Παρ' ότι οι εταιρείες δημοσκοπήσεων δεν χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης και οι προβλέψεις τους μεγάλης αξιοπιστίας, όλο και περισσότεροι προστρέχουν σ' αυτές για να "αναλύσουν" τις πολιτικές διεργασίες, να προδικάσουν το αποτέλεσμα, να προπαγανδίζουν τις θέσεις τους αντλώντας επιχειρήματα και, ενδεχομένως, να τοποθετηθούν και οι ίδιοι με βάση αυτή την "εικονική πραγματικότητα". Η ζήτηση μάλιστα είναι πολύ μεγαλύτερη για τις "κρυφές" δημοσκοπήσεις, που είναι βέβαιο ότι πάντα γίνονται χωρίς να δημοσιοποιούνται, παρά στα για όσε βλέπουν το φως της δημοσιότητας, που δεν μπορεί παρά να υπόκεινται στις σκοπιμότητες όποιου της παραγγέλλει.
Σοβαροί ή σοβαροφανείς πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν, συνήθως κατόπιν εορτής, για να δικαιολογήσουν αστοχίες, ότι οι δημοσκοπήσεις δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια στιγμιαία αποτύπωση (εικόνα) των διαθέσεων του εκλογικού σώματος και άρα, δεν προσφέρουν οριστικά συμπεράσματα που πρέπει να επιβεβαιωθούν στην κάλπη. Το επιχείρημα χρησιμοποιείται συνήθως και από πολιτικά στελέχη που θέλουν να αμβλύνουν τις αρνητικές εντυπώσεις που μπορεί να δημιουργούνται για τις επιδόσεις που πολιτικού τους φορέα και να προσφέρουν κίνητρο προτίμησης στους εν δυνάμει ψηφοφόρους τους.
Σε γενικές γραμμές, όλα τα παραπάνω είναι γνωστά και μισοαλήθειες και μισοψέματα. Σημασία έχει πώς διαβάζει κανείς τις δημοσκοπήσεις και πώς τις χρησιμοποιεί. Αν απομονώνει ένα στοιχείο ή κοιτάζει τη συνολική εικόνα, αν βλέπει το δέντρο και όχι το δάσος. Και, επιπλέον, αν έχει κατά νου ότι οι δημοσκοπήσεις, όπως όλα τα πράγματα, υπόκεινται σε περιορισμούς, σταθερές και μεταβλητές παραμέτρους - κατά το πλείστον μεταβλητές.
Εν προκειμένω, αν πάρουμε τοις μετρητοίς τις δημοσκοπήσεις στην τρέχουσα προεκλογική περίοδο, μετά βεβαιότητας την Κυριακή το βράδυ θα έχουμε νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ή της Ν.Δ. με πολύ μικρή διαφορά, αφού η συντριπτική πλειονότητα των δημοσκοπήσεων δίνει προβάδισμα στο ένα ή το άλλο κόμμα ορισμένων δεκαδικών - "απόλυτο ντέρμπι". Κι όμως, κανένας δεν γνωρίζει αν θα εξελιχθούν έτσι τα πράγματα, ούτε καν οι δημοσκόποι. Υπάρχουν παράμετροι, όπως η αποχή, οι αναποφάσιστοι, όσοι αρνούνται να απαντήσουν, όσοι κοροϊδεύουν κ.λπ., που μπορεί να μετατρέψουν το ντέρμπι σε περίπατο, να ανατρέψουν τα προγνωστικά ή να επιβεβαιώσουν μέχρι τέλους τη μάχη στήθος με στήθος.
Υπό ομαλές και σταθερές πολιτικές συνθήκες, αυτές οι παράμετροι μπορούν να προσδιοριστούν εκ των προτέρων με κάποια ασφάλεια, στα "όρια του στατιστικού λάθους" που λένε και οι δημοσκόποι. Υπό συνθήκες, όμως, μεγάλης "ρευστότητας" ή πυκνών και μάλιστα μεγάλων πολιτικών γεγονότων που δημιουργούν ισχυρές και απότομες μεταβολές στις πολιτικές διαθέσεις, ο προσδιορισμός αυτών των παραμέτρων είναι μάλλον αδύνατος. Ο ισχυρισμός αυτός, άλλωστε, είναι η πειστικότερη εξήγηση που δίνεται για τις αστοχίες ή την πλήρη αποτυχία των δημοσκοπήσεων από τις εκλογές του 2012 και εντεύθεν, με αποκορύφωμα το δημοψήφισμα.
Συμπερασματικά, για την Κυριακή τίποτε δεν μπορεί να προδικαστεί ό,τι και να λένε οι δημοσκοπήσεις. Το εκλογικό αποτέλεσμα είναι υπό διαμόρφωση. Εξαρτάται από τη στάση πάρα πολλών, δηλαδή ενός εκάστου, πάνω στην κάλπη. Ακόμη, κρατάμε την τύχη μας στα χέρια μας.
