Απάντηση έδωσε η Κομισιόν δια του Δημήτρη Αβραμόπουλου, αρμόδιου Επιτρόπου για θέματα Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, στην ερώτηση του Δημήτρη Παπαδημούλη, Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, σχετικά με την απόφαση της κυβέρνησης της Δανίας να εξορίσει στο νησί Lindholm αιτούντες άσυλο, το αίτημα των οποίων έχει απορριφθεί, καθώς και ξένους υπηκόους που δεν έχουν άδεια παραμονής.
Η σχετική ενέργεια ανακοινώθηκε από τον υπουργό Οικονομικών της Δανίας στις 4 Δεκεμβρίου 2018. Σύμφωνα με τον Δημ. Παπαδημούλη «το 2016, η κυβέρνηση της Δανίας είχε προχωρήσει στην ψήφιση ενός ιδιαίτερα αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου, που ενίσχυε τις πολιτικές διάκρισης κατά των προσφύγων και προέβλεπε την κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων».
Στην απάντησή του προς τον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, ο Επίτροπος Δημ. Αβραμόπουλος αναφέρει ότι η τελευταία σχετική Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου -του 2008- «ορίζει ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών που διαμένουν παράνομα στην ΕΕ μπορούν να κρατούνται μόνον ενόψει της απομάκρυνσής τους, ως μέτρο έσχατης ανάγκης, εάν υπάρχει κίνδυνος διαφυγής τους ή εάν αποφεύγουν ή παρεμποδίζουν την προετοιμασία της επιστροφής ή τη διαδικασία απομάκρυνσης».
Η Κομισιόν διευκρινίζει ότι «η κράτηση δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους 6 μήνες, αλλά μπορεί να παραταθεί κατά 12 επιπλέον μήνες σε περίπτωση έλλειψης συνεργασίας ή καθυστέρησης απόκτησης ταξιδιωτικών εγγράφων» και θυμίζει την υποχρέωση των κρατών-μελών να σέβονται «τα θεμελιώδη δικαιώματα των ενδιαφερόμενων προσώπων, διασφαλίζοντας την ανθρώπινη και αξιοπρεπή μεταχείρισή τους, καθώς και την αρχή της αναλογικότητας».
Η Κομισιόν δεσμεύεται «να παρακολουθεί στενά τα μέτρα που λαμβάνει η δανική κυβέρνηση υπό το πρίσμα του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και των κανόνων της οδηγίας περί επιστροφής», απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Δημ. Παπαδημούλη.
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ είχε επισημάνει πως «η απόφαση της δανικής κυβέρνησης γεννά έντονο προβληματισμό, τόσο ως προς την ουσία της διασφάλισης του σεβασμού και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όσο και ως προς τις θεμελιώδεις πρακτικές υποδοχής των προσφύγων και μεταναστών, με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Επίτροπος Δημ. Αβραμόπουλος στην απάντησή του επανέλαβε ότι επαφίεται στις αρχές των κρατών-μελών «να θέσουν υπό κράτηση παράτυπους μετανάστες».
Σε συνέχεια της απάντησης της Κομισιόν, ο Δημ. Παπαδημούλης προέβη στην εξής δήλωση:
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να νίπτει τας χείρας της όσον αφορά στην ουσία του ζητήματος. Το νομοθετικό πλαίσιο, που διέπει την προσφυγική και μεταναστευτική πολιτική, εξακολουθεί να μην αποτελεί σαφή εγγύηση για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της αξιοπρέπειας και δράσεων στη βάση της αρχής της αναλογικότητας.
Εξακολουθεί δε να εκκρεμεί, με βασική ευθύνη ορισμένων κρατών-μελών, και η αναθεώρηση της Συνθήκης του Δουβλίνου, με αποτέλεσμα η ευθύνη της υποδοχής των προσφύγων να βρίσκεται κυρίως στις χώρες πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.
Χρειάζεται η ΕΕ να λάβει αποφάσεις, ώστε να προωθήσει άμεσα δίκαιες, βιώσιμες και ολοκληρωμένες λύσεις, να προωθήσει έστω τη διακρατική συνεργασία για την κοινή αντιμετώπιση των προκλήσεων, να εξασφαλίσει τη δυνατότητα νόμιμων και ασφαλών διόδων για τους ανθρώπους, που έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, και να διασφαλίσει τον σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων που αναζητούν μια καλύτερη ζωή».
Ακολουθεί πλήρες το κείμενο της ερώτησης και της απάντησης:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης προς την Επιτροπή
Dimitrios Papadimoulis (GUE/NGL)
Θέμα: Η κυβέρνηση της Δανίας εξορίζει πρόσφυγες σε απομονωμένο νησί
Όπως ανακοίνωσε στις 4 Δεκεμβρίου 2018 ο Υπουργός Οικονομικών της Δανίας, Kristian Jensen, η κυβέρνηση της χώρας προτίθεται να εξορίσει στο νησί Lindholm αιτούντες άσυλο, το αίτημα των οποίων έχει απορριφθεί, καθώς και ξένους υπηκόους που δεν έχουν άδεια παραμονής.
Η απόφαση της δανικής κυβέρνησης γεννά έντονο προβληματισμό τόσο ως προς την ουσία της διασφάλισης, του σεβασμού και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσο και ως προς τις θεμελιώδεις πρακτικές υποδοχής των προσφύγων και μεταναστών, με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου.
Υπενθυμίζεται ότι, το 2016, η κυβέρνηση της Δανίας είχε προχωρήσει στην ψήφιση ενός ιδιαίτερα αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου, που ενίσχυε τις πολιτικές διάκρισης κατά των προσφύγων και προέβλεπε την κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων.
Κατόπιν τούτων ερωτάται η Επιτροπή:
- Πώς αξιολογεί την απόφαση της κυβέρνησης της Δανίας να εξορίσει σε απομονωμένο νησί αιτούντες άσυλο και μετανάστες;
- Συμφωνεί ότι η απόφαση αυτή ενισχύει την πολιτική των διακρίσεων απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες;
- Γνωρίζει εάν αυτή η απόφαση είναι συμβατή με τις αρχές του διεθνούς δικαίου, του σεβασμού και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
Απάντηση του κ. Αβραμόπουλου
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(5.2.2019)
Η Επιτροπή είναι ενήμερη για το σχέδιο που ανακοίνωσε η δανική κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει το νησί Lindholm για την κράτηση ορισμένων ομάδων παράτυπων μεταναστών, ιδίως εκείνων που έχουν καταδικαστεί για ποινικά αδικήματα και δεν μπορούν να επιστραφούν.
Το δίκαιο της ΕΕ επιτρέπει στα κράτη μέλη να περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία των παράτυπων μεταναστών με σκοπό την πρόληψη της διαφυγής τους και τη διασφάλιση της συμμόρφωσής τους προς την υποχρέωση επιστροφής. Εάν οι αρχές αποφασίσουν να θέσουν υπό κράτηση παράτυπους μετανάστες, η οδηγία περί επιστροφής[1] ορίζει ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών που διαμένουν παράνομα στην ΕΕ μπορούν να κρατούνται μόνον ενόψει της απομάκρυνσής τους, ως μέτρο έσχατης ανάγκης, εάν υπάρχει κίνδυνος διαφυγής τους ή εάν αποφεύγουν ή παρεμποδίζουν την προετοιμασία της επιστροφής ή τη διαδικασία απομάκρυνσης. Η διάρκεια της κράτησης περιορίζεται στο χρονικό διάστημα που είναι αναγκαίο για την επιβολή της απομάκρυνσης και παύει να ισχύει εάν δεν υπάρχει προοπτική απομάκρυνσης ή δεν υφίστανται πλέον οι όροι κράτησης. Σε κάθε περίπτωση, η κράτηση δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους 6 μήνες, αλλά μπορεί να παραταθεί κατά 12 επιπλέον μήνες σε περίπτωση έλλειψης συνεργασίας ή καθυστέρησης απόκτησης ταξιδιωτικών εγγράφων[2].
Η ίδια οδηγία θεσπίζει κοινά πρότυπα σχετικά με τους όρους κράτησης, ιδίως ότι η κράτηση πρέπει, κατά κανόνα, να λαμβάνει χώρα σε ειδικές εγκαταστάσεις κράτησης[3]. Τα κράτη μέλη διατηρούν το δικαίωμα να καθορίζουν την τοποθεσία των εγκαταστάσεων και το καθεστώς που εφαρμόζεται σε αυτές· σέβονται, ωστόσο, τα θεμελιώδη δικαιώματα των ενδιαφερόμενων προσώπων, διασφαλίζοντας την ανθρώπινη και αξιοπρεπή μεταχείρισή τους, καθώς και την αρχή της αναλογικότητας. Υπάρχουν σχετικά πρότυπα μη δεσμευτικού δικαίου όσον αφορά την κράτηση μεταναστών[4].
Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά τα μέτρα που λαμβάνει η δανική κυβέρνηση υπό το πρίσμα του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και των κανόνων της οδηγίας περί επιστροφής.
[1] Οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, ΕΕ L 348 της 24.12.2008, σ. 98.
[2] Άρθρο 15 της οδηγίας 2008/115/ΕΚ.
[3] Άρθρο 16 της οδηγίας 2008/115/ΕΚ.
[4] Για παράδειγμα, οι «Είκοσι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αναγκαστική επιστροφή» του Συμβουλίου της Ευρώπης και τα πρότυπα που έχει καθορίσει η Ευρωπαϊκή επιτροπή για την πρόληψη των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας (πρότυπα ΕΠΒ).
