Τι, όμως, έχει αλλάξει εξήντα χρόνια μετά;

Όπως φαίνεται, τίποτα απολύτως. Οι ΗΠΑ είναι σαν να ζουν την ημέρα της μαρμότας στην Πενσυλβάνια εδώ και δεκαετίες. Από τη δολοφονία του Μάλκολμ Χ και τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, σε αυτές του Έρικ Γκάρνερ και του Τζορτ Φλόιντ.

Παρατηρώντας την αμερικάνικη πραγματικότητα, μόνο για αυτό το διάστημα της πανδημίας πριν τη δολοφονία του Φλόιντ, θα μπορούσε κάποιος να κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους ο κόσμος βγήκε στους δρόμους. Η καταπίεση και οι κοινωνικές ανισότητες είναι ακόμα πιο εμφανείς στον καιρό της πανδημίας. Οι Αμερικάνοι, υφιστάμενοι διαφορετικές όψεις της βίας, δεν μπορούν να αναπνεύσουν μεταφορικά και κυριολεκτικά. Ο αμερικανικός εφιάλτης των 100.000 και πλέον νεκρών από τον κορονοϊό και των 15.000.000 ανέργων τις πρώτες τρεις εβδομάδες του lock down, δείχνουν ότι σε αυτή τη δοκιμασία δεν “είμαστε” όλοι μαζί. Οι περιθωριοποιημένοι, κατά κύριο λόγο αφροαμερικάνοι και λατινοαμερικάνοι, στα γκέτο των μεγαλουπόλεων είναι πιο ευάλωτοι από τους λευκούς, διαγράφοντας έτσι ολοκληρωτικά το παραμύθι ότι ο Covid-19 δεν γνωρίζει κοινωνικά και ταξικά εμπόδια.

Δεν ξέρω, βέβαια, αν ο κόσμος έχει αντιληφθεί αυτήν την εικόνα, αν διαδηλώνοντας, δηλαδή, λύθηκε το τεράστιο πρόβλημα της απάθειας του μέσου Αμερικανού (λευκού και μαύρου), ή χειρότερα ακόμα, της αδιαφορίας και της άγνοιας, όπως έλεγε ο Τζέιμς Μπόλντουιν.

Τα προβλήματα αυτά, όμως, είναι κοινά παντού. Από τη μία, η αδιαφορία, η άγνοια και η απάθεια είναι, πλέον, δομικά χαρακτηριστικά των σύγχρονων κοινωνιών.  Και από την άλλη, Φλόιντ υπάρχουν πολλοί σε όλα τα κράτη του κόσμου και θα υπάρχουν όσο διαρκεί αυτή η αέναη καταπίεση.

Οι Φλόιντ της Ελλάδας, από τον Ζακ μέχρι τα παιδιά στα Σεπόλια και στη Μόρια που δεν έχουν ταλέντο στο μπάσκετ περιγράφουν την ελληνική πραγματικότητα. Ο μέσος Έλληνας, στα χνάρια του Αμερικάνου, ψήφισε το κόμμα που έχει ως αντιπρόεδρο κάποιον που υποστηρίζει ότι «οι Σκοπιανοί θα είναι Μακεδόνες όπως ο Αντετοκούνμπο Έλληνας» και τώρα ανεβάζει ιστορίες στο Instagram #blackout_tuesday.

Στηρίζει, έμμεσα, με τη ψήφο του ή απέχοντας, τον μπογδανισμό του "I can breathe". Έχει πανηγυρίσει ένθερμα το τρίποντο του μαύρου μπασκετμπολίστα της ομάδας του, αλλά εύχεται να μην του φέρει για γαμπρό κανέναν μαύρο η κόρη τους ή μαύρη ο γιος τους (το να είναι τα παιδιά τους ομοφυλόφιλα δεν το συζητάμε καν). Δεν είναι Έλληνας “ΓΤΠ”, αλλά είναι απομονωμένος στον ατομικισμό του και απομακρυσμένος από τη “φιμωμένη” και επικοινωνιακά “φτιασιδωμένη” ελληνική πολιτεία.

Με τα τελευταία γεγονότα στις ΗΠΑ, απ’ ό,τι φαίνεται, κάτι ξύπνησε μέσα στον μέσο Αμερικάνο. Και η δολοφονία του Φλόιντ ήταν η αφορμή για να χτυπήσει το ξυπνητήρι της Αμερικανικής ιστορίας. Στην Ελλάδα, αντίθετα, αφορμές έχουν υπάρξει πολλές και, δυστυχώς, θα υπάρξουν ακόμη περισσότερες.

Αλλά, παραφράζοντας ελαφρά τον επίλογο του καθηγητή Κων. Τσουκαλά στο τελευταίο του βιβλίο  “ο Αόρατος Λεβιάθαν”:

“…Σε εμάς τους ίδιους εναπόκειται… αν θα πιστέψουμε πως μπορούμε να τα αλλάξουμε όλα και μεμιάς, ή αν θα περιμένουμε κάποιο Άγιο Πνεύμα ή κάποιον μαρμαρωμένο βασιλιά, που είναι και της μόδας τελευταία, να παρέμβει ανθ’ ημών».

Πολιτικός Επιστήμονας

MA Ανθρώπινα Δικαιώματα

ΜΑ Ευρωπαϊκές Σπουδές