Πρώτη φορά το αίτημα για καθολική, ισότιμη πρόσβαση στη δημόσια υγεία γίνεται πραγματικότητα. Οσονούπω το βιβλιάριο υγείας ανασφαλίστου θα είναι διαθέσιμο για τους περίπου 2 εκατομμύρια πολίτες που έχουν βρεθεί χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, ενώ το μέτρο αφορά και ιδιαιτέρως ευπαθείς ομάδες προσφύγων και μεταναστών χωρίς χαρτιά.
Σε συνδυασμό με την κατάργηση του πεντάευρου εισιτηρίου στα δημόσια νοσοκομεία, η απρόσκοπτη πρόσβαση στο ΕΣΥ για όλους έρχεται ως υλοποίηση μιας από τις κεντρικές προγραμματικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης. Νευραλγικής σημασίας παραμένει, ωστόσο, η αιμοδότηση του συστήματος με υγειονομικό προσωπικό, ώστε και αυτό το θετικό μέτρο να εφαρμοστεί με τον βέλτιστο τρόπο. Γι' αυτήν την τομή στον χώρο της υγείας μιλάει στην «Αυγή» της Κυριακής ο αρμόδιος υπουργός Ανδρέας Ξανθός.
Συνέντευξη στη Μαρία Καλυβιώτου
* Ποιες είναι οι αλλαγές που επιφέρει το μέτρο σε σύγκριση με το τρέχον καθεστώς;
Έχουμε ένα πολύ μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα υγειονομικής περίθαλψης των ανασφάλιστων ανθρώπων. Το φαινόμενο αποασφάλισης του πληθυσμού των τελευταίων χρόνων οδήγησε σε έκρηξη του φαινομένου και σήμερα βρίσκονται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, 2 εκατομμύρια άνθρωποι εκτός υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που δημιουργεί υγειονομική φτώχεια, συνθήκες αποκλεισμού ανθρώπων από βασικές υπηρεσίες και θεωρούμε ότι είναι κορυφαία πολιτική προτεραιότητα για την κυβέρνηση να το αντιμετωπίσει. Ούτως ή άλλως το ζήτημα της καθολικής κάλυψης του πληθυσμού είναι στοιχείο των κεντρικών δεσμεύσεων του προγράμματος και της κυβέρνησης.
Μέχρι σήμερα υπήρχε ένα θεσμικό πλαίσιο, κατά την άποψή μας ανεπαρκές, που δημιουργούσε αρκετά γραφειοκρατικά εμπόδια, ιδιαίτερα στη νοσηλεία. Δημιουργούσε επιπλέον οφειλές σε ανασφάλιστους που νοσηλεύονταν στα νοσοκομεία και μεταφερόταν ως χρέος στη ΣΔΟΥ. Οι ανασφάλιστοι ασθενείς υπέγραφαν δήλωση αποδοχής χρέους για τη νοσηλεία που παρείχε το νοσοκομείο και αυτό μεταφερόταν στη φορολογική τους δήλωση. Επίσης δεν υπήρχε καμία πρόβλεψη για κάλυψη εργαστηριακών εξετάσεων. Αυτά ήταν τα βασικά προβλήματα του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, με αποτέλεσμα η πλειονότητα των ανασφαλίστων να μένει ακάλυπτη και να μην αξιοποιεί τη δυνατότητα ηλεκτρονικού συστήματος συνταγογράφησης.
Θεωρήσαμε ότι χρειάζεται νομική εξουσιοδότηση για την υλοποίηση της καθολικής πρόσβασης στη δημόσια υγεία, για την εφαρμογή της καινούριας Κοινής Υπουργικής Απόφασης και με το νομοσχέδιο που ετοιμάζουμε θα επέλθει ισχυρότερη νομική εδραίωση. Θα υπάρχει ισχυρή νομοθετική εξουσιοδότηση για αυτήν την ΚΥΑ, η οποία θα επιλύει τα προβλήματα του προηγούμενου πλαισίου. Θα καταργεί τις τριμελείς επιτροπές που προβλέπονται στα νοσοκομεία για την έγκριση νοσηλείας στα νοσοκομεία, θα δίνει τη δυνατότητα εργαστηριακών εξετάσεων σε δημόσιες δομές και θα προβλέπει το βιβλιάριο υγείας ανασφάλιστου.
* Ποια η διαδικασία έκδοσης του βιβλιαρίου και ποιοι θα είναι οι δικαιούχοι;
Ο πολίτης θα απευθύνεται στα ΚΕΠ, εκεί θα καταθέτει τα δικαιολογητικά του και η έκδοση θα γίνεται από τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων. Δικαιούχοι είναι όσοι ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα και έχουν ΑΜΚΑ και για κάποιον λόγο στερήθηκαν την ασφαλιστική τους ικανότητα. Επιπλέον καλύπτει και μια μεγάλη γκάμα μεταναστών χωρίς χαρτιά, όπως παιδιά, έγκυες γυναίκες, ηλικιωμένους με σοβαρά χρόνια νοσήματα, πρόσφυγες αιτούντες άσυλο, ώστε να διευκολύνεται η πρόσβασή τους στις δημόσιες δομές.
* Πότε υπολογίζετε ότι θα υλοποιηθούν τα παραπάνω;
Πιστεύουμε ότι το νομοσχέδιο θα είναι προς κατάθεση στο τέλος του Νοεμβρίου και φιλοδοξούμε να ψηφιστεί μες στον Δεκέμβριο. Κάνουμε τη νομοθετική εξουσιοδότηση στο επικείμενο νομοσχέδιο και αμέσως μετά είναι έτοιμη και η ΚΥΑ για να δρομολογηθεί η διαδικασία. Έτσι εκπληρώνεται μια βασική προγραμματική δέσμευση και αξιακή θέση της Αριστεράς για ισότητα και ισότιμη πρόσβαση των ανθρώπων στη δημόσια Υγεία. Σήμερα υπάρχει πολύ μεγάλη δυσκολία στο σύστημα Υγείας και στην πράξη, για να μπορέσει να έχει αποτέλεσμα η παρέμβαση, πρέπει το σύστημα να ενισχυθεί με πόρους και δυναμικό, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση. Αυτό είναι το στοίχημα και η κυβέρνηση θα προσπαθήσει και στον προϋπολογισμό του 2016 να ανακουφίσει τους ανασφάλιστους.
* Συχνά αναφέρετε τον σημαντικό ρόλο των κοινωνικών ιατρείων και φαρμακείων στην προστασία των ανασφάλιστων.
Είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος των κοινωνικών ιατρείων, φαρμακείων και των κοινωνικών δομών αλληλεγγύης εν γένει, καθώς κάλυψαν και εξακολουθούν να καλύπτουν ανάγκες. Είναι μεγάλη η συνεισφορά τους και η κυβέρνηση θα επιδιώξει να ενισχύσει τον ρόλο της πολιτείας στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Δεν θέλουμε να υποκαθίσταται ο ρόλος του κράτους και της Πολιτείας από τη δράση και τον εθελοντισμό. Προσδοκούμε σε σύντομο χρονικό διάστημα να υπάρξει σοβαρή αναδιοργάνωση του συστήματος, που θα του επιτρέψει να ανταποκριθεί στην αυξημένη ανάγκη που έχει προκύψει από την ανθρωπιστική κρίση.
Πέρα από τα κοινωνικά ιατρεία, στην άμβλυνση του προβλήματος έχει βοηθήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό η ευαισθησία των εργαζομένων στα νοσοκομεία, που προσπαθούν έστω και άτυπα να βοηθήσουν στην κάλυψη αυτών των ανθρώπων. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι ακόμη και στο μεσοδιάστημα αυτό η κατεύθυνση που είχαμε δώσει στις διοικήσεις των νοσοκομείων και τις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) είναι να διευκολύνεται η πρόσβαση και πως δεν είναι ανεκτός κανένας αποκλεισμός από τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας.
