Ζούμε σε ένα κόσμο ρευστό, ασταθή, και αβέβαιο που οδεύει διαδοχικά από τη μια κρίση στην άλλη ή και ταυτόχρονα σε δυο. Εισερχόμαστε οριστικά στον 21ο αιώνα, ο οποίος χαρακτηρίζεται ήδη από ποικίλες κρίσεις του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, οι οποίες, με τη σειρά τους, εμφανίζονται βέβαια ως μεμονωμένες και επιμέρους. Υγειονομική, στεγαστική, πληθωριστική, κλιματική, ακόμα και πολεμική κρίση στην επικράτεια της γηραιάς ηπείρου κάτι που πολλοί νόμιζαν ότι είχαμε αφήσει πίσω σε δεκαετίες του μακρινού παρελθόντος.
Υπό το πλαίσιο αυτής της ζοφερής πραγματικότητας την οποία οφείλουμε να λάβουμε υπόψη, επιχειρούμε στο παρόν κείμενο να συμβάλουμε με τις σκέψεις μας στο προσυνεδριακό διάλογο του κόμματός μας το οποίο έχει χρέος να ανταποκριθεί στην επιτακτική ανάγκη της εποχής μας και να αποτελέσει σε Ελλάδα και Ευρώπη αμφότερα μια εναλλακτική για το «που πάμε».
Στα καθ’ ημάς λοιπόν, με την πανδημία του Covid – 19, η ελληνική πραγματικότητα ήρθε ακόμα πιο έντονα στην επιφάνεια, καθώς αναδείχθηκαν και επιταχύνθηκαν με τον πλέον τραγικό και εκρηκτικό τρόπο οι αντιφάσεις και οι αντιθέσεις που επικρατούν εντός του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού. Η Νέα Δημοκρατία έσπευσε να μετατρέψει μια (υγειονομική) κρίση σε (οικονομική) ευκαιρία καθώς η νεοφιλελεύθερη ακροδεξιά ηγετική της ομάδα είναι αποφασισμένη να μετασχηματίσει τη χώρα, διαμορφώνοντας, με τη βοήθεια του αστικού μπλοκ εξουσίας και μιας βίαιης και στοχευμένης προπαγάνδας, ένα πλαίσιο όπου οι ελάχιστοι ευημερούν και η συντριπτική πλειοψηφία ζει έναν βίο αβίωτο.
Η παλινόρθωση του εφιάλτη
Από τη μια οι απευθείας αναθέσεις και διαδικασίες χωρίς διαφάνεια, ο απόλυτος έλεγχος των Μ.Μ.Ε και η λίστα Πέτσα, η απορρύθμιση εργασιακών σχέσεων, η ιδιωτικοποίηση της Δ.Ε.Η, η διάλυση του ΕΦΚΑ και του ΟΑΕΔ, το ζήτημα της (μη) στέγασης, η αδράνεια αντιμετώπισης φαινομένων όπως η ακρίβεια, η ενεργειακή κρίση, καθώς και η καμία απολύτως μέριμνα για τη συντριπτική κοινωνική πλειοψηφία ως προς το σκέλος της υγείας. Και από την άλλη, ο αυταρχισμός, η στοχοποίηση της νέας γενιάς, η αστυνομική αυθαιρεσία, η πατριδοκαπηλία, η εμμέσως πλην σαφώς εμπλοκή της χώρας σε πολεμική σύγκρουση, το κυνήγι δημοσιογράφων, η υποβάθμιση της τριτοβάθμιας, η ενίσχυση συντηρητικών αντανακλαστικών καθώς και η επένδυση στον κοινωνικό αυτοματισμό. Αυτά είναι μόνο ορισμένα από τα κομμάτια που συμπληρώνουν το πάζλ της σκληρής πραγματικότητας που βιώνουμε υπό την διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Όποιος αγνοεί ή αδυνατεί να διαπιστώσει αυτή την επιχείρηση του πίσω ολοταχώς που έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας το κυβερνών κόμμα έχει αποφασίσει και εθελοτυφλεί.
Συνέχειες και τομές
Σε μια τέτοια συνθήκη, το πολιτικό σχέδιο που θα επιχειρήσει να δώσει διέξοδο, οφείλει, αναγκαία, να συμπεριλάβει ένα συγκεκριμένο συνολικό πρόγραμμα για τη βελτίωση του σήμερα και ένα όραμα για την κατεύθυνση του αύριο. Το τελευταίο διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταβάλει τη μέγιστη προσπάθεια για να πείσει την κοινωνική πλειοψηφία ότι «ξέρει» και «μπορεί» να κυβερνήσει. Σε μια τέτοια κρισιακή κατάσταση όμως, με έναν αντίπαλο ο οποίος ασκεί δεξιά ριζοσπαστική πολιτική, προχωρώντας σε βαθιές ιδεολογικές τομές για το Κράτος και τους επιμέρους τομείς του (Παιδεία, Υγεία, Εργασία, ασφάλεια), η εναλλακτική στην κυρίαρχη πρόταση, οφείλει να συμπυκνώσει τόσο σε συμβολικό όσο και πρακτικό επίπεδο την ανάγκη για μια κοινωνική και πολιτική τομή.
Μια τέτοια τομή χρειάζεται θάρρος και αποφασιστικότητα! Για τον λόγο αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να μιλήσει ξανά για τη δυνατότητα αλλά κυρίως για την ανάγκη οργάνωσης της κοινωνίας με όρους κοινωνικής και θεσμικής αλληλεγγύης οι οποίοι θα αποτυπώνονται στην άσκησης δημόσιων πολιτικών. Είναι ανάγκη ο ΣΥΡΙΖΑ να μιλήσει ξανά για τη δυνατότητα, αλλά κυρίως για την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός πολιτικού συστήματος που δεν εκβιάζεται, δεν συγκαλύπτει, δεν δωροδοκείται, δεν κοστολογεί ανθρώπινες ζωές, αντιθέτως, μεριμνά για την ευημερία του συνόλου των πολιτών.
Η Νέα Γενιά και το Αντεστραμμένο «Δόγμα του Σοκ»
Μια τέτοια προσπάθεια οφείλει φυσικά να έχει στο επίκεντρο τη νέα γενιά. Παρά τους συμβιβασμούς της κυβερνητικής περιόδου του ΣΥΡΙΖΑ, η νέα γενιά σήμερα αντιλαμβάνεται πως η ελπίδα αναγεννιέται από τις στάχτες της, αναγεννιέται από το όραμα, αναγεννιέται από την ανάγκη και θέληση που έχουν οι νέοι και οι νέες για να βελτιώσουν την καθημερινότητά τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ανοικοδομήσει εκ νέου τη σχέση του με τη νέα γενιά και ως εκ τούτου η διαρκής υποτίμηση της ζωής των νέων ανθρώπων πρέπει αναπόφευκτα να απασχολήσει ένα τέτοιο πρόγραμμα, ίσως, κάτω από τον τίτλο «αντεστραμμένο Δόγμα του Σοκ».
Για να θέσουμε ευθέως: O ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να σχεδιάσει ένα άμεσα υλοποιήσιμο πρόγραμμα για την ανασυγκρότηση των ονείρων και των σχεδίων της νέας γενιάς. Ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν μπορεί να μην προβλέψει συγκεκριμένα 1. Πώς θα αντιμετωπίσει την ανεργία των νέων στην οποία η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι πρωταθλήτρια στην Ευρώπη. 2. Πώς θα αντιμετωπίσει το στεγαστικό ζήτημα έτσι ώστε η νέα γενιά να είναι σε θέση να ανοίξει τα φτερά της και απεγκλωβιστεί από το παιδικό δωμάτιο. 3. Τι κίνητρα θα δοθούν ώστε, τα νέα ζευγάρια να σχεδιάσουν και να δημιουργήσουν τη ζωή τους όπως την ονειρεύονται. 4. Τι κίνητρα θα δοθούν ώστε να επιστρέψουν, εφόσον έτσι επιθυμούν, όσοι και όσες, επιστημονικό προσωπικό και μη, άφησαν τη χώρα τουλάχιστον τα προηγούμενα 10 χρόνια της κρίσης. Μόνο έτσι ο νέος άνθρωπος θα δει τον εαυτό του στην πολιτική και θα μπορέσει να επανανοηματοδοτήσει τη σχέση του με αυτήν.
Χρειαζόμαστε, με άλλα λόγια, να πείσουμε δια των προτάσεων και διά των πράξεών μας, ότι είμαστε ένα κόμμα που υπηρετούμε με συνέπεια μεγάλες πολιτικές και ιστορικές αλλαγές. Χρειάζεται λοιπόν αυτοπεποίθηση στις προτάσεις και πίστη ότι ο κόσμος είναι πάντα έτοιμος για το καλύτερο. Ήλθε η στιγμή να εισέλθουμε σε μια νέα πολιτική φάση όπου ο «ώριμος και έμπειρος» ΣΥΡΙΖΑ θα συναντήσει τη νιότη και τη φρεσκάδα τόσο των νέων ανθρώπων όσο και των σύγχρονων ιδεών που υπάρχουν και απαιτούν ρήξη και τομή με το σήμερα.
Η Δεύτερη φορά να είναι αλλιώς
Άλλωστε, αν ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί να παραμείνει ένα κόμμα εν κινήσει, ηγεμονικό στο τόξο των προοδευτικών δυνάμεων, δεν μπορεί παρά να αντιληφθεί ότι η δεύτερη φορά Αριστερά θα είναι αλλιώς και ως εκ τούτου δεν θα λέει μισόλογα αλλά 1. Θα προχωρήσει στην διάκριση των σχέσεων κράτους – εκκλησίας 2. θα προχωρήσει σε δομικές αλλαγές στα σώματα ασφαλείας, 3. θα εμβαθύνει τις πολιτικές του στο ζήτημα των έμφυλων σχέσεων και των δικαιωμάτων, 4. θα αντιμετωπίσει το προσφυγικό ζήτημα όχι με όρους διαχείρισης ‘’κυμάτων’’ αλλά έχοντας στο επίκεντρο τα ανθρώπινα δικαιώματα, 5. θα συνεχίσει και θα επιταχύνει το σχέδιο για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της χώρας αξιοποιώντας αφενός τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές ανάγκες, προτάσσοντας αφετέρου ένα διαφορετικό υπόδειγμα οικονομικής ανάπτυξης (συνεργατικά εγχειρήματα, ενεργειακές κοινότητες κλπ). Και 6. Θα προβεί στην μείωση του χρόνου εργασίας χωρίς την μείωση των απολαβών, με αργά πλην όμως σταθερά βήματα όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
Για να είναι αλλιώς όμως πρέπει να προηγηθεί ένα παραγωγικό και προωθητικό συνέδριο, στο οποίο θα αποτυπωθούν ξεκάθαρα οι ιδεολογικές θέσεις, ο τρόπος που θα επιχειρήσει το κόμμα να δομήσει την κοινωνία που ονειρεύεται, η οργανωτική αναβάθμιση του κόμματος καθώς, και οι προγραμματικές του δεσμεύσεις οι οποίες θα αποτελούν το σχέδιο πάνω στις οποίες θα βασιστεί, σε περίπτωση που εκλεγεί, η κυβερνητική διαχείριση.
Ένα Γόνιμο Συνέδριο για το Κόμμα που θέλουμε
Η οργανωτική ανασυγκρότηση ενός φορέα αποτελεί αναγκαία αλλά όχι ικανοποιητική συνθήκη για να απαντηθούν τα πολιτικά ζητήματα. Επειδή όμως το οργανωτικό είναι σε τελική ανάλυση πολιτικό, αισθανόμαστε την ανάγκη να σταθούμε επιγραμματικά στην πρόταση καταστατικού και στην πρόταση του σ. Τσίπρα που μέχρι πρόσφατα είχε μονοπωλήσει την συζήτηση. Κατά την άποψή μας, προκειμένου να αποφευχθούν δίκες προθέσεων και ανεδαφικά συμπεράσματα, προϋπόθεση της πολιτικής ανάλυσης, είναι η σε πρώτο χρόνο κατανόηση της πραγματικότητας. Υπό αυτό το πρίσμα, η πρόταση του Τσίπρα δεν κατέβηκε από τον ουρανό. Η υφιστάμενη κομματική κατάσταση δεν είναι αυτή που θα επιθυμούσε κανείς στον ΣΥΡΙΖΑ και αυτό διότι η συμμετοχή στις Οργανώσεις Μελών δεν υπερβαίνει το 30% και ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων υπερβαίνει το 50ο έτος της ηλικίας. Αυτά είναι στοιχεία τα οποία αφορούν μια γενικότερη συζήτηση γύρω από το κομματικό φαινόμενο στις μέρες μας, υπερβαίνουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως μια υπόθεση εργασίας αλλά σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να παραβλεφθούν.
Πιστεύουμε ότι η πρόταση του σ. Τσίπρα, επιδιώκει την ενίσχυση της συμμετοχής με αφορμή την κορυφαία μας διαδικασία. Ωστόσο ενέχει και ορισμένους κινδύνους, οι οποίοι βέβαια ως τέτοιοι δεν συνιστούν νομοτέλεια αλλά επίσης δεν πρέπει να παραβλεφθούν. Ένας βασικός τέτοιος κίνδυνος λόγου χάρη είναι η ενδεχόμενη ταύτιση της έννοιας του μέλους με τη μία μοναδική στιγμή της ψήφου ή ακόμα και η ταύτιση της πολιτικής συμμετοχής και συνδιαμόρφωσης με τη στιγμή της εκλογικής διαδικασίας. Για ένα κόμμα της Αριστεράς η πολιτική ένταξη σχετίζεται με το περιεχόμενο της πολιτικής και η δημοκρατία δεν εξαντλείται σε μια στιγμή αλλά αποτελεί ένα συνεχές συνδιαμόρφωσης θέσεων, διαλόγου, διαλεκτικής αλλά και δυνατότητας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Υπό το πρίσμα αυτό, θεωρούμε απαραίτητο να υπάρξουν δικλείδες ασφαλείας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν πιθανές παθογένειες και δυσλειτουργίες που αφορούν τη λειτουργία της Κεντρικής Επιτροπής την επόμενη ημέρα. Είναι σίγουρα σε θετική κατεύθυνση η νέα πρόταση για ποσόστωση των προερχόμενων από την περιφέρεια για την εκλογή της Κεντρικής Επιτροπής. Στο ίδιο πνεύμα θα μπορούσε να προβλεφθεί ένα ποσοστό 20% συμμετοχής βουλευτών και υπουργών στην Κεντρική Επιτροπή, και τέλος, ποσόστωση για την ενίσχυση της συμμετοχής συντρόφων και συντροφισσών που είναι ενεργοί σε συνδικαλιστικά οχήματα αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Ένας άλλος κίνδυνος σχετίζεται με τις επίπλαστες προσδοκίες και τις αυταπάτες. Εξηγούμαστε αμέσως: Όποιος πιστεύει ότι επειδή θα λέμε στον κόσμο ελάτε να ψηφίσετε τους άρχοντές μας, είτε αυτός είναι μόνο ο πρόεδρος, είτε μόνο η Κεντρική Επιτροπή είτε και τα δυο αυτά όργανα, δεν βλέπει το πρόβλημα της μη πολιτικής συμμετοχής, της πολιτικής αποχής ή και αδιαφορίας ακριβέστερα, στην ουσία του και έχει πλάνες ως προς τις πραγματικές αιτίες του ζητήματος. Η πολιτική αποχή, ειδικότερα δε η μη κομματική ένταξη, ουδεμία σχέση έχει με το γεγονός ότι τα μέλη δεν ψηφίζουν μια φορά στα 2, 3 ή 4 έτη! Άλλωστε αυτό δεν είναι ένα νέο μοντέλο! Αυτό ακριβώς συμβαίνει στις εθνικές εκλογές και αυτή είναι μάλιστα μια από τις προσεγγίσεις του νεοφιλελευθερισμού, το γεγονός δηλαδή ότι η συμμετοχή και η έννοια του πολίτη εξαντλείται σε μια στιγμή, εκείνη της εκλογικής διαδικασίας. Η ουσία της συζήτησης γύρω από την πολιτική συμμετοχή σχετίζεται στο τέλος της ημέρας, όχι τόσο με τη μορφή, όσο με το περιεχόμενο αυτό καθαυτό της πολιτικής όπως προσπαθήσαμε να ισχυριστούμε σε αυτή την παρέμβαση. Αν ένα κόμμα λέει τα ίδια με τα υπόλοιπα, αν δεν αλλάζει κάτι στη ζωή των ανθρώπων, αν δε φέρει την ελπίδα και δε μεταφέρει το όραμα σε όσους καλεί να το στηρίξουν, όχι μόνο έχει αποτύχει το ίδιο, αλλά και συμβάλει ηθελημένα ή μη, στην απογοήτευση των ανθρώπων από την πολιτική και τους οδηγεί στην ιδιώτευση και τη ματαιότητα.
Σήμερα, αναγκαίες είναι μορφές ταύτισης τέτοιες που θα κάνουν όσους και όσες βιώνουν μια ‘’ζωή πρεκάρια’’ να δουν τον εαυτό σου σε ένα συλλογικό υποκείμενο, σε μια εποχή μάλιστα που βρίσκεται βαθιά στην επικράτεια του ατομικισμού. Για αυτό το κόμμα που θέλουμε είναι παράλληλα το κόμμα που έχουμε ανάγκη, ένα κόμμα το οποίο δεν αποτελεί μια απλή δεξαμενή πολιτικού προσωπικού για αλλαγή στην κυβερνητική εξουσία αλλά ένα κόμμα το οποίο όχι μόνο θα εκφράσει την κοινωνία αλλά και θα την αλλάξει, θα τη μετασχηματίσει. Θέλουμε και έχουμε ανάγκη, ένα κόμμα το οποίο δεν κάνει απλά καλή διαχείριση αλλά ένα κόμμα το οποίο θα βελτιώσει σε χρόνο ενεστώτα, στο σήμερα, την καθημερινότητα των ανθρώπων με γνώμονα τον στρατηγικό του στόχο, τον κοινωνικό μετασχηματισμό.
Για τους ως άνω λόγους και άλλους που δεν εκτέθηκαν εδώ, αποτελεί εδραία μας πεποίθηση, πως το επερχόμενο συνέδριο πρέπει να έχει τα μάτια στραμμένα προς την κοινωνία. Είναι βέβαια αναγκαία η συζήτηση ώστε να γίνουν κτήμα όλων μας οι ριζοσπαστικές και αναγκαίες προτάσεις προς όφελος όσων εκπροσωπούμε, θέσεις που βρίσκονται στο συνεδριακά μας κείμενα. Είναι ανάγκη την επόμενη μέρα να ξεκινήσει η αντεπίθεση και η μάχη για μία δημοκρατικότερη, πιο δίκαιη και πιο ελεύθερη κοινωνία.
Γλέζος Βασίλης, μέλος Κεντρικού Συμβουλίου Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ
Κοτζάι Αντιλιάν, μέλος κεντρικού Συμβουλίου Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ
Μπαϊράμογλου Γιώργος, μέλος κεντρικού Συμβουλίου Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ
Τ. Γιάννης, μέλος Ο.Μ Κυψέλης Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ
