Απαιτούνται απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα των εργαζομένων στα Ερευνητικά Κέντρα – Ιδρύματα (ΕΛΚΕΘΕ, Εθνικό Αστεροσκοπείο κλπ) σχετικά με την υλοποίηση του μετεωρολογικού συστήματος «ΤΑΛΩΣ»

Οι παράμετροι ανάπτυξης ενός συστήματος ακριβούς πρόβλεψης των καιρικών φαινομένων στο Αιγαίο από το Ίδρυμα  Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΤΕ), στη βάση προγραμματικής σύμβασης με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, βρίσκονται στο επίκεντρο της κοινής Ερώτησης και Αίτησης Κατάθεσης Εγγράφων των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Πάνου Σκουρλέτη, Νεκτάριου Σαντορινιού, Ανδρέα Μιχαηλίδη, Μερόπης Τζούφη και Νίκου Φίλη, η οποία υπογράφεται από συνολικά 32 βουλεύτριες και βουλευτές του κόμματος και απευθύνεται στους υπουργούς Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Στην ερώτηση με θέμα: «Απαιτούνται απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα των εργαζομένων στα Ερευνητικά Κέντρα – Ιδρύματα (ΕΛΚΕΘΕ, Εθνικό Αστεροσκοπείο κλπ) σχετικά με την υλοποίηση του μετεωρολογικού συστήματος “ΤΑΛΩΣ”», επισημαίνεται ότι σύμφωνα με δημοσιεύματα το έργο έχει προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ, θα προσφέρει πληροφορίες για την προστασία της ναυτιλίας και εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το 2023. Ωστόσο, τονίζεται ότι «ένα σημαντικό ζήτημα που δημιουργεί μάλιστα εύλογες απορίες αφορά την παντελή απουσία ερευνητικών φορέων όπως το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), που είναι γνωστό ότι διαθέτουν πολύτιμη και πολύχρονη εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο, από το εγχείρημα αυτό».

Επιπρόσθετα, οι ερωτώντες βουλευτές, παραθέτουν τα ερωτήματα που αναπτύσσονται στο από 7/11/2022 κοινό δελτίο τύπου του Πανελλήνιου Συλλόγου Εργαζομένων ΕΛΚΕΘΕ, του Συλλόγου Ερευνητών ΕΛΚΕΘΕ του Συλλόγου Εργαζομένων στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών του Συλλόγων Ερευνητών/ΕΛΕ στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζόμενων στα Ερευνητικά Κέντρα-Ιδρύματα:

Δεν υφίστανται σήμερα συστήματα παρακολούθησης και πρόγνωσης των καιρικών φαινομένων και του θαλάσσιου κυματισμού σε Αιγαίο και Ιόνιο; Αν ναι, τότε ποια είναι η αναγκαιότητα ανάπτυξης ενός νέου συστήματος;

Υπήρξε αξιολόγηση από πλευράς ΥΝΑΝΠ των υπαρχόντων συστημάτων και αποφασίστηκε ότι χρειαζόμαστε τη δημιουργία καινούργιων; Εάν ναι, τότε με ποια κριτήρια έγινε αυτή η αξιολόγηση;

Με ποια κριτήρια το ΥΝΑΝΠ ανέθεσε ένα τόσο σύνθετο έργο σε έναν φορέα (ITE), ο οποίος αν και έχει εξαιρετική θέση στον ερευνητικό ιστό της χώρας, δεν διαθέτει την πολύχρονη εμπειρία την οποία διαθέτουν οι ερευνητικοί φορείς ΕΛΚΕΘΕ & ΕΑΑ, οι οποίοι έχουν ήδη αναπτύξει σχετική τεχνογνωσία, λειτουργούν υποδομές και έχουν εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό σε θέματα που αφορούν στο θαλάσσιο και ατμοσφαιρικό περιβάλλον, πολύ δε περισσότερο σε ζητήματα επιχειρησιακής παρακολούθησης και πρόγνωσης καιρού και κύματος;

Ποια θα είναι επομένως η συμβολή του ΙΤΕ στο έργο αυτό;

Πώς δικαιολογείται το εμβληματικό ποσό των 30 εκατομμυρίων και πώς είναι δυνατόν ένα τόσο σύνθετο και πολύ υψηλού κόστους έργο με προμήθειες, εγκαταστάσεις, δικτύωση, ανάπτυξη, αξιολόγηση και λειτουργία προγνωστικών μοντέλων, να υλοποιηθεί σε μόλις 15 μήνες (τέλος 2023) από σήμερα, όπως έχει αναφερθεί στα ΜΜΕ;

Ποιος φορέας και με ποιο κόστος και επιχειρησιακή εμπειρία θα αναλάβει τη λειτουργία και συντήρηση του συστήματος μετά την εγκατάστασή του;

Ποιος φορέας θα λειτουργεί τους τοπικούς κόμβους και τα όργανα μετρήσεων, θα λειτουργεί τα συστήματα πρόγνωσης καιρού, ανέμου και κυματισμού, τα οποία προϋποθέτουν ισχυρά υπολογιστικά συστήματα και, το σημαντικότερο, συνεχή παρακολούθηση και βελτίωση από ειδικευμένους μετεωρολόγους και ωκεανογράφους για τη λειτουργία τους;

Οι εργαζόμενοι στα ερευνητικά κέντρα, επισημαίνεται στην Ερώτηση και ΑΚΕ, αναφέρουν ότι το σύστημα ΠΟΣΕΙΔΩΝ του ΕΛΚΕΘΕ, ένα από τα σημαντικότερα συστήματα παρακολούθησης και πρόγνωσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην Ανατολική Μεσόγειο, έχει χρηματοδοτηθεί με 24 εκατομμύρια ευρώ συνολικά σε βάθος 20ετίας. Επίσης, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών έχει αναπτύξει και λειτουργεί το πυκνότερο δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών στην Ελλάδα με συνολική χρηματοδότηση από εθνικούς, ευρωπαϊκούς και ιδιωτικούς πόρους 7 εκατομμυρίων ευρώ την τελευταία 20ετία. Τέλος, οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι τα αιτήματα ΕΛΚΕΘΕ και ΕΑΑ για τη συντήρηση και αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών που μπορούν, εκτός των άλλων, να υπερκαλύψουν τις ανάγκες της χώρας για προγνώσεις ακραίου καιρού και θαλάσσιου κυματισμού, συμβάλλουν τις τελευταίες δεκαετίες στη βελτίωση του επιπέδου της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας, στην έρευνα και διάσωση στη θάλασσα, στη βελτίωση της ασφάλειας λιμενικών εγκαταστάσεων, κ.ά., δεν έχουν βρει καμία ανταπόκριση από την πλευρά της Πολιτείας και του αρμόδιου Υφυπουργού, με αποτέλεσμα να απειλείται άμεσα η λειτουργία τους.

Με την Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων, «καλείται ο αρμόδιος υπουργός να καταθέσει αντίγραφα α) του μνημονίου συνεργασίας, β) της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και γ) τυχόν απόφασης ένταξης προς χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς ή εθνικούς πόρους».

Οι αρμόδιοι υπουργοί ερωτώνται:

1. Πώς τεκμηριώνεται η σκοπιμότητα υλοποίησης ενός νέου προγράμματος ύψους 30 εκ ευρώ; Δεν επαρκούσαν τα υφιστάμενα συστήματα παρακολούθησης και πρόγνωσης των καιρικών φαινομένων και του θαλάσσιου κυματισμού σε Αιγαίο και Ιόνιο;

2. Για ποιο λόγο από το πρόγραμμα ΤΑΛΩΣ απουσιάζουν οι ερευνητικοί φορείς ΕΛΚΕΘΕ και Εθνικό Αστεροσκοπείο, που έχουν ήδη αναπτύξει και λειτουργούν τέτοια συστήματα και έχουν πολυετή εμπειρία στο αντικείμενο αυτό;

3. Ποιο το νομικό πλαίσιο σύναψης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας;  Πώς διασφαλίζεται η εφαρμογή των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων, η υποχρέωση τήρησης των αρχών της ίσης μεταχείρισης, της απαγόρευσης των διακρίσεων, της αναλογικότητας, της διαφάνειας και της μη στρέβλωσης του ανταγωνισμού;

4. Έχει προβεί το ΙΤΕ σε συμβασιοποιήσεις στο πλαίσιο εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης και αν ναι σε ποιες και τι είδους (ανάδοχος, αντικείμενο, προϋπολογισμός κλπ);

5. Ποια η πηγή χρηματοδότησης του εν λόγω προγράμματος; Έχει ενταχθεί σε επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα/εργαλείο που χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς ή αμιγώς εθνικούς πόρους;

4. Σε ποιες ενέργειες θα προβεί ο αρμόδιος Υπουργός προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες συντήρησης και αναβάθμισης των αντίστοιχων συστημάτων που διαθέτουν το ΕΛΚΕΘΕ και το ΕΑΑ, τα οποία ανταποκρίνονται στις ανάγκες για πρόγνωση του καιρού και θαλάσσιου κυματισμού, συμβάλλοντας τις τελευταίες δεκαετίες στη βελτίωση του επιπέδου της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας, στην έρευνα και διάσωση στη θάλασσα, στη βελτίωση της ασφάλειας λιμενικών εγκαταστάσεων κλπ, έτσι ώστε να μην κινδυνεύσει η λειτουργία τους και να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη συνέχιση αυτής στο μέλλον;