to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Άρις Καζάκος: «Χρειαζόμαστε ισχυρότερες συμμαχίες στα εργασιακά»

"Αν διαλυθούν οι συμβάσεις εργασίας η Ε.Ε θα έχει την τύχη της Καρχηδόνας"


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΥΣ ΑΝΤΡΕΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Χαρακτηρίζει ρέκβιεμ για τους εργαζόμενους και την κοινωνία την κυριαρχία της ατομικής σύμβασης εργασίας που θέλουν να επικρατήσει οι δανειστές, αποδομεί τη ρητορική «κοπανιστού αέρα» που τάζει ο Κυρ. Μητσοτάκης με το κύμα επενδύσεων που θα καταφτάσει στη χώρα με τον δικό του ερχομό στην εξουσία, βλέπει πολύ θετικά την ενεργοποίηση διεθνών συμμαχιών για την αναχαίτιση της λιτότητας. Ο Άρις Καζάκος, καθηγητής Εργατικού Δικαίου στο ΑΠΘ, μιλά στην «Αυγή» με φόντο τη διαπραγμάτευση για τα εργασιακά, στην οποία η κυβέρνηση θα δώσει μια δύσκολη και άνιση μάχη, έχοντας όμως σημαντικά νομικά όπλα στη φαρέτρα της.

* Στη διαπραγμάτευση η κυβέρνηση επιδιώκει την επαναφορά της Συλλογικών Διαπραγματεύσεων και Συλλογικών Συμβάσεων (ΣΣΕ). Εκτιμάτε ότι είναι επαρκής ως προς αυτό η διατύπωση - επιδίωξη "υιοθέτησης των βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών";

Η διαπραγμάτευση γίνεται υπό τους χειρότερους δυνατούς όρους. Θυμίζω συνοπτικά τις δεσμεύσεις του τρίτου Μνημονίου: 1) Κάθε νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης και στα θέματα των εργασιακών πρέπει να έχει την έγκριση των δανειστών. 2) Το νέο σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων αλλά και γενικότερα το νέο θεσμικό πλαίσιο για τα εργασιακά πρέπει να προσανατολιστεί στις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. 3) Αποκλείεται η επιστροφή στο σύστημα του Νόμου 1876/90.

Οι βέλτιστες πρακτικές, για να ξαναγυρίσω στις δεσμεύσεις του τρίτου Μνημονίου, είναι μια μεγαλόστομη κενολογία. Όπως σημειώνει και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας σε ένα κείμενο της δηκτικά, βέλτιστη πρακτική στο Λονδίνο είναι να κινούνται τα αυτοκίνητα στην αριστερή πλευρά τού δρόμου, αυτή όμως δεν είναι καθόλου βέλτιστη πρακτική για τη Νέα Υόρκη.

* Είναι εφικτό να υποχωρήσουν οι δανειστές στην επαναφορά των ΣΣΕ;

Υπάρχουν στοιχεία που μπορούμε να αξιοποιήσουμε στη διαπραγμάτευση που έρχεται. Όπως η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ 2307/2014, η οποία ακύρωσε τις μνημονιακές ρυθμίσεις για τη διαιτησία και μάλιστα δέχτηκε ότι το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία και η εξουσία του διαιτητή να ρυθμίζει το σύνολο των όρων εργασίας θεμελιώνονται από το ίδιο το Σύνταγμα, πράγμα που σημαίνει ότι τα θέματα αυτά δεν επιτρέπεται να τα αγγίξει ο κοινός νομοθέτης. Υπάρχει μάλιστα ακόμη ένα νομολογιακό ανάχωμα, που είναι οι αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ, με τις οποίες ακυρώθηκαν οι μειώσεις συντάξεων του 2011, γιατί ο νομοθέτης (οι δανειστές) παραβίασε τα κατώτατα όρια, τους υλικούς όρους αξιοπρεπούς διαβίωσης των πολιτών. Αυτές οι δύο αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ δεσμεύουν απολύτως την κυβέρνηση και δεσμεύουν και τους δανειστές. Δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος ότι οι δανειστές έχουν σε ιδιαίτερη εκτίμηση τις αποφάσεις των δικαστηρίων που στρέφονται εναντίον της πολιτικής τους. Αρκεί να θυμίσω ότι πριν από την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου το 2015 στις τελικές προτάσεις Γιούνκερ προς τον Αλέξη Τσίπρα υπήρχε ο ιταμός όρος για κατάργηση με νόμο των αποφάσεων του ΣτΕ που ακύρωσαν τις αλλεπάλληλες μειώσεις των συντάξεων. Τώρα, στο τρίτο Μνημόνιο, ο όρος αυτός έχει επανέλθει σε πιο ήπια μορφή, με τη μορφή του αποκλεισμού επιστροφής στο προηγούμενο σύστημα.

Για να ξαναγυρίσω στην ερώτησή σας περί του εφικτού ή όχι. Ο κόσμος μας είναι γεμάτος από αδύνατα πράγματα, πράγματα που φαίνονταν αδύνατα στην εποχή τους. Θυμίζω, κάνοντας μια μικρή παρέκβαση, ότι στον καιρό τους αδύνατα πράγματα ήταν το δικαίωμα απεργίας, το δικαίωμα για συλλογικές συμβάσεις κ.ά.

Μεγάλο έλλειμμα πάντως υπάρχει στο θέμα των συμμαχιών. Ένα μικρό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι το διεθνές συνέδριο που έγινε πριν από λίγες ημέρες στο Ζάππειο, το οποίο και οργάνωσε ο υπουργός Εργασίας. Διεθνή και εθνικά συνδικάτα, η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, κάθε συλλογικός φορέας συμφερόντων που μπορεί να συνταχθεί σε έναν αγώνα υπεράσπισης της ζωής μας είναι καλοδεχούμενα. Τυχόν επικράτηση ενός μηχανισμού καθορισμού του μισθού που θα κατανέμει τον προσδιορισμό του μεταξύ του κράτους (για τον κατώτατο) και του εργοδότη (με εργαλείο την ατομική σύμβαση εργασίας) θα είναι το ρέκβιεμ όχι μόνο για τους εργαζόμενους αλλά και για την κοινωνία στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένης και της οικονομίας.

* Ένα από τα βασικά επιχειρήματα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ότι η ανεργία θα μειωθεί αν έρθουν στη χώρα περισσότερες επενδύσεις.

Το μοντέλο καπιταλισμού που κυριαρχεί στην Ελλάδα αλλά και στις λοιπές χώρες του Νότου στηρίζεται κυρίως στην εσωτερική ζήτηση. Η καλπάζουσα ύφεση, η τερατώδης αύξηση της ανεργίας και το κλείσιμο εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων είναι ακριβώς αποτέλεσμα του ρημάγματος της εσωτερικής ζήτησης, με τις μειώσεις μισθών, συντάξεων και γενικά των εισοδημάτων, πάνω στις οποίες μειώσεις ήρθε και η άγρια φορολόγηση, τακτική και έκτακτη, για να αποτελειώσει την αγοραστική δύναμη.

Ο κυρίαρχος μύθος στο νεοφιλελεύθερο δόγμα είναι ότι η οικονομία θα ξαναλειτουργήσει με νέες επενδύσεις, που θα οδηγήσουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, με την ανάπτυξη που αυτές οι επενδύσεις θα φέρουν και με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων με δραστικές περικοπές των μισθών. Όλα αυτά αποτελούν τη βίβλο του νεοφιλελευθερισμού. Πρόκειται κυριολεκτικά για αέρα κοπανιστό. Οι επενδύσεις είναι το γνωστό πλιάτσικο, η ανταγωνιστικότητα πήγε στα τάρταρα, όταν αυτή έχει σημασία, γιατί δεν είναι πολλές οι ελληνικές επιχειρήσεις που βρίσκονται σε σχέση ανταγωνιστικότητας με τις ξένες.

Αλλά ακόμη κι εκεί που η ανάπτυξη δημιουργεί όντως μεγαλύτερο πλούτο, τα ευεργετικά της αποτελέσματα για τους ανθρώπους και την οικονομία όπως και για τα έσοδα του κράτους δεν είναι καθόλου αυτονόητα. Το παράδειγμα της ανάπτυξης του τουρισμού το 2014 είναι χαρακτηριστικό. Το προϊόν αυξήθηκε, όμως οι εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων και οι μισθοί κατέρρευσαν, ενώ ένα μεγάλο μέρος του προϊόντος μεταφέρθηκε στα μεγάλα τουριστικά γραφεία του εξωτερικού. Επομένως, και για την ανάπτυξη ακόμη και με την υγιή έννοια του όρου χρειάζεται η λειτουργία δύο μηχανισμών για να απλωθούν τα αποτελέσματά της σε όλη την κοινωνία: Χρειάζεται να λειτουργεί ένα υγιές σύστημα ΣΣΕ και διαιτησίας μέσω του οποίου γίνεται πρωτογενώς η κατανομή του παραγόμενου προϊόντος με τη μορφή του μισθού και δεύτερον ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα που στη συνέχεια ανακατανέμει αυτό το προϊόν. Η αντίληψη των δανειστών και τα φονικά νομοθετικά τους μέτρα και για τους δύο μηχανισμούς οδηγούν σε πλήρη αποδιάρθρωσή τους.

* Τι κάνει τη Νέα Δημοκρατία να εκφράζει με σιγουριά ότι θα αυξηθούν οι επενδύσεις εφόσον έρθει στην εξουσία;

Όταν η Νέα δημοκρατία μιλάει για επενδύσεις, εννοεί επενδύσεις - πλιάτσικο. Η Νέα Δημοκρατία αποφεύγει να πει έστω και μία λέξη για την υπεράσπιση των ΣΣΕ και της διαιτησίας, μιας δεξαμενής από την οποία αρδεύεται και η οικονομία. Η Νέα Δημοκρατία υιοθετεί τη σαθρή αντίληψη ότι τις νέες θέσεις εργασίας τις δημιουργούν οι επενδυτές - επιχειρηματίες. Όμως τις επενδύσεις τις φέρνει και τις νέες θέσεις εργασίας τις δημιουργεί η ενεργός ζήτηση της κοινωνίας. O Νικ Χανάουερ, Αμερικανός επιχειρηματίας, το έχει διατυπώσει με τον πιο γλαφυρό τρόπο: «Υπάρχει ένα θέμα με εμάς τους επιχειρηματίες. Θέλουμε τους πελάτες μας πλούσιους και τους εργαζόμενούς μας φτωχούς, τη στιγμή που πελάτες μας είναι οι μεγάλες μάζες των εργαζομένων».

* Πώς σχολιάζετε τη στάση του ΣΕΒ;

Πρέπει να πω ότι η στάση των επιχειρηματιών - εργοδοτών έχει αλλάξει. Κινούνται πια, έστω και αργά, προς έναν κοινό μείζονα στόχο, την υπεράσπιση ενός υγιούς συστήματος συλλογικών συμβάσεων και διαιτησίας. Κάποιοι από αυτούς το 2010 χαιρέτιζαν με ενθουσιασμό το Μνημόνιο. Χρειάστηκε να περάσουν έξι χρόνια καταστροφών, να κλείσουν εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεων για να συνταχθούν με τις δυνάμεις που στηρίζουν ένα υγιές σύστημα συλλογικών συμβάσεων. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνεται και ο ΣΕΒ. Ωστόσο, ο ΣΕΒ εκδηλώνει συχνά - πυκνά αυτοκαταστροφικές τάσεις. Εδώ εντάσσεται, για παράδειγμα, και η αντίθεση ορισμένων ομάδων στο εσωτερικό του στην αποκατάσταση της λειτουργίας ενός υγιούς συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων.

* Αν η Ευρώπη συνεχίσει την ίδια πορεία, τι να περιμένουμε;

Αν οι κοινωνίες δεν νικήσουν σ' αυτόν τον τρομερό οικονομικό και κοινωνικό πόλεμο, η κρίση θα οδηγήσει τα πράγματα σε έναν νέο μεγάλο, θερμό αυτή τη φορά, πόλεμο. Η Ε.Ε., αυτό το κοινωνικό και πολιτικό τέρας που χτίστηκε με υλικά τον άνθρακα, τον χάλυβα και το ευρώ, θα έχει την τύχη της Καρχηδόνας: «Η μεγάλη Καρχηδόνα έκανε τρεις πολέμους. Μετά τον πρώτο πόλεμο ήταν πανίσχυρη, μετά τον δεύτερο πόλεμο ήταν ακόμη βιώσιμη, μετά τον τρίτο πόλεμο είχε εξαφανιστεί από τον χάρτη».

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)