Οι περίπου 1,6 εκατ. άνθρωποι που ζουν στη Λωρίδα της Γάζας χρησιμοποιούν νερό από τον ρηχό υδροφόρο ορίζοντα που μοιράζεται μεταξύ της Γάζας, του Ισραήλ και της Αιγύπτου. Όπως αναφέρεται στην Guardian δεκαετίες υπεράντλησης των αποθεμάτων και ρύπανσης έχουν υποβαθμίσει σε μεγάλο βαθμό τον εν λόγω υδροφόρο ορίζοντα. Σύμφωνα με τους αρμόδιους του ΟΗΕ από τα αποθέματα αυτά δεν θα πρέπει να αντλούνται περισσότερα από 55 εκατ. κυβικά μέτρα νερού το χρόνο, ωστόσο σήμερα η άντληση ανέρχεται σε 160 εκατ. κυβικά μέτρα νερού.
Από τον ΟΗΕ τονίζεται πως αν αυτός ο ρυθμός συνεχιστεί τότε σύντομα, μέσα σε λίγα χρόνια η μοναδική πηγή πόσιμου νερού θα καταστραφεί ολοκληρωτικά. Επιπλέον οι αρμόδιοι των Ηνωμένων Εθνών σημειώνουν ότι ήδη τα διαθέσιμα αποθέματα είναι σε μεγάλο βαθμό μολυσμένα από νιτρικά άλατα λόγω της ανεξέλεγκτης διαρροής λυμάτων και λιπασμάτων από τις γεωργικές εκτάσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία το 90% των αποθεμάτων είναι στην πραγματικότητα ακατάλληλα για πόση. Σημειώνεται πως το 25% των ασθενειών στη Γάζα σχετίζονται με το μολυσμένο νερό. Παράλληλα ο πληθυσμός της Γάζας εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 500,000 μέσα σε οκτώ χρόνια.
«Ο εν λόγω υδροφόρος ορίζοντας ενδέχεται να καταστεί ακατάλληλος για χρήση το συντομότερο μέχρι το 2016, ενώ η καταστροφή θα είναι μη αναστρέψιμη μέχρι το 2020. Το Πρόγραμμα του ΟΗΕ για τα Περιβάλλον προτείνει την άμεση παύση άντλησης νερού, αλλιώς ο υδροφόρος ορίζοντας θα καταστεί ακατάλληλος για αιώνες. Ακόμα και σήμερα αν ξεκινούσαν οι δράσεις θα χρειαζόντουσαν δεκαετίες για να ανακάμψει», αναφέρεται σε σχετική έκθεση του ΟΗΕ.
Η Παλαιστινιακή Αρχή εκτιμά ότι η ζήτηση για πόσιμο νερό θα αυξηθεί σε 260 εκατ. κυβικά μέτρα νερού το 2020, σημειώνοντας άνοδο κατά 60% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα. «Είμαστε αντιμέτωποι με μία κρίση. Εάν δεν αντιμετωπίσουμε σήμερα το πρόβλημα τότε στη Γάζα η συνθήκες διαβίωσης θα γίνουν αδύνατες», τόνισε ο Shaddad Attili υπουργός της Παλαιστινιακή Αρχής για τα υδάτινα αποθέματα, μιλώντας στη Στοκχόλμη στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Νερού.
Η Παλαιστινιακή Αρχή ζητά τη δημιουργία μιας μονάδας αφαλάτωσης, σχέδιο κόστους 500 εκ. δολαρίων. Η εγκατάσταση ενός εργοστασίου αφαλάτωσης στη Γάζα συζητείται από το 1996, ωστόσο λόγω της σύγκρουσης το Ισραήλ είχε βάλει εμπόδια στην κατασκευή του εργοστασίου και το σχέδιο πάγωσε.
Πέρυσι, σύμφωνα με την Guardian, η Παλαιστινιακή Αρχή είχε υποβάλει νέα σχέδια στην Μεσογειακή Ένωση. Όπως αναφέρεται στην ίδια πηγή, η δημιουργία ενός εργοστασίου αφαλάτωσης είναι σήμερα περισσότερο πιθανή καθώς πλέον το σχέδιο υποστηρίζεται και από το Ισραήλ.
Η Παλαιστινιακή Αρχή εκτιμά ότι το εργοστάσιο θα αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο ενός ευρύτερου προγράμματος για την παροχή του αναγκαίου νερού αλλά και της αναγκαίας ηλεκτρικής ενέργειας στη Γάζα. Δεδομένου ότι η αφαλάτωση είναι μια ενεργοβόρα διαδικασία, παράλληλα με το εργοστάσιο αφαλάτωσης, απαιτείται και η κατασκευή μιας μονάδας παραγωγής ενέργειας 90 MW.
Ο Rafiq Husseini, από τη Μεσογειακή Ένωση, ανέφερε ότι τα απαραίτητα χρήματα για το έργο θα προέλθουν από την Ισλαμική Τράπεζα Ανάπτυξης, η οποία αναμένεται να λάβει το 50% αυτών των χρημάτων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
«Δεν πρόκειται για ένα απλό έργο. Υπάρχουν πολλά πολιτικά και άλλα ζητήματα. Η χρηματοδότηση δεν μπορεί να γίνει μέσω δανείων, αλλά με επιχορηγήσεις. Χρειάζεται πολιτική δέσμευση», δήλωσε εκπρόσωπος της τράπεζας που συμβουλεύει την Παλαιστινιακή Αρχή για τον τρόπο χρηματοδότησης.
Σημειώνεται πως η πρόσβαση στο νερό έχει προκαλέσει πολλές συγκρούσεις μεταξύ των χωρών στη Μέση Ανατολή, ενώ παράλληλα η ζήτηση συνεχώς αυξάνεται. Η Νεκρά Θάλασσα έχει χάσει τα δύο τρίτα της επιφάνειάς της σε λίγες δεκαετίες, όπως αναφέρεται στη Guardian. Ιορδανία και Συρία αντλούν το μεγαλύτερο μέρος του νερού από τον Ιορδάνη ποταμό, ενώ το Ισραήλ διατηρεί το έλεγχο των αποθεμάτων στο ύψωμα Golan και στη Δυτική Όχθη.
Η Ιορδανία, η οποία βρίσκεται μεταξύ των χωρών που αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα λειψυδρίας παγκοσμίως, εξετάζει τη μεταφορά νερού από το Disi, νότια τη χώρας, στην πρωτεύουσα Αμμάν, ωστόσο αυτό το σχέδιο, όπως αναφέρει η Guardian, μοιάζει να μην είναι βιώσιμο δεδομένης της αύξησης του πληθυσμού. Μια άλλη μακροπρόθεσμη αλλά και φιλόδοξη λύση φαίνεται να είναι η άντληση υδάτων από την Ερυθρά και τη Νεκρά θάλασσα με αγωγούς.
Η Guardian σημειώνει πως όλα τα σχέδια για άντληση νερού στη Μέση Ανατολή είναι πολύπλοκα καθώς απαιτούν την συναίνεση πολλών χωρών κάτι που μοιάζει πολύ δύσκολο λόγω της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης.
