to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ ετών δεκαοκτώ

Στη μακρινή δεκαετία του '90, ο αντιρατσισμός ήταν μια απολύτως μειοψηφική πολιτική.


Το 1996 φαίνεται πια προϊστορία. Σκεφτείτε: Η πρώτη εκείνη γιορτή κατάφερε να χωρέσει στοπαρκάκι του Κολωνού, πράγμα απλώς αδύνατο λίγα χρόνια μετά, και φυσικά αδιανόητο σήμερα.

Στη μακρινή δεκαετία του '90, ο αντιρατσισμός ήταν μια απολύτως μειοψηφική πολιτική. Στις πιο κοινές εκδοχές της, μάλιστα, ήταν αυτό που κάποιοι λένε "μεταϋλιστική ευαισθησία": με την Κεντροαριστερά να "αποδρά" και να ταυτίζεται με την Κεντροδεξιά στο "κλασικό" κοινωνικό ζήτημα, ο αντιρατσισμός ήταν ο τρόπος της πρώτης να διατηρεί τον διακριτό της ρόλο, έστω στα "δευτερεύοντα", υπερασπιζόμενη όχι πια κοινωνικά συμφέροντα, αλλά πανανθρώπινες, υποτίθεται, αξίες.

Στα χρόνια τού ούτως ή άλλως μειοψηφικού αντιρατσισμού, όταν δηλαδή τα ΜΜΕ έκλιναν το "Αλβανός φονιάς" σε όλες τις πτώσεις, η λογική των διοργανωτών του Φεστιβάλ ήταν ακόμα πιο μειοψηφική -αν και ποτέ μονόχνωτη ή αυτάρεσκη. Μειοψηφική, γιατί υπενθύμιζε κάτι που ο φιλελεύθερος αντιρατσισμός απωθούσε: ότι ο ρατσισμός δεν είναι απλώς προϊόν μιας "πολιτισμικής κατασκευής", αυτής που ξεχωρίζει "τους δικούς μας" από τους "διαφορετικούς"· αλλά ότι η κατασκευή αυτή είναι τόσο ανθεκτική, όσο πιο δυσχερής είναι η κοινωνική (και η ταξική) θέση των μεταναστών/τριών στις χώρες υποδοχής: Άλλο βεβαίως ο ξένος από τον Έλληνα φτωχό, ακόμα πιο άλλο όμως ο ξένος φτωχός από τον πλούσιο ή τον κοινωνικά ενταγμένο ξένο.

Μοιάζει προϊστορία η δεκαετία του '90 -μεταξύ άλλων και γιατί, στα χρόνια που μεσολάβησαν, οι μεταϋλιστικώς ευαίσθητοι εγκατέλειψαν σιγά-σιγά τον ανθρωπισμό και τις πολυπολιτισμικές τους απόψεις σε όλη την Ευρώπη, προσχωρώντας προοδευτικά στον αγριανθρωπισμό· ακόμα θυμάμαι εκείνη την αφίσα του Δικτύου με το καράβι που βούλιαξε η κυβέρνηση της Κεντροαριστεράς (sic) στην Ιταλία.

Θεωρητικά, η μετατόπιση αυτή έγινε υπό την πίεση της ανερχόμενης Ακροδεξιάς. Θεωρητικά: Το 2000, με την ακροδεξιά περιθωριακή ή ενταγμένη στη Ν.Δ., ο υπ. Υγείας του ΠΑΣΟΚ έδειχνε ότι ο ανθρωπισμός δεν είναι ακριβώς πανανθρώπινη αξία, νομοθετώντας κυρώσεις για το νοσηλευτικό προσωπικό που θα περιέθαλπε μετανάστες χωρίς χαρτιά. Σε ανύποπτους χρόνους ήταν η "εκσυγχρονιστική" Κεντροαριστερά που δοκίμαζε πρώτη συνταγές "αστυνόμευσης" του κοινωνικού ζητήματος και εθνικοποίησης της κοινωνικής πρόνοιας ("υγεία κυρίως για Έλληνες"), ξεκινώντας με τους μετανάστες. Τα κυνικά παιχνίδια της με τον Καρατζαφέρη ήταν η μάλλον φυσιολογική συνέχεια.

Βλέποντας εκείνη την εποχή από απόσταση, γνωρίζοντας δηλαδή τι ακολούθησε -τα πογκρόμ του Μεγάλου Ελληνικού Καλοκαιριού και τις "εκπυρσοκροτήσεις", τον Άγιο Παντελεήμονα και τον Ξένιο Δία, τις Μανωλάδες και τις "ατυχείς διασώσεις"-, μπορούμε να το πούμε με σιγουριά: Ο ρατσισμός στην Ελλάδα δεν ήταν εκδήλωση αυθόρμητων τάσεων της ελληνικής κοινωνίας, που μέσα στην κρίση απλώς παροξύνθηκαν. Αλλά μια ιδεολογία "συμβατή" με το νεοφιλελευθερισμό και ένα σύνολο πρακτικών που "επέτρεψε" η δυσχερής κοινωνική θέση των μεταναστών πρακτικών που απογείωσαν την εκμετάλλευση, "νομιμοποίησαν" την κρατική ανομία και υποβαθμίζουν καθημερινά πια την ίδια τη ζωή, όπως συμβαίνει με την επ' αόριστον κράτηση στα ανά την Ελλάδα στρατόπεδα - κολαστήρια.

Αν το Φεστιβάλ πέτυχε, ήταν γιατί όλα αυτά τα χρόνια δεν έμεινε να περιγράφει απλώς τις κινήσεις του αντιπάλου. Ο στόχος, αντίθετα, ήταν να έρχονται κοντά οι εμπειρίες ανθρώπων και κινημάτων, να προτείνονται συμπεράσματα από τους αγώνες τους και να βρίσκονται δρόμοι για κοινούς βηματισμούς.

Επιμένοντας σε μειοψηφικά εγχειρήματα, πλειοψηφικής όμως απεύθυνσης, το Φεστιβάλ μπορεί να καυχιέται για ένα ακόμα: για τις σπουδαίες αντιστάσεις στον ρατσισμό, τις χειρονομίες και τις δομές αλληλεγγύης "για όλους" που το ίδιο ενέπνευσε -και που σήμερα πολλαπλασιάζονται. Αυτά έγιναν πλέον σήμα κατατεθέν της ριζοσπαστικής Αριστεράς, πολύτιμο ανάχωμα στον νεοναζισμό και μαζί η περηφάνια μας.

Την περηφάνια αυτή τη χρωστάμε σε αυτές και αυτούς που, δεκαοχτώ χρόνια τώρα, κάθε καλοκαίρι δουλεύουν μέσα στο λιοπύρι γι' αυτό το Φεστιβάλ: στο Νίκο, τον Γιάννη, τον Κώστα, το Μάκη, τη Χριστίνη, την Όλγα, τον Γιώργο, τη Μαρία, την Ιόλη, την άλλη Όλγα, τον Ηλία, τον Τάσο, το Νασίμ, το Χουσεΐν, τη Μάνια, την Άρια, τον άλλο Νίκο, τον Ηλία, τον Αρίστο, το Σωτήρη, τον Αλέκο, την Κυριακή, την Αρχοντία, το Φελέκη, τον Παναγιώτη, τον, την...

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)