Πριν από λίγους μήνες απολύθηκε εκπαιδευτικός έπειτα από... δημοσκόπηση μαθητών σε μια διαδικασία που ονομάστηκε εσωτερική αξιολόγηση! Αυτές τις μέρες απολύθηκε εκπαιδευτικός ύστερα από δήθεν «αξιολόγηση» γονέων! Ο πρώτος σε ιδιωτικό σχολείο στη Δυτική Αττική, ο δεύτερος στη Θεσσαλονίκη. Αρχισε έτσι να υλοποιείται το όραμα του υπουργού Κωστή Χατζηδάκη που το αποκάλυψε πριν κάμποσο καιρό, σε συνέντευξή του στο Sport24 Radio 103,3: «Θα υπάρχει ιστοσελίδα στο υπουργείο που θα είναι οργανωμένη και στην πρώτη φάση η αξιολόγηση θα γίνεται από τους ενδιαφερόμενους, δηλαδή τους γονείς» είπε.
Αλλά ας δούμε τα θέματα από την αρχή. Οπως κατήγγειλε η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών (ΟΙΕΛΕ), απολύθηκε εκπαιδευτικός σε ιδιωτικό νηπιαγωγείο της Ανατολικής Θεσσαλονίκης ύστερα από δήθεν «αξιολόγηση» γονέων. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επικίνδυνη εξέλιξη όχι μόνο για την ιδιωτική αλλά και για τη δημόσια εκπαίδευση, καθώς η γονεϊκή παρεμβατικότητα σε εργασιακά θέματα των εκπαιδευτικών φαίνεται ότι έχει μπει για τα καλά στην πολιτική ατζέντα, όπως φάνηκε από τις πρόσφατες δηλώσεις του ευρωβουλευτή της Ν.Δ. κ. Κυμπουρόπουλου.
Πρωτοφανές; Μάλλον όχι καθώς πριν από λίγους μήνες και πάλι η ΟΙΕΛΕ ενημέρωσε ότι ιδιωτικό σχολείο της Δυτικής Αττικής απέλυσε εκπαιδευτικό μόλις ύστερα από 1,5 (!) μήνα υπηρεσίας, αναφέροντας ως αιτιολογία «εσωτερική αξιολογική διαδικασία». Ποια ήταν η περίφημη αυτή διαδικασία; Δημοσκόπηση... μαθητών! Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι ο εκπαιδευτικός δεν ήταν καινούργιος στην εκπαίδευση και διέθετε πλούσια διδακτική εμπειρία στον φροντιστηριακό χώρο και γνώριζε πολύ καλά το αντικείμενό του. Ετσι λοιπόν, με γνήσιες «αξιολογικές» διαδικασίες βασισμένες σε «παιδαγωγικά» κριτήρια, η διοίκηση του σχολείου επικαλέστηκε μια διαδικασία που περισσότερο θυμίζει Big Brother παρά εκπαιδευτήριο και τον απέλυσε.
Δυστυχώς, αυτή είναι η –ανεξέλεγκτη πλέον– κατάσταση στην ιδιωτική εκπαίδευση. Η εργοδοτική ασυδοσία, η καταπάτηση στοιχειωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων, η εκδικητικότητα σε όποιον έχει άποψη ή διεκδικεί τη νομιμότητα βαφτίζονται «εσωτερική αξιολόγηση». Και την ώρα που οι εντελώς ελεύθερες, χωρίς καμιά αιτιολόγηση, απολύσεις μαίνονται, η υπουργός Παιδείας υποχρεώνει μέσω δικαστικών αποφάσεων τους δημόσιους εκπαιδευτικούς σε μια αξιολογική διαδικασία-παρωδία.
Το «δόγμα Κυμπουρόπουλου»
Βέβαια όλα αυτά συμβαίνουν προς το παρόν σε ένα απολύτως απορυθμισμένο εργασιακό καθεστώς στα ιδιωτικά σχολεία, όπου ένας εκπαιδευτικός μπορεί να απολυθεί οποιαδήποτε στιγμή χωρίς αιτιολόγηση. Αλλά με τα υλικά του πελατοκεντρικού σχολείου της αγοράς δεν επιχειρείται, τα τελευταία χρόνια, να «οικοδομηθεί» εξ αρχής και το δημόσιο σχολείο; Και η πρόταση του Κώστα Χατζηδάκη για τις πλατφόρμες αξιολόγησης των σχολικών μονάδων, που έγινε μάλιστα όταν ο ίδιος ήταν αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, είναι τυχαία;
Η Σοφία Χατζοπούλου στο διαφωτιστικό της άρθρο «Ο καπιταλισμός της παρακολούθησης και οι πλατφόρμες αξιολόγησης σχολείων» μας ενημερώνει ότι ένας από τους πρώτους διδάξαντες στις πλατφόρμες αξιολόγησης σχολικών μονάδων, και μάλιστα με το κύρος που του δίνει η λειτουργία του ως αποκλειστικού και επίσημου φορέα αξιολόγησης στην Αγγλία, είναι ο OFSTED (ακρωνύμιο για Office for Standards in Education, Children’s Services and Skills). Εργο του OFSTED είναι η εποπτεία, αξιολόγηση και ρύθμιση όλων των εκπαιδευτικών φορέων και μαζί η συλλογή δεδομένων με τη μορφή μετρήσεων και πινάκων για τη σύνταξη τακτικών αναφορών επίδοσης και απόδοσης των σχολικών μονάδων, οι οποίες επισυνάπτονται στο Διαδίκτυο, στην επίσημη ιστοσελίδα κάθε σχολείου, προς ενημέρωση του κοινού.
Θυμίζουμε στο σημείο αυτό ότι μια από τις «επιμονές» του ΟΟΣΑ είναι η ελεύθερη επιλογή σχολείου από τον γονιό, θέση που έχει ουσιαστικά υιοθετηθεί στην Ελλάδα από τη Ν.Δ. (το είχε θέσει σε απόλυτη προτεραιότητα στις προγραμματικές της δηλώσεις) και απλά προετοιμάζει το έδαφος της υλοποίησής της. Στη λογική αυτή, ο γονιός πρέπει να έχει κάθε πληροφορία που χρειάζεται γι’ αυτήν την επιλογή του, πράγμα που θεωρητικά του το παρέχει η αξιολόγηση και η παρουσίαση των αποτελεσμάτων της στο Διαδίκτυο.
Πώς το ένα γρανάζι πιάνει το άλλο
Για να έχουμε αξιολόγηση πρέπει να αντικειμενοποιηθεί και να ποσοτικοποιηθεί σε μεγέθη που να μπορούν να μετρηθούν οι επιδόσεις των μαθητών και αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε τυποποιημένα τεστ. Και εδώ έρχεται το ένα γρανάζι να πιάσει το άλλο καθώς ανακαλύπτουμε αφενός τους λόγους θεσμοθέτησης της λεγόμενης ελληνικής Pisa που έχει ήδη δρομολογηθεί και αφετέρου την κρατική επιχορήγηση των ιδιωτικών σχολείων με τη μορφή κουπονιών (voucher), στην οποία εστιάζει ως έναν τρόπο επέκτασης της ιδέας της επιλογής σχολείου στον γενικότερο πληθυσμό και της προώθησης του ανταγωνισμού μεταξύ των σχολείων. Βρισκόμαστε μερικά βήματα μόνο πριν από τη θεσμική ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας, αλλά μπορούμε από τώρα να προβλέψουμε τις συνέπειές της, αντλώντας εμπειρία από τις χώρες όπου όλα αυτά έχουν υλοποιηθεί.
Τα αποτελέσματα στις αγγλοσαξονικές χώρες είναι άκρως αποκαρδιωτικά. Τα τελευταία χρόνια η εκπαίδευση χάνει όλο και μεγαλύτερο αριθμό εκπαιδευτικών, οι οποίοι γονατίζουν κάτω από τις υπέρογκες απαιτήσεις, τις συνεχείς αξιολογήσεις, τη μόνιμη πίεση να ανταποκριθούν οι μαθητές τους στα κριτήρια που τίθενται σε συνδυασμό με τη σταθερή μείωση πόρων και τους χαμηλούς μισθούς.
Την ίδια στιγμή, το ποσοστό σχολικής διαρροής σκαρφαλώνει επικίνδυνα, με όλο και αυξανόμενο το ποσοστό των μαθητών που εγκαταλείπει κάθε προσπάθεια στο σχολείο, μην μπορώντας να ανταποκριθεί στα υψηλά στάνταρ που θέτει το εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο δεν έχει πια στόχο τη μόρφωση όλων, αλλά την εξασφάλιση του σχολείου ως οικονομικού οργανισμού σε ένα σύστημα άκρατου ανταγωνισμού.
Είναι προφανές ότι τα συστήματα ελεύθερης πρόσβασης και οι αξιολογικές πλατφόρμες σχολείων έχουν οδηγήσει σε κοινωνικό διαχωρισμό και κατηγοριοποίηση σχολεία και μαθητές με βάση κοινωνικο-οικονομικά και πολιτισμικά κριτήρια.
