Προσκεκλημένος της Ο.Μ. Νεάπολης Εξαρχείων ο Γιώργος Σταθάκης, επικεφαλής της Επιτροπής Προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, άνοιξε τη συζήτηση για το νέο πρόγραμμα του κόμματος, στα πλαίσια μιας σειράς εκδηλώσεων ιδεολογικού τύπου (Πολιτικό Καφενείο) που διοργανώνει η Ο.Μ. Η εκδήλωση – συζήτηση, που έγινε το βράδυ της Τετάρτης 29/1, ανοίγει την ατζέντα για τη νέα εποχή και έρχεται ως συνέχεια δυο προηγούμενων, με τους σ. Μπαλτά – Δουζίνα, που αφορούσαν τα πεπραγμένα της 4ετούς διακυβέρνησης.
Ο Γ. Σταθάκης μίλησε για τους τρεις βασικούς άξονες του προγράμματος, “κλιματική κρίση - ανισότητες - δημοκρατία και τα δικαιώματα”, ενώ απάντησε στις ερωτήσεις των μελών, τα οποία και τοποθετήθηκαν στη συνέχεια.
“Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ καλείται να απαντήσει ταυτόχρονα στα μεγάλα θέματα της εποχής, που κυριαρχούν στη πολιτική συζήτηση στην Ευρώπη και αλλού, όπως είναι η κλιματική κρίση, οι κοινωνικές ανισότητες και τα θέματα των δικαιωμάτων και της δημοκρατίας. Κάθε μία από αυτές της ενότητες συνιστά ένα διακριτό πεδίο πολιτικής διαμάχης όπου η Αριστερά καλείται να διαμορφώσει σαφή και διακριτή στρατηγική” είπε ο επικεφαλής της Επιτροπής Προγράμματος.
Συνοπτικά, ο Γ. Σταθάκης τόνισε τα εξής: “Η κλιματική κρίση εκ των πραγμάτων οδηγεί σ' ένα μονόδρομο. Το 2050 οι οικονομίες μας πρέπει να είναι ουδέτερες, να έχουμε εκμηδενίσει την παραγωγή ρύπων. Εντούτοις, ο τρόπος που θα γίνει η μετάβαση είναι πεδίο διαμάχης. Οι νεοφιλελευθερισμός, και εν πολλοίς το πράσινο νιου ντιλ της Ε.Ε. με τους περιορισμένους δημόσιους πόρους, ισχυρίζεται ότι θα πρέπει να αφεθεί αποκλειστικά στις αγορές να κάνουν τη μετάβαση. Μόνο που σ’ αυτήν την περίπτωση, η κλιματική αλλαγή κινδυνεύει να μετατραπεί σε μία νέα μορφή κοινωνικού αποκλεισμού, όπως κατέδειξε με εκρηκτικό τρόπο το παράδειγμα της Γαλλίας και των “κίτρινων γιλέκων”. Συνεπώς, εγείρονται τρεις ενότητες θεμάτων προκειμένου η μετάβαση να συμπεριλάβει το σύνολο της κοινωνίας. Πρώτον, το μέρος της μετάβασης που θα αφεθεί στην αγορά και αυτό που θα δοθεί στις τοπικές κοινωνίες, στον κοινωνικό τομέα, και τους ίδιους τους καταναλωτές. Δεύτερον, ο βαθμός και η έκταση των διοικητικών μέτρων, καθώς, υπό το βάρος της κλιματικής αλλαγής, επαναπροσδιορίζεται το σύνολο του παραγωγικού συστήματος, η βιομηχανία, οι μεταφορές, ο αγροτικός τομέας. Τρίτον, οι μηχανισμοί αναδιανομής που θα επιτρέψουν τη δίκαιη μετάβαση τόσο των περιοχών που θα εξοβελιστούν όσο και των κοινωνικών ομάδων που θα χρειαστούν στήριξη.
Η δεύτερη ενότητα αφορά τις ανισότητες. Τα ακραία φαινόμενα φτώχειας μειώθηκαν δραστικά τα τελευταία 30 χρόνια λόγω της οικονομικής ανόδου της Κίνας, της Ινδίας και άλλων χωρών. Εντούτοις, οι σχετικές ανισότητες αυξήθηκαν παντού. Η παγκόσμια οικονομία διπλασιάστηκε αλλά τα οφέλη είχαν τρομακτική ανισοκατανομή. Το 1% δεν είναι σύνθημα αλλά πραγματικότητα, όπως και η στασιμότητα των μεσαίων στρωμάτων και η σχετική επιδείνωση των χαμηλότερων. Η αντιμετώπιση των ανισοτήτων αφορά παρεμβάσεις σε τρία πεδία. Στα θέματα που αφορούν το πριν από την ένταξη στην αγορά εργασίας (εκπαίδευση, υγεία, κοινωνική στήριξη, επιδόματα, ελάχιστο εισόδημα) που διασφαλίζει ίσες ευκαιρίες σε εκπαίδευση και στοιχειώδεις συνθήκες διαβίωσης, δεύτερον, τις ανισότητες εντός της αγοράς, που αφορούν τους μισθούς και τις εργασιακές σχέσεις, και το μετά την αγορά, που αφορά την αναδιανομή του εισοδήματος, το φορολογικό σύστημα και την κοινωνική πολιτική. Χρειάζεται μια πολιτική αντιμετώπισης των ανισοτήτων και στα τρία μέτωπα.
Η τρίτη ενότητα αφορά τη δημοκρατία και τα δικαιώματα. Η δημοκρατία βρίσκεται στο επίκεντρο ενός τρόπου σχεδιασμού από τα μικρά τοπικά έργα, τη χωροθέτηση δραστηριοτήτων, την οργάνωση των πόλεων, την κατανομή δημόσιων πόρων, τις επιλογές διοικήσεων, τις εργασιακές σχέσεις και τις συλλογικές συμβάσεις μέχρι σημαντικές αποφάσεις οικονομικής στρατηγικής. Ο νεοφιλελευθερισμός επεδίωξε να εξοβελίσει αυτούς τους θεσμούς υποτάσσοντάς τους στην ιδέα των ιδιωτικών σχεδιασμών. Σε διεθνή δε διάσταση η ισχύς των πολυεθνικών έδρασε καταλυτικά στην επιρροή ακόμα και των πολιτικών αποφάσεων. Συνεπώς, η στρατηγική ενίσχυσης της δημοκρατίας, των θεσμών και της διαφάνειας βρίσκεται στο επίκεντρο σημαντικών μεταρρυθμίσεων. Το ίδιο ισχύει και στη διεύρυνση των δικαιωμάτων όπου υπάρχει ένα θετικό αποτύπωμα από τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που πρέπει να συνεχιστεί.
Το πρόγραμμα έχει, φυσικά, θέματα εξωτερική πολιτικής, πολιτισμού και άλλων θεμάτων τα οποία έχουν μια πιο αυτοδύναμη παρουσία. Σε κάθε περίπτωση, η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ στις τρεις κεντρικές θεματικές έχει μία διπλή αναφορά. Πρώτον, την ίδια την καταγωγή του ΣΥΡΙΖΑ που προέκυψε από τα κινήματα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, δημιουργώντας μια σημαντική παρακαταθήκη ιδεών από το χώρο της οικολογίας, της ριζοσπαστικής αριστεράς και της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας. Ταυτόχρονα, σήμερα η ατζέντα αυτή είναι ιδιαίτερα επίκαιρη, και γίνεται σε μία περίοδο υποχώρησης της παγκοσμιοποίησης. Υπό το βάρος δε της κλιματικής κρίσης, δημιουργούνται δυνατότητες μεγάλων συγκλίσεων των τριών πολιτικών οικογενειών, διαμόρφωσης ενός ισχυρού πόλου εξουσίας απέναντι στη δεξιά”.
