του Νίκου Αβουκάτου
Η χαρτογράφηση και η απεικόνιση της ποσότητας των υδρατμών μέσα στην ατμόσφαιρα, μια παράμετρος η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της βροχής μέσα στα νέφη, έγινε μέσω του διακρατικού έργου «Balkan - Mediterranean Real Time Severe Weather Service - BeRTISS».
Επιστήμονες από την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Βουλγαρία, με εξειδίκευση στην τεχνολογία δορυφορικής πλοήγησης GNSS και τη Μετεωρολογία, ένωσαν τις δυνάμεις τους και προώθησαν τη διασυνοριακή ερευνητική συνεργασία, στο πλαίσιο εφαρμογής του έργου. Στο πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας «BeRTISS» συμμετείχαν το Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το Ερευνητικό Κέντρο Frederick (ως επικεφαλής), η Μετεωρολογική Υπηρεσία της Κύπρου, καθώς και η Υπηρεσία Χαλαζόπτωσης και το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου της Σόφιας της Βουλγαρίας.
Σε ό,τι αφορά το ελληνικό τμήμα του BeRTISS, το πρόγραμμα έφερε σε συνεργασία δύο επιστημονικούς φορείς που εξειδικεύονται σε διαφορετικά αντικείμενα: το Τμήμα Τοπογράφων από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και την επιστημονική μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
«Με τη συνεργασία αυτή, από τη μία πλευρά έχουμε τους τοπογράφους μηχανικούς που χρησιμοποιούν την τεχνολογία δορυφορικής πλοήγησης GNSS η οποία παρέχει σημαντικά στοιχεία για την ποσότητα των υδρατμών μέσα στην ατμόσφαιρα και από την άλλη τους μετεωρολόγους/προγνώστες οι οποίοι προσπαθούν συνεχώς να βελτιώνουν την παροχή προγνώσεων καιρού. Επομένως έχουμε ένα πολύ ωραίο παράδειγμα το πώς μια τεχνολογία που έχει αναπτυχθεί για άλλες χρήσεις, δηλαδή για τον δορυφορικό εντοπισμό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βελτιώσει τα αποτελέσματα μιας άλλης επιστημονικής διαδικασίας, της πρόγνωσης καιρού», επισημαίνει στη Greenagenda.gr ο Δρ. Κώστας Λαγουβάρδος, Διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Ακόμη τονίστηκε η σημασία της διεπιστημονικότητας καθώς πρόκειται για μια τεχνολογία που δεν φτιάχτηκε για τη μετεωρολογία ωστόσο αποδείχθηκε πολύ χρήσιμη για αυτήν.
«Οι Έλληνες επιστήμονες με σειρές δοκιμών απέδειξαν ότι όντως υπάρχει μικρή αλλά συνεχής βελτίωση των προγνώσεων όταν χρησιμοποιούνται στη διαδικασία πρόγνωσης οι εκτιμήσεις της ποσότητας των υδρατμών. Αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα του συγκεκριμένου προγράμματος ώστε να μπορούμε στο μέλλον να χρησιμοποιούμε επιχειρησιακά τα δεδομένα αυτά», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος.
Οι πληροφορίες που δίνονται από τους δορυφόρους πλοήγησης είναι πολύ σημαντικές όταν αντίστοιχες πληροφορίες από άλλες πλατφόρμες λείπουν.
«Για παράδειγμα τον Μάρτιο του 2020 λόγω της μείωσης των πτήσεων στην Ευρώπη αλλά και σε όλον τον κόσμο έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των μετρήσεων που πραγματοποιούν τα αεροσκάφη μέσα στην ατμόσφαιρα. Στην περίοδο αυτή οι παρατηρήσεις που παίρνουμε από το δορυφορικό σύστημα πλοήγησης βοηθούν σημαντικά ώστε να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα η παρεχόμενη μετεωρολογική πληροφορία», λέει ο κ. Λαγουβάρδος.
Το πρόγραμμα BeRTISS ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2020, με μία σημαντική επιστημονική παρακαταθήκη καταδεικνύοντας την αξία της χρήσης των μετρήσεων που έχουμε από τους δορυφόρους εντοπισμού στην βελτίωση των προγνώσεων καιρού.
Το «BeRTISS» χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και από Εθνικούς Πόρους των συμμετεχουσών χωρών, ενώ υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg-Balkan Mediterranean.
