινώθηκαν από 194 χώρες, οι οποίες ευθύνονται για πάνω από το 90% του συνόλου των αερίων του θερμοκηπίου, αναφέρει ότι δεν υπάρχει «καμία αξιόπιστη πορεία προς το 1,5C», αναφερόμενη στη συμφωνία του Παρισιού για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Οι θερμοκρασίες έχουν ήδη αυξηθεί κατά τουλάχιστον 1,1 C στη βιομηχανική εποχή.
«Οι διεθνείς και εθνικές δεσμεύσεις για το κλίμα υπολείπονται οικτρά», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. «Οδεύουμε προς μια παγκόσμια καταστροφή. Το χάσμα των εκπομπών είναι υποπροϊόν του χάσματος των δεσμεύσεων. Ένα κενό υποσχέσεων. Ένα κενό δράσης».
Αν και οι χώρες δεσμεύτηκαν στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα πριν από ένα χρόνο να επανεξετάσουν και να ενισχύσουν τους στόχους τους για τις εκπομπές του 2030 μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, λίγες το έχουν κάνει. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και κάποιες καθυστερημένες του παρελθόντος, όπως η Αυστραλία και η Ινδονησία.
Οι εκθέσεις του ΟΗΕ έρχονται λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν από τη σύνοδο κορυφής COP27 του ΟΗΕ για το κλίμα στην Αίγυπτο, όπου οι παγκόσμιοι διαπραγματευτές θα βρεθούν υπό πίεση προκειμένου να σημειώσουν πρόοδο όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την παροχή μεγαλύτερης χρηματοδότησης για το κλίμα σε μια περίοδο γεωπολιτικών εντάσεων και μακροοικονομικών δυσκολιών.
Αυτά έρχονται στο τέλος μιας χρονιάς ακραίων καιρικών φαινομένων, η οποία περιελάμβανε καταστροφικές πλημμύρες στο Πακιστάν και τη Νιγηρία, καθώς και πρωτοφανείς καλοκαιρινές θερμοκρασίες και ξηρασίες σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ασίας.
Τα τελευταία ευρήματα κατέδειξαν «με ψυχρούς επιστημονικούς όρους αυτό που η φύση μας έλεγε όλο το χρόνο, μέσα από θανατηφόρες πλημμύρες, καταιγίδες και μανιασμένες πυρκαγιές: πρέπει να σταματήσουμε να γεμίζουμε την ατμόσφαιρά μας με αέρια του θερμοκηπίου, και πρέπει να σταματήσουμε να το κάνουμε γρήγορα», δήλωσε η Inger Andersen, εκτελεστική διευθύντρια του UNEP.
Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια ανέκαμψαν μετά την πανδημία στο υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία το 2021, στους 36,6 δισ. τόνους, και η ετήσια αύξηση των συγκεντρώσεων μεθανίου στην ατμόσφαιρα ήταν η μεγαλύτερη από την έναρξη των καταγραφών, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προέβλεψε μικρότερη αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 1% στους 33,8 δισ. τόνους το 2022. Αυτό ακολουθεί την αύξηση της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, καθώς και την υιοθέτηση των ηλεκτρικών οχημάτων.
Η COP27 στην Αίγυπτο
Εκπρόσωποι από όλο τον κόσμο θα συναντηθούν από τις 6 έως τις 18 Νοεμβρίου στις συνομιλίες για το κλίμα COP27 στην Αίγυπτο, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας σε λιγότερο από 2 βαθμούς πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα και ιδανικά στον 1,5 βαθμό Κελσίου.
Έως τώρα, οι επιπρόσθετες δεσμεύσεις από την προηγούμενη σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα, που έγινε πέρυσι στη Σκωτία, αφαιρούν 0,5 γιγατόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (GtCO2e), λιγότερο από το 1% των εκτιμώμενων παγκόσμιων εκπομπών το 2030, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP) που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Οι υφιστάμενες πολιτικές, αν δεν ενισχυθούν, θα οδηγήσουν πιθανόν σε αύξηση κατά 2,8 βαθμούς Κελσίου στη θερμοκρασία έως τα τέλη του αιώνα, κατά 0,1 βαθμό υψηλοτέρα από τις εκτιμήσεις της περασμένης χρονιάς.
«Είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε σταδιακά αυξανόμενες αλλαγές, αλλά αυτή η περίοδος τελείωσε. Μόνο ένας εις βάθος μετασχηματισμός των οικονομιών και των κοινωνιών μας μπορεί να μας σώσει από μια επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή», δήλωσε η εκτελεστική διευθύντρια του UNEP Ίνγκερ Άντερσεν.
Οι παγκόσμιες εκπομπές το 2030 υπολογίζονται στα 58 GtCO2e με βάση τις σημερινές πολιτικές. Η διαφορά μεταξύ δεσμεύσεων και περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας στους 2 βαθμούς Κελσίου είναι 15 GtCO2e κατ’ έτος και για τον 1,5 βαθμό είναι 23 GtCO2e κατ’ έτος.
Για να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στο 1,5 βαθμό Κελσίου, οι ετήσιες εκπομπές πρέπει να μειωθούν κατά 45% συγκριτικά με τις προβλέψεις για τις εκπομπές με βάση τις σημερινές πολιτικές σε μόλις οκτώ χρόνια και ο μετασχηματισμός της παγκόσμιας οικονομίας σε οικονομία χαμηλού άνθρακα θα απαιτήσει επενδύσεις τουλάχιστον 4-6 τρισ. δολαρίων, σύμφωνα με την έκθεση.
Με στοιχεία από ΑΠΕ-ΜΠΕ και Financial Times
